Đặc sản An Giang: Từng bị ngó lơ, nay giúp dân thoát nghèo

Quả thốt nốt với phần cơm trắng deo.

Tên gọi "thốt nốt" có nguồn gốc từ tiếng Khmer là “th'not”. Đối với đồng bào Khmer, thốt nốt là một giống cây quý trời ban, gắn bó với cuộc sống của họ từ bao đời.

An Giang, đặc biệt là khu vực Châu Đốc, giáp ranh Campuchia, được biết đến là xứ sở của thốt nốt. Những hàng thốt nốt mọc vươn cao, xen kẽ trên cánh đồng lúa mênh mông và dọc theo những con đường làng quanh co, tạo nên một bức tranh thiên nhiên đẹp lay động lòng người.

Thốt nốt thường có chiều cao khoảng chừng 20 mét. Nhìn từ xa, cây thốt nốt trông giống cây dừa nhưng thân to và cao hơn, tán lá xòe ra như lá cọ. Cây cái sau khi trổ bông sẽ kết thành từng chùm khoảng 50 đến 60 quả, có kích thước nhỏ hơn trái dừa Xiêm. Bên trong quả có nước và lớp cơm màu trắng đục, mềm dẻo, vị ngọt thanh mát. Đến mùa, quả rụng đầy gốc. Cây đực thì chỉ ra hoa mà không có quả.

Những năm qua, loại cây đặc sản này đã giúp nhiều hộ gia đình người Khmer trên địa bàn tỉnh An Giang vươn lên thoát nghèo, thậm chí ngày càng khấm khá.

Từ thốt nốt, rất nhiều món ngon đã được chế biến như làm món tráng miệng và giải khát. Lớp cơm màu trắng đục, có vị ngọt thanh, giòn dẻo, dai dai đặc trưng. Cơm thốt nốt thường được dùng kèm với nước thốt nốt để tăng độ ngọt, hoặc xắt mỏng ngâm đường rồi pha thành nước giải khát, hay trộn cùng sữa làm chè thốt nốt. Nước thốt nốt thanh mát, ngọt lịm lấy từ hoa thốt nốt là thức uống giải khát cực kỳ hấp dẫn, được bán khá phổ biến ở các hàng quán ven đường. Thức uống này ngon nhất khi uống lạnh và khi thưởng thức sẽ cảm nhận được sự ngọt ngào, mát lạnh cùng độ dai giòn sần sật của múi thốt nốt đi kèm.

Đường thốt nốt được nấu từ mật của hoa và quả. Đường có mùi thơm dịu, vị ngọt thanh, béo ngậy, và được gói trong lá thốt nốt trông giống như những đòn bánh tét. Mặc dù không ngọt bằng các loại đường thông dụng, đường thốt nốt lại thơm hơn. Nó được dùng để nấu các món chè thanh mát và còn có tác dụng giải nhiệt, chữa viêm họng. Ngoài ra, đường thốt nốt còn được sử dụng như một loại gia vị cho các bữa ăn hằng ngày, dùng làm nước chấm, kho cá, góp phần tăng thêm sự đa dạng của ẩm thực Việt Nam. Sản phẩm này rất được ưa chuộng cả trong nước và nước ngoài.

Ngoài ra, thốt nốt còn được làm thành bánh bò thốt nốt - món ăn đường phố nổi tiếng ở An Giang. Bánh bò này sở hữu màu vàng đậm đẹp mắt do được làm từ đường thốt nốt đặc trưng thay vì đường trắng hoặc đường vàng. Bánh có hương vị ngọt thanh và có thể dùng chung với nước cốt dừa để tăng độ béo ngậy.

Những năm gần đây, thốt nốt không chỉ được tiêu thụ mạnh ở trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia, giúp cải thiện đáng kể đời sống người dân. Trên thị trường, giá thốt nốt tươi khoảng 100.000 đồng/kg, trong khi thốt nốt sấy dẻo lên tới 300.000 đồng/kg.

Đáng chú ý, tại Bắc Mỹ, một túi bốn quả thốt nốt đông lạnh có giá gần 100 USD (tương đương hơn 2,5 triệu đồng), còn ở Anh, 1 kg quả này cũng được bán với giá hơn 1 triệu đồng.

Hiền Thảo