Cuộc khẩu chiến mới của ông Trump

Ông Trump phát biểu tại Cơ sở Anacostia của Cảnh sát Công viên Mỹ ở Washington D.C. ngày 21/8, trong chuyến gặp gỡ cảnh sát và quân đội sau khi triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tại thủ đô. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 24/8 đe dọa sẽ mở rộng việc triển khai lực lượng liên bang tới thêm nhiều thành phố do đảng Dân chủ lãnh đạo.

Động thái này xuất hiện sau khi Thống đốc bang Maryland Wes Moore mời ông cùng thị sát Baltimore. Thay vì nhận lời, Trump đáp trả rằng ông có thể sẽ “điều quân” đến thành phố này.

Tuần trước, ông Trump cho biết đang cân nhắc đưa quân đến Chicago và New York theo cách tương tự với Washington D.C. - nơi hàng nghìn binh sĩ Vệ binh Quốc gia và lực lượng thực thi pháp luật liên bang đang tuần tra dày đặc.

Lời đe dọa mới của Trump được coi là sự đáp trả với Thống đốc Wes Moore - thành viên đảng Dân chủ, người đã chỉ trích việc Trump phô trương quyền lực liên bang một cách chưa từng có, lấy lý do trấn áp tội phạm và tình trạng vô gia cư tại thủ đô Washington, theo CNA.

Cuộc khẩu chiến mới

Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho rằng lời mời của Thống đốc Moore mang “giọng điệu khiêu khích”, đồng thời nhắc lại tiền lệ từng triển khai Vệ binh Quốc gia đến Los Angeles bất chấp sự phản đối của Thống đốc California Gavin Newsom.

“Thành tích chống tội phạm của Wes Moore tệ hại, trừ phi ông ta lại ‘tung hỏa mù’ số liệu giống như nhiều bang xanh khác”, ông Trump viết, đồng thời dùng biệt danh miệt thị mà ông thường gọi Newsom.

Ông Trump cũng tuyên bố sẵn sàng “điều quân” để “nhanh chóng quét sạch tội phạm” ở Baltimore, giống như cách ông làm với thủ đô Washington D.C.

Đáp trả, ông Moore khẳng định ông mời ông Trump tới Maryland vì Tổng thống “đang sống trong ảo tưởng ngọt ngào” về tình hình tội phạm ở Baltimore.

“Ông ấy dành hết thời gian nói về tôi, còn tôi dành thời gian cho người dân mình phục vụ”, Moore phát biểu trên chương trình Face the Nation của CBS.

Thống đốc bang Maryland Wes Moore. Ảnh: Reuters.

Theo số liệu công bố tháng 7, Baltimore đã ghi nhận mức giảm hai con số về bạo lực súng đạn so với năm ngoái. Số vụ giết người từ đầu năm đến nay chỉ ở mức 84 - thấp nhất trong hơn nửa thế kỷ, theo Thị trưởng thành phố.

Tuy vậy, ông Trump tiếp tục khẳng định việc điều quân ở Washington D.C. đã giúp thủ đô “không còn tội phạm”, dù dữ liệu chính thức lại cho thấy tỷ lệ tội phạm tại đây thực tế đang giảm trước cả khi triển khai quân.

Chicago và New York có thể là mục tiêu tiếp theo

Trước đó, ông Trump từng nêu Chicago và New York là những thành phố có thể nằm trong danh sách “trấn áp tội phạm” bằng biện pháp quân sự. Các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết đã có kế hoạch sơ bộ về kịch bản triển khai Vệ binh Quốc gia tại Chicago, song chưa được cấp trên phê duyệt.

Tờ Washington Post cuối tuần qua tiết lộ, Lầu Năm Góc đã nhiều tuần chuẩn bị cho một chiến dịch ở Chicago, bao gồm khả năng triển khai cả Vệ binh Quốc gia và quân chủ lực.

Khi được hỏi về thông tin này, Nhà Trắng chỉ dẫn lại phát biểu trước đó của ông Trump, rằng ông muốn “mở rộng” việc sử dụng quân đội để xử lý tội phạm. “Tôi nghĩ Chicago sẽ là điểm tiếp theo. Rồi chúng ta sẽ giúp New York”, ông Trump nói hôm 22/8.

Các Vệ binh Quốc gia tại Thủ đô Washington D.C. được bắt đầu mang vũ khí từ tối ngày 24/8. Ảnh: Reuters.

Hakeem Jeffries - lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện - cảnh báo ông Trump không có thẩm quyền điều quân tới Chicago. Ông cho rằng đây là “âm mưu tạo ra khủng hoảng giả tạo” khi thực tế tỷ lệ tội phạm, bao gồm cả các vụ giết người, đều đã giảm trong năm qua.

Thống đốc bang Illinois JB Pritzker cũng khẳng định không tồn tại tình huống khẩn cấp nào để triển khai Vệ binh Quốc gia.

“Ông Trump đang cố tình chính trị hóa lực lượng vũ trang và lạm dụng quyền lực để đánh lạc hướng dư luận”, Pritzker nhấn mạnh trên mạng xã hội X.

Thực tế, theo luật liên bang Mỹ, Tổng thống chỉ có thể triển khai Vệ binh Quốc gia trong các trường hợp chống xâm lược, dập tắt nổi loạn hoặc bảo đảm thi hành luật pháp. Nếu ông Trump viện dẫn điều khoản này để điều quân từ các bang Cộng hòa vào “thành trì xanh”, ông gần như chắc chắn sẽ đối mặt với thách thức pháp lý.

Bên cạnh đó, động thái của ông Trump còn dấy lên lo ngại về yếu tố sắc tộc. Trong nhiều phát biểu, ông liên tục mô tả các thành phố lớn có thị trưởng da đen và dân số đa sắc tộc như Baltimore, Washington D.C. hay New York là “bẩn thỉu, nguy hiểm”.

Mục sư Al Sharpton, phát biểu tại Đại học Howard ở Washington, chỉ trích đây không phải nỗ lực chống tội phạm mà là sự “kỳ thị được che đậy”.

“Không một thị trưởng da trắng nào bị nhắm đến. Đây rõ ràng là vấn đề dân quyền, vấn đề sắc tộc và cả quyền tự trị của Washington D.C”, ông nói.

Phương Linh