Cùng chung tay ngăn bạo lực học đường

Hành vi ngày càng nguy hiểm

Tháng trước tại Gia Lai, một nữ sinh THCS bị đánh ngay trước cổng trường. Diễn biến mới nhất xung quanh vụ việc này, được biết phụ huynh của nạn nhân đang có ý định xin chuyển trường cho con.

Đối với các bậc cha mẹ, việc phải xin chuyển trường học cho con là điều vạn bất đắc dĩ, hầu như không ai muốn đang yên đang lành lại làm xáo trộn môi trường học tập của "núm ruột" mình. Đành rằng "không có lửa sao có khói", mỗi sự việc xảy ra đều có nguyên nhân từ nhiều phía. Song cách hành xử vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, lẽ ra không nên có ở lứa tuổi học trò hồn nhiên, khiến nhiều người phải suy nghĩ.

Chưa hết học kỳ một của năm học này, dư luận đã phải chứng kiến hàng loạt vụ bạo lực học đường với tính chất ngày càng nghiêm trọng. Vấn đề hành xử bằng sức mạnh của học sinh, không chỉ dừng lại ở "nắm đấm", nhiều vụ việc các em thủ sẵn hung khí nguy hiểm trong cặp, sẵn sàng mang ra đối phó khi xảy ra xung đột.

Học sinh sôi nổi hiến kế xây dựng tình bạn đẹp, nói không với bạo lực học đường

Tại Thanh Hóa, hai học sinh bậc THPT đánh nhau, một em rút dao đâm trúng cổ khiến bạn mình tử vong tại chỗ. Ở tỉnh khác, một nam sinh đâm bạn bằng vật nhọn rồi lạnh lùng xô nạn nhân xuống hồ nước, rất may có người kịp thời phát hiện và cứu sống. Có vụ đau lòng hơn khi một nam sinh bị đánh hội đồng đến chấn thương đầu, điều trị vài ngày thì tử vong.

Điểm lại nguyên nhân của nhiều vụ bạo lực học đường, phần lớn cho thấy mâu thuẫn xuất phát từ những hiểu lầm, va chạm nhỏ trong sinh hoạt, lúc vui chơi... Điển hình, tại TPHCM, một số học sinh của một trường THCS phát sinh mâu thuẫn trong lúc xếp hàng tập thể dục. Trong khi ở trường khác, nhóm nữ sinh tranh cãi nhau lúc đi vệ sinh rồi tiến tới "thượng cẳng chân, hạ cẳng tay". Chỉ vì những hiềm khích nhỏ nhặt, nhưng các em đã thiếu kiềm chế dẫn đến cách hành xử thiếu văn hóa.

Đáng chê trách hơn khi nhiều em khác đã không can ngăn lại còn cổ vũ, quay clip và đăng công khai trên mạng xã hội. Phụ huynh chỉ biết được khi xem hình ảnh trên mạng, vì nạn nhân không dám kể lại, thậm chí nói dối cha mẹ rằng thương tích trên người là do bị ngã.

Lứa tuổi các em hiếu thắng, nóng nảy, không chịu nhường nhịn khiến cho va chạm nhỏ bùng phát thành chuyện lớn. Tuy nhiên, đó mới chỉ là một vế, điều quan trọng hơn nằm ở những hình ảnh xấu xí khi trẻ em phải chứng kiến hàng ngày. Việc có không ít người lớn giải quyết bất đồng với nhau bằng nắm đấm, kèm theo những phát ngôn "chói tai" đã trở thành tấm gương "mờ" cho các em.

Vụ việc người đàn ông ở Tây Ninh, cố tình lái ô tô tông chết chính em gái mình, chỉ vì mâu thuẫn nội bộ gia đình không phải cá biệt. Trước đó, tại Gia Lai một thanh niên đang nhậu với nhóm bạn thì xảy ra bất hòa. Thay vì nói chuyện phải quấy để làm lành thì anh ta lớn tiếng văng tục, chửi thề thách thức đánh nhau. Được mọi người can ngăn, sau đó "ma men" này lấy xe máy phóng đi với tốc độ cao rồi mất kiểm soát tông chết người phụ nữ đang bán hàng bên vệ đường. Nhan nhản những hành vi "hổ báo", mạnh được yếu thua, hình ảnh xấu này chắc chắn gây ảnh hưởng tiêu cực đến lứa tuổi "áo trắng", vốn dĩ ăn chưa no lo chưa tới.

