Đặc sản miền Tây từ cá đồng có mùi khó ngửi, ăn rồi lại tìm mua bằng được, nấu bún nước lèo khỏi chê

Ở miền Tây Nam Bộ, trong gian bếp của nhiều gia đình, khó có thể thiếu vắng vài hũ mắm bò hóc. Đây là loại gia vị độc đáo được xem như “linh hồn” của ẩm thực nơi đây.

Dù chỉ cần nêm một chút thôi, mắm bò hóc cũng đủ làm dậy hương cho các món ăn quen thuộc như canh, lẩu, bún, thịt chưng hay các món chiên dân dã. Với người miền Tây, mắm không chỉ là nguyên liệu nấu nướng, mà còn là hương vị gắn liền với tuổi thơ, với những bữa cơm ấm áp đậm tình quê.

Với người miền Tây, mắm không chỉ là nguyên liệu nấu nướng, mà còn là hương vị gắn liền với những bữa cơm ấm áp đậm tình quê. (Ảnh minh họa từ Internet)

Nguyên liệu để làm mắm bò hóc chủ yếu là các loại cá nước ngọt trong mùa nước nổi, thường là cá linh hoặc cá lóc, vốn là những loại cá có thịt ngọt và chắc.

Khâu làm mắm tuy không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Cá được làm thật sạch để loại bỏ mùi tanh, bỏ đầu, rồi trộn cùng các gia vị như muối, tỏi, đường, một ít nước tương.

Sau đó, người ta mang cá đi phơi nắng cho săn lại, rửa qua một lần nữa rồi xếp vào hũ cùng với gạo rang và muối theo tỉ lệ 1 cá -1/2 gạo - 1 muối. Hũ mắm được nén chặt bằng nan tre và ủ kín từ 4 đến 6 tháng. Khi mở ra, mắm có màu nâu đỏ óng ánh, phần nước sánh đặc và tỏa mùi thơm nồng nàn đặc trưng.

Nguyên liệu để làm mắm bò hóc chủ yếu là các loại cá nước ngọt trong mùa nước nổi. (Ảnh minh họa từ Internet)

Mắm bò hóc ngon có vị đậm đà của cá hòa cùng vị thanh nhẹ của gạo, tạo nên hương vị hài hòa khó quên. Phần nước mắm đặc bên trên hũ thường được dùng làm gia vị nêm nếm cho canh, bún hay làm nước chấm ăn kèm rau luộc, thịt luộc.

Còn phần thịt cá được dùng để kho, chưng hoặc nấu chung với các món truyền thống, mang lại vị đậm đà đặc biệt mà không loại gia vị nào sánh được.

Nhắc đến mắm bò hóc, không thể không nói đến những món ăn trứ danh của miền Tây. Trong đó, bún num bò chóc là món thể hiện rõ nhất hương vị của loại mắm này. Nước lèo được nấu từ cá lóc tươi và mắm bò hóc, kết hợp cùng trái chúc giã nhuyễn, ngải bún và sả.

Khi ăn, bún được chan nước lèo nóng hổi, ăn kèm với bắp chuối, giá đỗ, bông súng, đậu đũa, dưa leo… tạo nên hương vị hài hòa, chua cay mặn ngọt đủ đầy.

Một món khác cũng rất được yêu thích là bún nước lèo. Người nấu cho mắm bò hóc vào nồi đun sôi với nước, liên tục vớt bọt để nước trong và thơm.

Cá lóc đồng luộc chín, lóc lấy thịt, phần xương cá giã nhuyễn với sả và ngải bún rồi vắt lấy nước cốt cho vào nồi nước lèo. Khi dọn ra, bún được chan ngập nước lèo, thêm tôm, thịt heo quay hoặc cá phi lê, ăn cùng các loại rau sống và chén nước mắm ớt cay nồng.

Món bún nước lèo nấu từ mắm bò hóc được nhiều người ưa thích. (Ảnh minh họa từ Internet)

Với hương thơm đặc trưng, vị mặn mòi và hậu ngọt tinh tế, mắm bò hóc đã trở thành biểu tượng của ẩm thực miền Tây. Không chỉ là một loại gia vị, mắm còn là sự kết tinh của kinh nghiệm, của tình yêu ẩm thực và phong cách sống mộc mạc của người dân nơi vùng sông nước.

Minh Huy