Cướp vé số, tội ác nhắm vào người nghèo yếu thế cần xử lý nghiêm

Người nghèo nơm nớp bán vé số

Trên những con phố, góc chợ quê hay ngã tư phố thị, ta vẫn dễ bắt gặp bóng dáng của những cụ già, người tàn tật hay đứa trẻ chậm rãi bước đi với xấp vé số trên tay. Mỗi tờ vé số là chút hi vọng mong manh đổi lấy bữa cơm, viên thuốc hay tiền học cho con. Nhưng chính họ những người yếu thế, lương thiện lại đang trở thành mục tiêu của những kẻ vô lương tâm.

Không ít vụ cướp vé số diễn ra giữa ban ngày, nơi người dân qua lại đông đúc. Kẻ gian thường giả vờ hỏi mua, lợi dụng lúc người bán mất cảnh giác để giật phăng xấp vé số rồi phóng xe bỏ chạy.

Phần lớn người bán vé số hiện nay là người cao tuổi, người khuyết tật và trẻ em.

Có người mất vài trăm tờ, có người mất hết vốn liếng dành dụm cả tuần. Tất cả những gì họ có thể làm là đứng lặng giữa đường, bất lực nhìn theo bóng dáng kẻ cướp khuất dần trong dòng xe cộ.

Mới đây, tại xã Đức Hòa (Tây Ninh), em Lê Đông P. (11 tuổi) trong lúc đạp xe đi bán vé số đã bị một phụ nữ đi xe máy giật mất 140 tờ. Người phụ nữ giả vờ hỏi mua, cầm toàn bộ xấp vé số rồi bảo "nhà cô có xe đạp điện cho con, chạy theo cô", sau đó rồ ga bỏ chạy.

Camera an ninh ghi lại cảnh P. hoảng hốt đuổi theo, ngã sõng soài giữa đường. Đoạn clip lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội, khiến hàng triệu người phẫn nộ và thương cảm.

Công an Tây Ninh nhanh chóng vào cuộc, bắt giữ Nguyễn Thị Thanh Tuyền (34 tuổi, quê An Giang, tạm trú Tây Ninh). Tại cơ quan điều tra, Tuyền khai nhận toàn bộ hành vi.

"Con đi bán cùng mẹ, ba ở nhà trông em nhỏ. Mất vé số con sợ lắm…", em P. kể, giọng run run. Với đứa trẻ ấy, 140 tờ vé số không chỉ là tiền, mà là cả niềm tin vào một ngày mưu sinh lương thiện.

Trước đó, tại Tp.HCM, Nguyễn Triều Tiên (24 tuổi) trong bộ đồng phục xe ôm công nghệ đã giả vờ hỏi mua vé số của ông Q.V.N. (44 tuổi, bị khuyết tật ở chân), rồi bất ngờ giật cả xấp vé số và bỏ chạy.

Một thanh niên khỏe mạnh, giả danh người lao động, lại ra tay với người tàn tật đó không chỉ là tội phạm, mà là sự đổ vỡ của nhân tính. Nhờ nghiệp vụ nhanh nhạy, Công an Tp.HCM đã bắt giữ Tiên, thu hồi toàn bộ số vé số bị cướp.

Công an Đồng Tháp khám nghiệm hiện trường vụ đối tượng Đoàn An Tâm giật cọc vé số khoảng 330 tờ của một người đàn ông 69 tuổi tại xã An Thạnh Thủy. (Ảnh: CA)

Còn tại Đồng Tháp, chỉ trong chưa đầy 2 tuần, công an liên tiếp phá 2 vụ cướp vé số. Đoàn An Tâm (20 tuổi) gây ra 4 vụ cướp vé số liên tiếp trước khi bị bắt; Nguyễn Thanh Điền (48 tuổi) giật 97 tờ vé số của một ông lão 65 tuổi giữa ban ngày. Cả hai khai thực hiện hành vi "chỉ để có tiền tiêu xài".

Chia sẻ với Người Đưa Tin, anh Lê Văn Chí (48 tuổi, quê An Giang, tạm trú xã Bến Lức, Tây Ninh) cũng từng là nạn nhân. Anh kể, giọng chậm rãi: "Cách đây 5 năm, tôi bị tai nạn giao thông, chân tay không còn lành lặn như trước. Không làm được việc nặng, tôi đi bán vé số để phụ vợ nuôi con ăn học."

3 tháng trước, khi đang bán trong một con hẻm nhỏ gần KCN ở Bến Lức, anh bị 2 thanh niên đi xe máy giả vờ mua vé số, giật mất gần 30 tờ vé số rồi phóng đi. Anh chỉ kịp tri hô giữa con hẻm vắng, nhưng 2 kẻ kia đã mất hút.

