Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan: 'Không dẹp cỏ dại thì làm sao lúa mọc'

Chiều 14-5, các đại biểu thảo luận tại tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân.

Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm về quy định về nguyên tắc hoạt động thanh tra, kiểm tra, cấp phép, chứng nhận, tiếp cận nguồn lực, cạnh tranh đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh; các cơ chế, chính sách ưu đãi để kinh tế tư nhân phát triển…

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Ngành thanh tra có thể bị “trói chân, trói tay”

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM) cho rằng quy định mỗi năm không được thanh tra quá 1 lần, trừ khi có dấu hiệu vi phạm rõ ràng sẽ gây khó cho các cơ quan làm công tác thanh tra, loại bỏ hiệu quả của thanh tra. “Liệu thanh tra, kiểm tra nhiều có phải là một trong những nguyên nhân làm cho kinh tế tư nhân không phát triển được” – bà Phong Lan đặt vấn đề và đề nghị có số liệu cụ thể, nếu không ngành thanh tra sẽ bị “trói chân, trói tay”.

Nói thêm sau đó, đại biểu Phong Lan cho rằng những nguyên nhân khiến kinh tế tư nhân chưa phát triển như mong muốn là do doanh nghiệp thiếu vốn, lãi suất vay chưa thực sự ưu đãi, các thành phần kinh tế nhỏ, hộ kinh doanh cá thể chưa được khuyến khích…

Cạnh đó, những người làm ăn chân chính còn phải cạnh tranh với hàng giả, hàng kém chất lượng; bán phá giá; chi phí mặt bằng, giá cả, đầu ra cho sản phẩm… “Nếu không đẩy mạnh thanh, kiểm tra để dẹp cỏ dại thì làm sao lúa mọc” – bà Lan nêu vấn đề và nhìn nhận một doanh nghiệp chân chính thì giá thành sản phẩm họ làm ra lại không thể cạnh tranh với những doanh nghiệp làm ăn “chụp giật”.

Nhắc đến vụ lòng xe điếu, bà Phạm Khánh Phong Lan cho rằng thanh tra đột xuất sẽ giúp phát hiện những vi phạm của các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh. “Có chính sách, cơ chế cho kinh tế tư nhân phát triển là điều hoàn toàn chính đáng nhưng phải phân tích cụ thể những khó khăn, vướng mắc mà doanh nghiệp gặp phải thì mới giải quyết tận gốc được vấn đề” – bà Lan nói.

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh). Ảnh: QH

Có cơ chế để phản hồi kết luận thanh tra

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) đánh giá quy định như dự thảo nghị quyết là phù hợp, giúp tạo mọi điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân phát triển lớn mạnh. Tuy nhiên, ông bày tỏ lo lắng nếu các quy định không rõ ràng, sẽ tạo khoảng trống pháp lý, dễ bị lợi dụng.

Ông Tuấn nêu thực tế có một số doanh nghiệp có khả năng sẽ vi phạm pháp luật ở từng thời điểm khác nhau trong năm. Chẳng hạn, vi phạm quy định về sản xuất hàng giả, các quy định an toàn thực phẩm, môi trường, xử lý nước thải…

“Nếu Nghị quyết chỉ quy định thanh tra một lần trong năm mà thiếu sự phối hợp của các cơ quan chuyên ngành liên quan thì không thể phát hiện ra hành vi vi phạm của các doanh nghiệp tại nhiều thời điểm khác nhau trong năm. Nhưng cũng không vì thế mà để các cơ quan nhà nước thanh tra nhiều lần trong năm, làm mất thời gian của doanh nghiệp khi phải tiếp nhiều lần các đoàn thanh tra” – ông Tuấn nói.

Từ đó, ông Trần Quốc Tuấn đề xuất bổ sung cơ chế phối hợp giữa cơ quan thanh tra, kiểm tra với các cơ quan khác có liên quan. Điều này sẽ đảm bảo việc thanh tra và kiểm tra không quá một lần trong năm nhưng được tổ chức thực hiện một cách hiệu quả và không trùng lặp.

“Cơ chế này cũng đảm bảo hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân nhưng không bỏ sót các hành vi vi phạm của các doanh nghiệp tư nhân, cơ sở kinh doanh và cá nhân kinh doanh không chân chính” – theo ông Tuấn.

Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM) đề xuất bổ sung thêm cơ chế phản hồi kết luận thanh tra, phản hồi lại phán quyết của tòa.

“Nhiều kết luận thanh tra, phán quyết của tòa chưa rõ ràng nhưng doanh nghiệp không nhận được bản giải thích hoặc rất lâu mới được giải thích” – ông Tuấn nói và cho rằng chính điều này khiến các doanh nghiệp không biết phải thực hiện như thế nào, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP.HCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Doanh nghiệp khởi nghiệp mong muốn sự bình đẳng

Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP.HCM) cũng bày tỏ kỳ vọng nghị quyết này sẽ tạo những cú hích đột phá về các chính sách để kinh tế tư nhân phát triển. Theo bà Yến, điều mà nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp mong muốn là sự bình đẳng trong kinh doanh.

“Tôi đề xuất đổi tên của Chương II nghị quyết từ cải thiện môi trường kinh doanh thành tạo môi trường kinh doanh bình đẳng” – đại biểu Yến nói và cho rằng điều này sẽ góp giảm nhũng nhiễu, phiền hà cho doanh nghiệp, góp phần cải cách thể chế, kích thích phát triển kinh tế tư nhân.

Bà Yến cũng đề cập đến những chính sách khác để làm sao doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận và hưởng ưu đãi như đất đai, mặt bằng, tài chính, tín dụng, thuế, phí…

Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Đại biểu Trần Anh Tuấn thì cho hay đối tượng được hỗ trợ thuế ở đây là các khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp tư nhân theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Luật đã phân loại nhiều loại hình doanh nghiệp như doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên hoặc hai thành viên…

Tuy nhiên, ông đề nghị phân loại các doanh nghiệp theo hình thức sở hữu. Cụ thể, doanh nghiệp được xem là doanh nghiệp tư nhân khi vốn chủ sở hữu tư nhân chiếm trên 50% vốn điều lệ. Các loại hình như công ty cổ phần, công ty liên doanh, công ty hợp danh mà vốn Nhà nước dưới 50% mới được xem là thuộc đối tượng doanh nghiệp tư nhân.

“Phân loại theo hình thức sở hữu như vậy sẽ giúp xác định rõ ràng đối tượng áp dụng. Nếu không các doanh nghiệp có vốn hỗn hợp sẽ không được điều chỉnh và không được hưởng các cơ chế hỗ trợ, ưu đãi phù hợp” – đại biểu Tuấn nói và khẳng định phân loại như vậy mới đảm bảo bao phủ toàn bộ nền kinh tế, tránh bỏ sót đối tượng.

NHÓM PHÓNG VIÊN