Đã xử lý nhưng… như 'bắt cóc bỏ dĩa'

Đại biểu Trần Thị Khánh Linh đưa những gói bánh, kẹo không rõ nguồn gốc đến chất vấn Giám đốc Sở Công thương.

Hàng kém chất lượng tràn lan trước cổng trường

Tại phiên chất vấn, đại biểu Trần Thị Khánh Linh, TP Vinh đưa vào hội trường một số gói bánh, kẹo có màu sắc bắt mắt, nhãn mác và thông tin trên bao bì được thể hiện bằng chữ nước ngoài để dẫn chứng, với 5 sản phẩm chỉ có giá 16 ngàn đồng. Theo đại biểu Linh, đây là những sản phẩm không rõ nguồn gốc và rất dễ mua. Hàng ngày học sinh đi học thường ăn những sản phẩm này thì rất đáng quan ngại. Đại biểu Linh nêu câu hỏi về vấn đề quản lý hàng rong trước cổng trường học, bệnh viện, đặc biệt là bán hàng rong trước cổng trường học. Đây không chỉ gây trở ngại cho việc lưu thông, mất an toàn giao thông mà tiềm ẩn nguy cơ về ATTP bởi nguồn gốc không rõ ràng của sản phẩm; đồng thời đề nghị Giám đốc Sở Công Thương và Cục Quản lý thị trường cho biết giải pháp để quản lý chặt chẽ đối với vấn đề này nhằm bảo vệ ATTP cho người dân, đặc biệt là các em học sinh.

Trả lời chất vấn, ông Phạm Văn Hóa - Giám đốc Sở Công Thương nêu rõ, quản lý hàng rong trước cổng trường là trách nhiệm của đội ngũ quản lý đô thị, còn Sở Công Thương hay lực lượng quản lý thị trường và công an không thể túc trực để kiểm tra hay quản lý.

Cũng theo ông Hóa, bán hàng rong trước cổng trường, bệnh viện là trách nhiệm của các địa phương. Giám đốc Sở Công thương cũng thừa nhận các sản phẩm bánh kẹo, thực phẩm không rõ nguồn gốc vẫn được bày bán tại các cửa hàng cố định trước cổng trường học. Lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra, tuy nhiên chỉ kiểm soát được mức độ nào đó. Theo ông Hóa, giải pháp quan trọng nhất và đầu tiên là vận động, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân. Bên cạnh đó, quản lý thị trường, chính quyền địa phương... cần tăng cường phối hợp kiểm tra hoạt động này thường xuyên. "Đây là cuộc đấu tranh 2 mặt, giữa cái tốt, cái xấu; giữa hàng thật, hàng giả, trong đó có vai trò quan trọng của người tiêu dùng chứ không phải hoàn toàn dựa vào lực lượng chức năng. Đề nghị các địa phương tuyên truyền vận động, giáo dục học sinh và cả phụ huynh không tham gia vào thị trường này. Không có người mua thì không có người bán” - Giám đốc Sở Công Thương Nghệ An nói.

Đồng quan điểm, ông Lê Hồng Vinh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng cho rằng thói quen của người tiêu dùng là một trong những trở ngại lớn trong công tác đấu tranh với hàng giả, hàng nhái. "Thói quen sử dụng hàng hóa, nói là thói quen nhưng thực ra là do thu nhập. Thu nhập thấp rõ ràng phải sử dụng hàng hóa rẻ tiền hơn. Hàng hóa rẻ tiền có thể không đảm bảo chất lượng"- ông Vinh nói.

Không có cung thì cầu sẽ giảm

Giám đốc Sở Công Thương cho biết thêm, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh Nghệ An nổi lên là các hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, pháo nổ, động vật hoang dã, sản phẩm gia súc, gia cầm, thuốc lá, các mặt hàng tiêu dùng và hình thức kinh doanh hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ trên hệ thống thương mại điện tử.

Giai đoạn 2021-2023, các lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An đã tổ chức kiểm tra, xử phạt hành chính 20.591 vụ buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; khởi tố hình sự 1.050 vụ, tổng giá trị thu phạt hơn 805 tỷ đồng. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm nay, ngành chức năng kiểm tra, xử phạt hành chính 4.233 vụ, khởi tố hình sự 896/1163 vụ, tổng giá trị thu phạt hơn 115 tỷ đồng.

Mặc dù các ngành chức năng đã vào cuộc quyết liệt nhưng buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng đang phức tạp. Đặc biệt, hoạt động mua bán hàng giả, hàng kém chất lượng trên nền tảng trực tuyến ngày càng phổ biến nhưng khó kiểm tra, xử lý.

Khá nhiều sạp hàng rong bán hàng trôi nổi trước cổng trường.

Ông Hóa cho rằng, thói quen người tiêu dùng thích mua hàng trôi nổi, không quan tâm đến hóa đơn xuất xứ và thường rất ít khi lấy hóa đơn xuất xứ. Thói quen này của người dân là mảnh đất màu mỡ cho hàng giả, hàng kém chất lượng sinh sôi…

Theo ông Lê Hồng Vinh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, vấn đề bán hàng rong tỉnh đã xử lý rất quyết liệt. Nhưng dù quyết liệt bao nhiêu vẫn chưa đủ người để xử lý khi vấn đề này có cả cung và cầu, bởi đây là những mặt hàng mua dễ và giá rất rẻ.

Theo Phó Chủ tịch tỉnh, ngoài việc phối hợp, quản lý của các ngành chức năng, cần có sự quản lý chặt của các phụ huynh và các cơ sở giáo dục. Phụ huynh không thả nổi, cho tiền để con có cơ hội mua các sản phẩm nói trên. "Dễ bán, dễ mua nhưng không có cung thì cầu sẽ giảm"- ông Vinh nói.

Về công tác xử lý về bán hàng rong không rõ nguồn gốc, xuất xứ, ông Lê Hồng Vinh cho rằng, số lượng hàng hóa nhập về không nhiều, giá trị hàng hóa không lớn thì chế tài xử lý như… “bắt cóc bỏ đĩa”. Đây là vấn đề rất khó khăn cho cơ quan chức năng, bởi chỉ có thu hồi chứ không xử lý hình sự được; còn xử phạt hành chính thì xử phạt xong họ lại tiếp tục kinh doanh.

Dương Hóa