Vai trò của người lớn

Có thể nói không quá lời, rằng đến nay không còn trường học nào chưa tổ chức giáo dục phòng ngừa bạo lực học đường. Nhiều trường đã ưu tiên tiến hành nội dung này ngay từ đầu năm học. Đội ngũ giáo viên cũng luôn theo sát, nắm bắt tâm tư, tình cảm của từng em. Nhờ đó, đã phát hiện sớm và hòa giải thành công hàng trăm vụ bất đồng, mâu thuẫn trong học sinh, không để cái sảy nảy cái ung.

Các trường học đều đưa nội dung phòng ngừa bạo lực học đường, trong tiết sinh hoạt đầu tuần

Phòng hơn chống. Nhà trường và xã hội luôn làm tất cả những gì có thể, mong muốn kịp thời ngăn chặn những sự việc đáng tiếc trong lứa tuổi học sinh. Thế nhưng, đấy mới chỉ là điều kiện "cần", phải có thêm điều kiện "đủ” từ vai trò, trách nhiệm của phụ huynh trong việc giáo dục và nêu gương tốt cho con mình. Trẻ em cũng như tấm gương phản chiếu của người lớn. Nhìn vào hành vi, ứng xử của mỗi em có thể đoán biết phần nào về phụ huynh hoặc người nuôi dưỡng.

Đầu tuần này, vừa kết thúc chuyên đề phòng tránh bạo lực học đường tại một trường THCS của TPHCM, một nữ sinh xin chụp hình với báo cáo viên nhưng đôi mắt em vẫn đượm buồn. Em kể rằng ba mẹ em đã chia tay và đều đi bước nữa, em đang sống với ông bà ngoại. Dĩ nhiên, ông bà nào cũng thương cháu, nhưng tình cảm gia đình của em không bao giờ được trọn vẹn, khi thiếu cha mẹ bên cạnh. Độ tuổi này rất cần có người tin cậy, hiểu biết để lắng nghe, chia sẻ, nhờ giải đáp, điều này ít ai làm tốt hơn cha mẹ các em.

Cô Lưu Thị Thu Oanh - hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Văn Lịch, phường Linh Xuân (TPHCM) chia sẻ kinh nghiệm: "Nhà trường duy trì thường xuyên các tiết sinh hoạt mang nội dung phòng ngừa bạo lực học đường. Giáo viên chủ nhiệm cũng luôn giữ mối liên lạc với gia đình các em để phối hợp uốn nắn kịp thời".

Nhịp sống hối hả, ai cũng phải tất bật mưu sinh. Nhưng không thể vì vậy mà quỹ thời gian dành cho con cái trở thành điều hiếm có khó tìm. Cũng không ít gia đình "có điều kiện", cha buổi tối tranh thủ "ngoại giao" hoặc giao lưu với bạn bè, mẹ thì mải mê với hoạt động chăm sóc sắc đẹp. Bữa cơm tối gia đình vì vậy mà không đủ các thành viên. Con trẻ dành thời gian rảnh rỗi lướt mạng xã hội và tìm nguồn tư vấn cũng từ cõi mạng.

Anh Huỳnh Văn Trí, 44 tuổi, cư trú tại phường Tăng Nhơn Phú (TPHCM) tâm sự: "Hai con gái của tôi đều học tại Trường THCS Trần Quốc Toản. Vợ chồng tôi cùng với các thầy cô chú trọng giáo dục đạo đức nhân cách cho con em. Nhờ vậy, nhiều năm liền ngôi trường này không xảy ra bạo lực học đường".

Còn nữ sinh Nguyễn Quỳnh Phương Nghi, học khối lớp 12 - Trường THPT Nguyễn Huệ (TPHCM) bộc bạch: "Thầy cô thường nhắc chúng em giữ gìn tình đoàn kết. Biết yêu thương và giúp đỡ nhau. Cùng xây dựng tình bạn đẹp và "nói không" với bạo lực học đường".

Phòng ngừa bạo lực học đường bằng sự vào cuộc của cả xã hội. Xóa bỏ ngay những tâm lý "khoán trắng" cho nhà trường, đoàn thể. Mối liên kết giữa Gia đình - Nhà trường - Xã hội phải được thắt chặt, thực sự bền vững mới phát huy tác dụng. Một gia đình nuôi dạy hai con, vẫn phải đau đầu với chuyện anh chị em ruột cãi nhau. Cho nên một giáo viên chủ nhiệm phải quán xuyến gần 50 học sinh và chỉ có vài giờ trong ngày, quả thật rất nan giải. Sự quan tâm của phụ huynh rất quan trọng và giúp hình thành nhân cách cho con em.

AN HÒA - THANH BÌNH