Cuộc hành trình lịch sử và tầm nhìn vĩ đại của Hồ Chí Minh

Lịch sử của mỗi quốc gia, dân tộc trong một khoảng thời gian nào đó thường xuất hiện những nhân vật kiệt xuất.

Ở Việt Nam, thế kỷ XI có Lý Thường Kiệt, thế kỉ XIII có Trần Quốc Tuấn, thế kỉ XV là Lê lợi, Nguyễn Trãi, thế kỉ XVIII là Quang Trung – Nguyễn Huệ và ở cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX chính là Nguyễn Tất Thành – Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh.

Và trong tiến trình của lịch sử, ngày 5-6-1911 có thể xem là dấu mốc khởi đầu của sự thay đổi vận mệnh đất nước và số phận dân tộc Việt Nam khi Người rời bến cảng Nhà Rồng đi sang phương Tây trên con tàu buôn Latouche Tréville.

1. Ngày 31-8-1858, quân xâm lược Pháp và Iphanho (Tây Ban Nha) nổ súng vào cửa biển Đà Nẵng. Những tiếng gầm của đại bác không chỉ làm rung chuyển cửa biển mà cũng làm rung chuyển tương lai, vận mệnh của dân tộc Việt Nam.

Từ ngày 25 đến 30-12-1920, Nguyễn Ái Quốc (tên của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian hoạt động cách mạng ở Pháp) tham dự Đại hội lần thứ 18 Đảng Xã hội Pháp ở TP Tours với tư cách đại biểu Đông Dương. Ảnh: TTXVN

Trước thử thách vô cùng cam go của đất nước, nội bộ triều đình nhà Nguyễn lục đục và chia rẽ. Đến ngày 9-5-1862, tại Gia Định, đại diện của triều đình Huế và nước Pháp do thiếu tướng Hải quân Bonard đại diện đã kí hòa ước (hòa ước Nhâm Tuất), mở đường cho thực dân Pháp dần chiếm trọn nước ta.

Đến 15-3-1874, triều Nguyễn tiếp tục ký Hiệp ước Giáp Tuất, thay thế bản Hòa ước Nhâm Tuất, công nhận chủ quyền vĩnh viễn của Pháp ở Nam Kỳ, lệ thuộc về chủ quyền ngoại giao, mở cửa cho Pháp tự do buôn bán tại các cảng biển và trên sông Hồng cùng tự do truyền đạo.

Lục tỉnh Nam Kỳ rơi hoàn toàn vào tay thực dân Pháp.

Trước tình cảnh ấy, nhân dân ở nhiều nơi tổ chức nghĩa binh chống thực dân Pháp xâm lược, quyết không chịu làm nô lệ, đến vua Hàm Nghi cũng chủ xướng với phong trào Cần Vương…

Tuy nhiên các phong trào nhân dân chống Pháp diễn ra ở nhiều nơi, dưới nhiều hình thức, từ bạo lực cách mạng đến canh tân đất nước, duy tân, cải cách nhưng cuối cùng đều bị thất bại.

Nguyên nhân có nhiều, song một nguyên nhân sâu xa đó là: Các phong trào yêu nước đều thiếu một đường lối chính trị đúng đắn, khoa học, thiếu sự lãnh đạo của một giai cấp tiên tiến.

2. Sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước, lớn lên ở vùng Nghệ Tĩnh – cái nôi của các phong trào yêu nước kháng Pháp, chứng kiến những thất bại của các bậc tiền bối, chứng kiến cuộc sống nghèo khổ của người dân và tội ác của quân thù đã thôi thúc người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành ra đi tìm lời giải đáp.

Người đã nói: “Tôi muốn đi ra ngoài, xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ làm như thế nào, tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta”

Và ngày 5-6-1911, Người đã rời bến cảng Nhà Rồng đi sang phương Tây trên con tàu buôn mang tên Đô đốc Latouche Tréville, mốc khởi đầu của sự thay đổi vận mệnh đất nước và số phận dân tộc Việt Nam.

Một câu hỏi có thể vẫn là đề tài cho giới nghiên cứu trong và ngoài nước là tại sao Nguyễn Tất Thành lại chọn hướng sang phương Tây mà không chọn sang Nhật Bản hay Trung Hoa như các chí sĩ yêu nước bậc cha chú đã đi?

