Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo gì về sử dụng thực phẩm Tết?
TS Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế nhấn mạnh về thực phẩm phục vụ Tết, người dân không nên tích trữ nhiều, mua ồ ạt và không có nguồn gốc. Chỉ nên lựa chọn mua thực phẩm cần thiết, sắp xếp và bảo quản đúng cách.
Tập trung thanh kiểm tra những mặt hàng tiêu thụ nhiều dịp Tết và lễ hội Xuân 2025
Những ngày cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, nhu cầu sử dụng thực phẩm của người dân đang gia tăng nhanh chóng, đồng thời sau Tết Nguyên đán là mùa Lễ hội diễn ra trên phạm vi cả nước với nhiều lượt khách tham dự. Đây là thời điểm tiêu thụ thực phẩm lớn trong năm, nhất là thịt, cá, trứng, bánh mứt kẹo, rượu bia nước giải khát, các loại hạt có dầu…
Cục trưởng Trần Việt Nga cho biết để đảm bảo an toàn thực phẩm cho người dân trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 và lễ hội Xuân, ngay từ đầu tháng 12/2024, Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm đã lập 5 đoàn kiểm tra cấp trung ương tiến hành kiểm tra an toàn thực phẩm tại 10 tỉnh, thành phố, trong đó lưu ý xử phạt nghiêm các vi phạm về an toàn thực phẩm.
Trong kế hoạch này, có 2 chiến dịch quan trọng. Thứ nhất, chiến dịch truyền thông. Kế hoạch tập trung truyền thông tới người dân các phương thức lựa chọn, chế biến thực phẩm an toàn, truyền thông các quy định về an toàn thực phẩm, các điều kiện về an toàn thực phẩm và các mức xử phạt liên quan đến an toàn thực phẩm để người dân hiểu và nắm được các vi phạm cũng mức xử phạt tương ứng.
Thứ hai, tập trung hoạt động thanh, kiểm tra. Riêng Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm đã tổ chức 5 đoàn liên ngành đi kiểm tra, thanh tra tại 10 tỉnh, thành.
Trong đó, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế chủ trì 1 đoàn. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì 2 đoàn và Bộ Công thương chủ trì 2 đoàn. Tham gia các đoàn còn có các thành viên của Ban Chỉ đạo liên ngành như công an, khoa học công nghệ… Công tác thanh kiểm tra tập trung nhiều nhóm hàng tiêu thụ nhiều trong dịp Tết như bánh kẹo, giò chả, rượu, các siêu thị, cửa hàng tạp hóa phục vụ Tết…
Vì vậy, đối với doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm thực phẩm nói chung, sản phẩm phục vụ Tết nói riêng, Cục An toàn thực phẩm kêu gọi lương tâm của các cơ sở kinh doanh trước tiên, đồng thời yêu cầu các cơ sở nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật trong đảm bảo an toàn thực phẩm.
Đặc biệt, nguồn gốc của thực phẩm, nguyên liệu sử dụng và đưa vào chế biến phải rõ ràng, bảo quản đúng cách, chỉ được sử dụng phụ gia trong danh mục được phép của Bộ Y tế, tuân thủ các điều kiện về chế biến, bảo quản, sản xuất…
Những sản phẩm dễ hư hỏng như giò, chả, xúc xích… thì điều kiện kinh doanh và bảo quản thực phẩm rất quan trọng, các đơn vị kinh doanh cần phải lưu ý.
Đối với các đơn vị kinh doanh các thực phẩm bao gói sẵn như bánh, mứt, kẹo… phải tuân thủ quy định về hạn sử dụng, nguồn gốc xuất xứ và có hóa đơn, chứng từ đầy đủ.
Nguy cơ ngộ độc cao ngay cả thực phẩm đã hút chân không
Cũng theo Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, trong dịp Tết, người Việt thường mua và dự trữ rất nhiều thực phẩm như giò, chả, thịt... Những thực phẩm này cần phải bảo quản trong điều kiện nhiệt độ lạnh. Vì vậy, khuyến cáo đầu tiên của tôi đối với người dân chỉ nên lựa chọn mua thực phẩm cần thiết, sắp xếp và bảo quản đúng cách.
Đối với thực phẩm phải bảo quản trong điều kiện nhiệt lạnh, nếu người dân chất kín thì nhiệt độ trong tủ lạnh cũng sẽ không đảm bảo để bảo quản thực phẩm tốt nhất có thể.
TS Nga cũng lưu ý người dân cũng không nên để các loại rau, củ, quả… quá lâu, sẽ không còn đảm bảo chất lượng.
Đối với thực phẩm còn lại từ bữa trước, theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, khi sử dụng lại thì phải đun sôi kỹ 5 phút, sau đó mới ăn lại.
"Trong thời gian qua, có nhiều vấn đề liên quan đến bảo quản thực phẩm trong nhiệt độ lạnh, đông đá, Cục An toàn thực phẩm cũng đã có nhiều khuyến cáo với người tiêu dùng. Đó là thói quen đóng gói chân không, sau đó để tủ lạnh trong thời gian dài mới mang ra chế biến, đây cũng là nguy cơ cao bị ngộ độc thực phẩm"- TS Trần Việt Nga nói và nhấn mạnh: Hiện nay, các cửa hàng tiện ích, siêu thị mở rất sớm sau dịp nghỉ Tết, vì vậy người dân không nên tích trữ nhiều thực phẩm, mua ồ ạt và không có nguồn gốc.
Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm cho biết, đối với lĩnh vực an toàn thực phẩm, việc triển khai xử phạt sẽ quy định theo hành vi. Trong đó, các hành vi có mức xử phạt cao nhất đối với cá nhân lên tới 100 triệu đồng, đối với tổ chức mức cao nhất tới 200 triệu đồng.
Theo quy định của Luật An toàn thực phẩm, nếu hành vi vi phạm chưa tương xứng mức xử phạt với vi phạm về an toàn thực phẩm thì có thể xử phạt tối đa 7 lần giá trị của hàng hóa vi phạm.
Cụ thể, theo các quy định tại Nghị định 115/2018/NĐ-CP và Nghị định 124/2021/NĐ-CP sửa đổi thì những hành vi được xác định là rất nghiêm trọng đối với sức khỏe của con người sẽ bị phạt hành chính tối đa 7 lần giá trị hàng hóa.
Thực tế, Cục An toàn thực phẩm đã nhiều lần xử phạt và áp dụng mức xử phạt này, có đơn vị Cục An toàn thực phẩm phải ra quyết định xử phạt tới gần 11 tỷ đồng.
Trong năm 2024, theo thống kê của Cục An toàn thực phẩm , vi phạm nhiều nhất trong lĩnh vực an toàn thực phẩm là vi phạm về quảng cáo. Cũng trong năm này, số vụ ngộ độc do thức ăn đường phố cũng xảy ra nhiều hơn so với 2023 với số lượng người mắc lớn.