Đặc sắc nghề dệt vải lanh của người Mông trên cao nguyên đá Đồng Văn

Vải lanh là loại vải truyền thống lâu đời của người dân tộc Mông vùng Cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang.

Cây lanh già sau khi thu hoạch được ngâm trong nước rồi đập giập thành xơ lanh.

Dùng cối đá lăn cho các sợi xơ lanh bóng, mềm, dễ se thành sợi nhỏ.

Xơ lanh sau khi tước được se thành sợi, luộc sôi để loại bỏ mầu vỏ cây cho trắng.

Dùng guồng se nhiều lần, tạo nên những sợi vải lanh bền chắc.

Những thước vải sau khi dệt thành tiếp tục được luộc thêm một lần để tẩy trắng trước khi nhuộm tạo màu, vẽ, thêu hoa văn.

Người Mông nhuộm vải bằng cách luộc vải chung với những loại lá, thân, rễ, củ, quả… có màu sắc tự nhiên để tạo màu vải. Vải lanh sau khi nhuộm tiếp tục được lăn trên cối đá cho đến khi mặt vải nhẵn bóng mới hoàn thành.

Từ bao đời nay, người phụ nữ Mông ở vùng cao đều dệt vải lanh từ những khung cửi truyền thống.

Du khách tham quan thích thú trước kỹ thuật dệt truyền thống của người phụ nữ Mông xã Lùng Tám.

Bà Vàng Thị Mai, Chủ nhiệm HTX dệt lanh Lùng Tám cho biết, để tăng giá trị cho những sản phẩm dệt từ vải lanh, thay vì để bà con chỉ dùng vải lanh may quần áo, trang phục như trước kia, HTX Lùng Tám dạy bà con làm các sản phẩm thủ công, quà tặng đa dạng, phục vụ nhu cầu du khách.

HTX dệt lanh Lùng Tám có rất nhiều mẫu mã sản phẩm từ thổ cẩm, từ quần áo, trang phục đến khăn trải bàn, ví, túi xách, vỏ gối, tranh thổ cẩm cho đến quà lưu niệm, thú nhồi bông phục vụ nhu cầu du khách.

Công đoạn quan trọng nhất và đòi hỏi nhiều thời gian, sự khéo léo nhất của người phụ nữ Mông là giai đoạn thêu hoa, vẽ sáp ong và tạo mầu và cuối cùng là tạo hình sản phẩm.

Nhiều sản phẩm như gối, nệm, khăn trải bàn… được may bằng máy may. Tuy nhiên, những sản phẩm con giống, ví, quà lưu niệm đòi hỏi nhiều thời gian đều được khâu bằng tay. HTX Lùng Tám dạy nghề, gửi vải lanh và mẫu mã cho những người phụ nữ mang về nhà làm trong lúc thư nhàn.

Bà Mai cho biết, từ nhiều năm qua, HTX dệt lanh Lùng Tám đã dạy những người phụ nữ Mông địa phương biết thêu, may hoa văn lên thổ cẩm, tạo nên những sản phẩm thổ cẩm lanh có hoa văn đa dạng, đẹp mắt, mang đường nét văn hóa riêng trên trang phục của người phụ nữ Mông trên Cao nguyên đá Đồng Văn.

Trong nhà của mỗi người phụ nữ Mông xã Lùng Tám đều có một khung dệt truyền thống.

Người phụ nữ Mông tước xơ đay trong sân một ngôi nhà cổ trăm năm tuổi.

Một du khách từ Nhật Bản cho biết, ông rất hài lòng với những sản phẩm được sản xuất tại đây bởi tất cả các công đoạn sản xuất đều đều được làm thủ công bằng tay. Điều này khiến du khách đặc biệt trân trọng, thích thú và đánh giá cao giá trị của những sản phẩm và họ sẵn sàng mua.

Thư Vũ/VOV.VN