Điều ấy chỉ có thể giải thích bằng việc phải sang tận nơi đã đề ra những câu tuyên ngôn nổi tiếng “Tự do – Bình đẳng – Bác Ái”. Sau này, vào năm 1923, khi gặp nhà thơ Nga nổi tiếng ÔXip Mandenstan, Hồ Chí Minh cho biết: “Vào trạc tuổi mười ba, lần đầu tiên tôi được nghe những từ Tự do - Bình đẳng - Bác ái. Đối với chúng tôi, người da trắng nào cũng là người Pháp. Người Pháp đã nói thế và từ thuở ấy, tôi muốn làm quen với nền văn minh Pháp, muốn tìm xem những gì ẩn giấu đằng sau những từ ấy…”.

Khi trả lời một nhà văn người Mỹ, Người cho biết: “Nhân dân Việt Nam trong đó có ông cụ thân sinh ra tôi, lúc này thường hỏi nhau ai sẽ là người giúp mình thoát khỏi ách thống trị của Pháp. Người này nghĩ là Anh, có người lại cho là Mỹ. Tôi thấy phải đi ra nước ngoài xem cho rõ. Sau khi xem xét họ làm ăn ra sao, tôi sẽ trở về giúp đồng bào tôi”.

Việc Hồ Chí Minh chọn đúng hướng đi trong hành trình tìm đường cứu nước của mình như là định mệnh của dân tộc Việt Nam. Từ con đường này, mang trong mình dòng máu yêu nước của dân tộc, của cha ông, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại, Hồ Chí Minh đã tìm thấy con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam.

3. Thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga (1917) đã thức tỉnh các dân tộc thuộc địa trên thế giới, thức tỉnh những người nô lệ trên khắp năm châu. Tin theo Lênin, đi theo con đường của Lênin vĩ đại, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XVIII Đảng Xã hội Pháp diễn ra cuối năm 1920 thành phố Tua (Pháp), Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu tán thành tham gia Quốc tế III Quốc tế Cộng sản, trở thành một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Pháp, và Người cũng trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên.

Đây là một sự kiện chính trị vô cùng quan trọng trong đời hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc và trong lịch sử cách mạng nước ta.

Sự kiện Nguyễn Ái Quốc tìm ra con đường cứu nước, cứu dân có ý nghĩa lịch sử to lớn. Trước hết, có thể khẳng định rằng hành động lịch sử gia nhập Quốc tế cộng sản và thành lập Đảng cộng sản Pháp, Nguyễn Ái Quốc là người Việt Nam đầu tiên đã tìm ra con đường cứu nước, cứu dân thoát khỏi khủng hoảng trầm trọng mà dân tộc ta đã vấp phải từ nửa cuối thế kỷ XIX.

Bằng phát kiến vĩ đại này, cách mạng Việt Nam sau đó đã tìm thấy cho mình con đường đi thích hợp thoát ra khỏi khủng hoảng, bế tắc về đường lối. Con đường mà Nguyễn Ái Quốc tìm thấy là con đường đúng đắn, phù hợp với trào lưu tiến hóa chung của nhân loại và xu thế thời đại.

Từ công lao vĩ đại của Nguyễn Ái Quốc, phong trào cách mạng Việt Nam đã thoát ra khỏi bế tắc, chật hẹp và được nối liền với phong trào cách mạng sôi nổi trên thế giới. Kể từ đây, phong trào cách mạng Việt Nam đã gắn chặt với phong trào cách mạng thế giới. Cách mạng Việt Nam không còn đứng đơn lẻ, cô độc mà đã trở thành một bộ phận của cách mạng thế giới.

Nguyễn Ái Quốc đã trở thành người Cộng sản Việt Nam đầu tiên gắn chặt ngọn cờ độc lập dân tộc với ngọn cờ CNXH. Với việc tìm ra con đường cứu nước, phát triển của dân tộc Việt Nam, Hồ Chí Minh đã sáng lập, rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam thành một đảng chân chính, cách mạng với mục tiêu tất cả vì lợi ích của đất nước, hạnh phúc của nhân dân.

Có những sự kiện thời gian càng lùi xa càng tôn lên tầm vóc vĩ đại của nó, sự kiện Nguyễn Ái Quốc rời bến Nhà Rồng rồi tìm thấy con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam là một sự kiện mang tầm vóc vĩ đại.

VŨ TRUNG KIÊN