Cuộn rơm - cách tận dụng phế phẩm nông nghiệp hiệu quả

Rơm cuộn dùng để ủ gốc thanh long.

Có mặt tại cánh đồng Chà Vầu, xã Bắc Bình những ngày này, chúng tôi chứng kiến hình ảnh cánh đồng lúa chín vàng rực đã và đang được nông dân thu hoạch rộ. Máy gặt tới đâu, máy cuộn rơm cũng hoạt động hết công suất để tạo thành từng cuộn tròn. Những cuộn rơm có kích thước đồng đều, dễ vận chuyển, bảo quản và sử dụng.

Bà Nguyễn Thị Mai - nông dân ở thôn Bình Đức, xã Bắc Bình có 5 sào lúa đang thu hoạch. Theo bà, mỗi ha ruộng lúa sau thu hoạch có thể thu gom từ 1 - 1,5 tấn rơm, tương đương 15 - 20 cuộn. Trước đây, giá bán rơm cuộn dao động từ 23.000 - 30.000 đồng/cuộn, nhiều hộ còn mua rơm để ủ gốc thanh long. Tuy nhiên, do diện tích thanh long hiện nay bị phá bỏ nhiều, nên nhu cầu giảm mạnh. Hiện giá rơm cuộn chỉ còn khoảng 16.000 đồng/cuộn. Dù vậy, việc cuộn rơm vẫn mang lại lợi ích thiết thực như: giữ vệ sinh đồng ruộng, hạn chế khói bụi do đốt rơm. Một số nơi còn tận dụng rơm cuộn trong du lịch nông nghiệp, trang trí, góp phần tạo thêm giá trị văn hóa và kinh tế.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, tổng diện tích gieo trồng lúa khu vực phía Đông Nam tỉnh là hơn 100.000 ha, sản lượng 650.000 tấn/năm. Riêng trong vụ hè thu năm 2025, các địa phương trong khu vực sản xuất trên 46.000 ha lúa, đến thời điểm này, nông dân đang vào thời điểm thu hoạch rộ, năng suất bình quân đạt 60,5 tạ/ha. Riêng tại xã Bắc Bình, diện tích trồng lúa chiếm đa số, tổng đàn gia súc, gia cầm tăng hàng năm. Do đó, nông dân sau khi thu hoạch lúa đã tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, dùng rơm cuộn làm thức ăn và chất độn chuồng cho gia súc như: bò, trâu, dê. Đồng thời, rơm còn dùng để phủ gốc cây trồng, giữ ẩm cho đất, hạn chế cỏ dại và cải tạo độ màu mỡ của đất hoặc làm nguyên liệu ủ phân hữu cơ, thân thiện với môi trường, tiết kiệm chi phí đầu tư cho người nông dân. Ngoài ra, các khâu như: gom, vận chuyển rơm… tạo thêm việc làm thời vụ cho lao động nông thôn. Việc sử dụng rơm cuộn góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hướng đến nền nông nghiệp tuần hoàn, xanh - sạch - bền vững.

Được biết, hiện nay ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân không nên đốt rơm rạ sau thu hoạch lúa để tránh nguy cơ xảy ra cháy lan, ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, do tập quán cũ, một số nông dân vẫn chưa thực hiện và trực tiếp đốt rơm rạ trên đồng ruộng, gây khói bụi.

Kiều Hằng - Tương Lai .