"Khu vực đó không có camera, tôi cũng chẳng biết tìm ai. Nghĩ thôi, của đi thay người vậy chú ơi. Mất mấy chục tờ vé số cũng tiếc, nhưng mình còn sống, còn đi bán được là mừng rồi."

Câu nói mộc mạc ấy, giữa dòng đời đầy bất trắc, nghe vừa buồn vừa xót, như một lời nhắc nhẹ mà thấm thía, có những con người dù chịu thiệt thòi vẫn chọn cách tử tế để mưu sinh, trong khi những kẻ khác lại dễ dàng đánh mất nhân tính chỉ vì vài tờ vé số.

Đừng để lòng tham chà đạp…nhân tính

"Có lần tôi thấy một thanh niên chạy xe máy giật vé số của ông cụ ngoài 70 tuổi ngay trước sạp. Ông chỉ biết la thất thanh rồi ngồi sụp xuống. Mấy tờ vé số đó có thể chẳng đáng bao nhiêu, nhưng với ông, đó là cả một ngày cơm áo", bà Lê Thị Thu Hằng (40 tuổi, tiểu thương chợ Long An) kể lại, giọng nghẹn ngào.

Anh Lưu Đức Dũng (32 tuổi, Tp.HCM) chia sẻ: "Những vụ giật vé số nghe tưởng nhỏ, nhưng thật sự khiến mình thấy lạnh người. Người bán vé số phần lớn là người nghèo, bệnh tật, tuổi đã cao. Họ bán từng tờ vé số để sống, chứ đâu phải để làm giàu. Nhìn những hình ảnh như vậy, thấy buồn cho lòng người hôm nay".

Bà Đỗ Hoàng Anh (78 tuổi, ngụ tỉnh Vĩnh Long) bị kẻ xấu giật khoảng 120 tờ vé số. (Công an đang dựng lại hiện trường)

Theo luật sư Đỗ Anh Tùng (Đoàn Luật sư Tp.HCM), hành vi cướp giật vé số của người yếu thế là hành vi đáng lên án về cả đạo đức lẫn pháp lý, khi cố tình nhắm vào những người không có khả năng tự vệ. Cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm minh để răn đe, triệt tiêu nguy cơ tái diễn.

Dưới góc độ pháp lý, đây là hành vi chiếm đoạt tài sản có tính công khai, được thực hiện bằng cách lợi dụng sơ hở của nạn nhân rồi nhanh chóng tẩu thoát. Với bản chất đó, hành vi của đối tượng có thể được xác định là tội Cướp giật tài sản theo Điều 171 Bộ luật Hình sự 2015.

Khung hình phạt cơ bản cho tội danh này là 1–5 năm tù, và có thể tăng lên 3–10 năm nếu phạm tội với người dưới 16 tuổi, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ.

Những vụ cướp giật vé số tưởng chừng nhỏ lẻ nhưng phản ánh một thực trạng đạo đức xã hội đáng lo ngại.

Ngoài ra, trong quá trình giải quyết vụ án, các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ xem xét tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với đối tượng và có thể xem xét áp dụng khung hình phạt nhẹ hơn khung hình phạt bị truy tố nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định tại Điều 51, 54 Bộ luật Hình sự 2015.

Cũng theo TS. Nguyễn Quang Sáng (Khoa Tâm lý học, trường đại học Sư phạm Tp.HCM) những vụ cướp giật vé số tưởng chừng nhỏ lẻ nhưng phản ánh một thực trạng đạo đức xã hội đáng lo ngại. Khi những kẻ phạm tội sẵn sàng ra tay với người già, trẻ em hay người khuyết tật, đó là biểu hiện của sự xuống cấp trong ý thức cộng đồng và lòng trắc ẩn.

"Những vụ việc như vậy không chỉ gây tổn thương vật chất cho nạn nhân mà còn gieo vào cộng đồng cảm giác bất an, mất niềm tin vào con người. Khi lòng nhân bị bào mòn, cái ác sẽ càng dễ nảy sinh", TS. Sáng nhận định.

Ông cho rằng, ngoài việc xử lý bằng pháp luật, xã hội cần tăng cường giáo dục đạo đức, lòng nhân ái và trách nhiệm cộng đồng, bắt đầu từ gia đình và nhà trường. Một hành động tử tế, dù nhỏ, đôi khi cũng đủ giữ lại phần người trong mỗi chúng ta.

Vài chục, vài trăm tờ vé số với nhiều người chỉ là khoản tiền nhỏ nhưng với những phận đời lam lũ, đó là cả một ngày nắng gió là nụ cười hi vọng nhỏ bé giữa cuộc đời. Khi những "bàn tay tội lỗi" giật đi xấp vé số ấy, họ không chỉ cướp mất tài sản, mà còn giật phăng đi niềm tin thứ tài sản vô giá nhất của con người.

Đoàn Vũ

Đoàn Công Vũ