Đà Nẵng chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát

Hội viên Hội Nông dân xã Hòa Tiến xây nhà cho em Nguyễn Văn Việt.

Tại thôn Nam Sơn (xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang), bàn tay chai sạn của những hội viên Hội Nông dân xã đang thoăn thoắt xếp từng viên gạch xây nên tổ ấm mới cho em Nguyễn Văn Việt. Cuộc đời Việt như một thước phim buồn, cha mất khi em mới lên 5, mẹ cũng rời xa khi em vừa tròn 16. Những năm tháng thiếu niên còn lại, Việt phải sống cô độc trong căn nhà chật hẹp chỉ vỏn vẹn 16 m2.

Trưởng thôn Nam Sơn Lê Văn Thành tâm sự: "Lúc mẹ cháu mất, quan tài không thể đặt trong nhà, cháu phải ở tạm nhà ông bà. Gia cảnh vốn khó khăn, cháu vừa mới đi làm, lại neo đơn, cho nên chưa có điều kiện sửa nhà. Đến khi chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được phát động, Việt có cơ hội sống trong ngôi nhà khang trang hơn".

Mái ấm của em Việt và nhiều hộ khác trong chương trình đã nhận được sự quan tâm hỗ trợ của các tổ chức xã hội, sự chung tay vun đắp bởi tình làng nghĩa xóm từ những thành viên Đội xung kích tình nguyện xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn xã Hòa Tiến.

Ông Lê Văn Thành cho biết, để xây được căn nhà rộng 32 m2 và cao 4,2m, đáp ứng tiêu chí "3 cứng" cho em Việt, bên cạnh nguồn lực tài chính, thôn, xã đã huy động các thành viên trong Đội xung kích xóa nhà tạm, nhà dột nát đến làm công miễn phí. "Mỗi nhà xây mới thuộc chương trình sẽ được hỗ trợ 60 ngày công do đội xung kích thôn huy động, với tinh thần ai có công góp công, ai có của góp của", ông Thành cho biết.

Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Tiến Hồ Thị Lai cho biết, xã triển khai thực hiện mô hình Đội xung kích gắn với phong trào thi đua "Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025", với thành phần gồm đại diện chính quyền địa phương, lực lượng vũ trang, các ban, ngành, đoàn thể xã và đại diện cộng đồng dân cư như: 12 trưởng thôn; tổ trưởng chuyến xe nghĩa tình thôn Lệ Sơn Nam, Lệ Sơn Bắc;...

"Các tầng lớp nhân dân trên địa bàn xã đều hưởng ứng rất tích cực. Mô hình đã phát huy sức mạnh cộng đồng, nâng cao nhận thức, tạo khí thế thi đua sôi nổi, góp phần hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo kế hoạch", đồng chí Hồ Thị Lai cho biết.

Thực tế công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở vùng nông thôn Đà Nẵng cho thấy, mặc dù đã có quy định về mức hỗ trợ cho từng đối tượng hộ nghèo, cận nghèo và hộ có công, song vẫn cần linh hoạt trong vận động thêm các nguồn lực xã hội để hoàn thiện công trình.

Theo UBND xã Hòa Tiến, địa phương cũng có những khó khăn trong vận động nguồn lực tài chính để hỗ trợ cho các hộ thuộc chương trình do trên địa bàn xã có ít doanh nghiệp lớn. Mặt khác, nguồn lực huy động từ nhân dân thường có hạn và phân tán cho nhiều hộ.

Do đó, việc thành lập Đội xung kích tình nguyện xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn xã Hòa Tiến là một trong những giải pháp hiệu quả để đa dạng hóa nguồn lực xã hội. Đồng chí Hồ Thị Lai chia sẻ: "Đơn cử trường hợp em Việt, nếu không huy động thêm sự hỗ trợ về xi-măng, ngày công lao động, xe múc,... từ đội xung kích, thì việc xây dựng một ngôi nhà sẽ gặp nhiều khó khăn. Địa phương cũng sẽ ưu tiên tập trung nguồn lực cho một số hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn".

Trong năm 2024, trên cơ sở Đề án hỗ trợ nhà ở người có công với cách mạng và Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo năm 2024, các địa phương đã phối hợp Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp hỗ trợ xây mới và sửa chữa 903 nhà, với tổng kinh phí 30,665 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước và Quỹ Vì người nghèo thành phố.

Theo báo cáo tóm tắt thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, thành phố đã cơ bản không còn nhà tạm, nhà dột nát, có đất ở ổn định theo tiêu chí của Luật Nhà ở và Thông tư của Bộ Xây dựng. Do đó, thành phố đang đẩy mạnh thực hiện việc hỗ trợ nhà ở cho hộ người có công, hộ nghèo, cận nghèo đang ở nhà xuống cấp, hư hỏng cần được xây mới, sửa chữa.

Thực tế cho thấy: Quá trình triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang gặp một số khó khăn vì vướng mắc pháp lý như: Nhà nằm trong diện giải tỏa của các dự án kéo dài; công trình xây dựng trên đất nông nghiệp; chưa sang tên nhà do cha mẹ mất; chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...

Theo Phó Chủ tịch UBND quận Cẩm Lệ Ngô Ngọc Hậu, quận đã rà soát và tổng hợp được khoảng 33 trường hợp thuộc chương trình chưa đủ cơ sở pháp lý về đất đai như: chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa thực hiện tách thửa theo quy định,...

Đối với trường hợp các hộ thuộc chương trình có nhà nằm trên đất nông nghiệp, địa phương sẽ tiến hành sửa chữa nếu phù hợp quy hoạch. "UBND quận tiếp tục rà soát, củng cố hồ sơ các trường hợp vướng thủ tục đất đai, để báo cáo cấp có thẩm quyền thống nhất phương án giải quyết, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân", ông Ngô Ngọc Hậu cho biết.

Nhằm bảo đảm việc hỗ trợ nhà ở được thực hiện đúng theo thẩm quyền và tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng, Trưởng ban Chỉ đạo Thành ủy về công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn thành phố đã yêu cầu rà soát, thống kê cụ thể số lượng đối tượng có nhà tạm, nhà dột nát cần hỗ trợ nhưng đang bị vướng mắc về tính pháp lý liên quan đất đai để xem xét, giải quyết.

Bài và ảnh: CÔNG VINH