Đặc biệt quan tâm việc làm mới cho hàng trăm ngàn người sau tinh gọn bộ máy

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên thảo luận. .

Chiều 25/3, phát biểu kết thúc phiên thảo luận về Dự thảo Luật Việc làm sửa đổi (Dự thảo) tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đã đề cập vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy.

Bà Thanh nói, Dự thảo lần này chưa có nhiều thông số và tiếp cận nhiều đến vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy.

“Trước đây chúng ta mới đề cập đến khoảng hơn 100.000 người khi sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy ở cấp trung ương, bây giờ tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy với cấp tỉnh và không có cấp huyện thì con số có thể là 100.000 nhân với 2 hoặc là nhân với n, chúng tôi cũng chưa thấy cơ quan nào chính thức thông báo số người ảnh hưởng do sắp xếp tổ chức bộ máy này”, bà Thanh nêu.

Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Nội vụ (cơ quan chủ trì soạn thảo) tiếp cận sâu hơn về nội dung liên quan đến việc phát triển kỹ năng nghề và bố trí việc làm chung cho các đối tượng, trong đó đặc biệt quan tâm đến đối tượng nghỉ sau sắp xếp.

“Bởi vì gần đây chúng ta thấy đối tượng nghỉ sau sắp xếp không phải chỉ là 2 năm, 3 năm, 4 năm mà có đến 10 năm. Bây giờ cũng chưa có một thống kê nào để phân tích dữ liệu trong số những người nghỉ sau sắp xếp thì 2 năm là bao nhiêu người, 5 năm là bao nhiêu người, 10 năm là bao nhiêu người và phân tích sâu hơn trong số những người đó thì bao nhiêu người được đào tạo với trình độ chuyên môn thế nào” – Phó chủ tịch nêu vấn đề.

Bà Thanh cho rằng lần sửa đổi này cần lưu ý sâu hơn vấn đề xây dựng mô hình việc làm linh hoạt và các cơ chế, chính sách tiếp tục cho những người bị ảnh hưởng sau sắp xếp rời khu vực công sang khu vực tư.

Dự thảo đã đề cập đến việc làm cho người cao tuổi rồi, nhưng những người nghỉ sau sắp xếp này chưa thể là người cao tuổi, người cao tuổi phải là người nghỉ hưu mới gọi là người cao tuổi, hơn 200.000 người này không phải là người cao tuổi mà là những người đang vào độ tuổi chín về kinh nghiệm – bà Thanh lưu ý.

Do vậy, Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Nội vụ tiếp tục quan tâm đến việc thiết kế các cơ chế, chính sách như hỗ trợ đào tạo lại nghề, có những chính sách ưu tiên cho các doanh nghiệp hoặc các khu vực công có thể tuyển dụng những người nghỉ sau sắp xếp nhưng có thể tiếp tục tham gia ở lĩnh vực, ở các trung tâm hoặc các hoạt động về dịch vụ công mà không phải trả lương từ ngân sách nhà nước.

Thảo luận trước đó, vấn đề được đại biểu quan tâm là mức hưởng, thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp. Khoản 2 Điều 44 dự thảo quy định "Thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp trên 144 tháng thì không được bảo lưu".

Tán thành với quy định này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga ( Hải Dương) phân tích, trong nền kinh tế hiện nay, khoảng thời gian tối đa 12 tháng được hưởng trợ cấp thất nghiệp như dự thảo cũng đủ dài để người lao động có thời gian tìm kiếm công việc mới. Đồng thời, việc giới hạn thời gian tối đa hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng là động lực để người lao động cố gắng tìm việc trong thời gian đó, tránh tạo sự ỷ lại.

Về trách nhiệm thông báo về việc tìm kiếm việc làm của người lao động, đại biểu Nga tán thành quy định người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp phải thông báo về việc tìm kiếm việc làm. Tuy nhiên, việc thông báo bằng hình thức trực tiếp, hay trực tuyến hay qua các phương tiện khác, nên trao quyền để người hưởng trợ cấp thất nghiệp được lựa chọn.

“Theo tôi, nên đơn giản và đa dạng hóa hình thức thông báo về việc tìm kiếm việc làm trực tiếp hoặc trực tuyến hoặc bằng nhiều cách khác nhau, để người hưởng trợ cấp thất nghiệp tập trung dành thời gian tìm kiếm việc làm một cách sớm nhất, góp phần tạo ra giá trị cho xã hội”, bà Nga phát biểu.

Theo đại biểu Trần Văn Khải ( Hà Nam) thì hạ tầng số của thị trường lao động chưa được phát huy thành lợi thế cạnh tranh. Dự thảo thiên về xây dựng một hệ thống thông tin thị trường lao động tập trung do Nhà nước quản lý, chưa kết nối với các nền tảng việc làm tư nhân – nơi có dữ liệu phong phú về cung – cầu lao động. Nguyên tắc “mở dữ liệu” cũng chưa được đặt ra, và chưa tính đến ứng dụng công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) trong phân tích, dự báo. Do đó, hạ tầng thông tin thị trường lao động chưa hình thành hệ sinh thái mở để thúc đẩy tạo việc làm nhanh, bền vững, ông Khải nhận xét.

Ông Khải cho rằng cần xây dựng hệ thống thông tin thị trường lao động thống nhất, liên thông và thân thiện với người dùng. Cụ thể, bổ sung nguyên tắc “mở dữ liệu” trong các quy định về hệ thống thông tin thị trường lao động nhằm bảo đảm dữ liệu thị trường lao động được công khai tối đa, để doanh nghiệp, người lao động dễ dàng khai thác thông tin, phân tích xu hướng việc làm, qua đó kết nối cung – cầu hiệu quả hơn.

Bên cạnh kết nối với các cơ sở dữ liệu nhà nước, ông Khải đề nghị bổ sung quy định khuyến khích các nền tảng việc làm tư nhân kết nối, chia sẻ dữ liệu với hệ thống thông tin thị trường lao động quốc gia. Điều này sẽ hình thành một hệ sinh thái số thông suốt giữa khu vực công và tư, phát huy sức mạnh của toàn xã hội trong việc tạo việc làm. Đồng thời, bổ sung quy định yêu cầu ứng dụng công nghệ mới (AI, dữ liệu lớn) trong phân tích, dự báo thị trường lao động, giúp thông tin dự báo chính xác và kịp thời, nâng cao hiệu quả điều hành thị trường lao động.

Nguyễn Lê