Cục Đăng kiểm đề xuất áp dụng kiểm định khí thải trước với xe máy cũ

Cục Đăng kiểm vừa có văn bản góp ý về lộ trình kiểm định khí thải xe máy do Bộ Nông Nghiệp và Môi trường soạn thảo. Trong đó, cục đề xuất cần áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe hai bánh có tuổi đời cao trước.

Tập trung vào xe máy cũ

Cụ thể, Cục Đăng kiểm đề xuất Hà Nội và TP.HCM áp dụng tiêu chuẩn khí thải với mô tô, xe máy từ ngày 1-7-2027 nhưng chỉ với xe sản xuất từ năm 2008 trở về trước, với mức tiêu chuẩn khí thải loại 1 - mức thấp nhất trong quy chuẩn.

Mô tô, xe máy sản xuất từ 2016 trở về trước phải đáp ứng khí thải mức 2 từ ngày 1-7-2029; mô tô, xe máy sản xuất từ năm 2026 trở về trước áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức ba từ 1-1-2032.

Mô tô, xe máy ba bánh sản xuất từ năm 2025 trở về trước và xe máy sản xuất từ năm 2027 trở về trước áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2. Từ 1-1-2035 áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 - mức cao nhất, đối với khu vực nội thành.

Hiện chỉ có một số đại lý bảo dưỡng xe máy đảm bảo đủ điều kiện về diện tích và tài chính thực hiện kiểm định khí thải xe máy. Ảnh: PHI HÙNG

Các thành phố trực thuộc Trung ương (Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế) áp dụng tương tự như trên nhưng lộ trình lùi một năm so với Hà Nội và TP.HCM, tức từ 1-7-2028.

Các tỉnh, thành còn lại áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 1 từ 1-1-2029 đối với xe có năm sản xuất từ 2008 trở về trước và mức 2 từ 1-1-2031 đối với xe có năm sản xuất từ 2009 trở đi.

Với đề xuất trên, mô tô và xe máy có tuổi đời cao, cũ nát sẽ thực hiện áp dụng tiêu chuẩn trước, sau đó mới đến các phương tiện mới.

Sở dĩ cơ quan đăng kiểm đưa ra đề xuất này vì qua khảo sát cho thấy nhiều cơ sở sửa chữa, bảo dưỡng tư nhân không mấy mặn mà với việc tham gia kiểm định khí thải xe máy. Chỉ có đại lý của các nhà sản xuất, lắp ráp mô tô, xe máy ở Việt Nam đồng thuận thực hiện.

Tuy nhiên, các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng này chưa trang bị thiết bị phân tích khí thải và chưa có đăng kiểm viên để thực hiện kiểm định.

Thêm vào đó, cơ quan đăng kiểm cũng cần thời gian khoảng 12-18 tháng mới có thể triển khai phần mềm quản lý kiểm định đến các cơ sở kiểm định khí thải mô tô, xe gắn máy.

Vì vậy, Cục Đăng kiểm nhận định phương án trên “cơ bản có thể đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân tại tất cả các địa phương”.

Mở cơ sở kiểm định khí thải xe máy chi phí quá lớn

Anh Nguyễn Văn Thắng, chủ cơ sở sửa chữa xe máy ở đường Tây Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội cho biết bản thân đã tìm hiểu các điều kiện mở cơ sở kiểm định khí thải xe máy và nhận thấy khó có thể đầu tư được.

Chẳng hạn, quy định hiện hành yêu cầu chủ cơ sở phải có mặt bằng đủ lớn, nhân lực, công tác phòng cháy chữa cháy… Những điều kiện này đòi hỏi anh phải có tiềm lực tài chính, điều mà bản thân không đáp ứng được.

Tương tự, anh Trần Văn Năng, chủ cơ sở sửa chữa xe máy ở khu đô thị Geleximco, khẳng định không chỉ anh mà nhiều tiệm sửa xe nhỏ không thể đảm bảo các yêu cầu hiện nay.

Một thiết bị kiểm tra khí thải xe máy có giá thấp nhất 100 triệu đồng. Ảnh: PHI HÙNG

Điển hình như quy định mỗi cơ sở thực hiện kiểm định khí thải xe máy có tối thiểu một đăng kiểm viên hạng III. Trong khi đăng kiểm viên hạng III phải tốt nghiệp trung cấp chuyên ngành kỹ thuật liên quan đến xe cơ giới, xe máy chuyên dùng nên rất khó tuyển dụng.

“Ngoài ra, thiết bị kiểm định khí thải cũng rất đắt đỏ, rẻ nhất cũng 100 triệu đồng, vì vậy việc đầu tư là không thể”- anh Năng chia sẻ.

Còn ở góc độ chuyên gia, TS Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông – đô thị bày tỏ quan điểm ủng hộ kiểm định khí thải đối với xe máy, tuy nhiên việc này cần có lộ trình và nhà nước phải có chính sách “thu cũ đối mới”.

“Trước tiên, chúng ta cần tập trung vào việc xử lý đối với các phương tiện xả khói đen, xe quá cũ nát lưu thông trên đường. Song song đó, các địa phương phải dành ngân sách để hỗ trợ những người khó khăn đang sở hữu xe cũ nát.

Mức hỗ trợ người dân phải đủ lớn, từ 7-8 triệu đồng để họ có tiền đổi xe khác với giá từ 12-15 triệu. Nếu mức hỗ trợ quá thấp họ không đủ tiền mua xe để làm ăn, như vậy đời sống người nghèo càng túng quẫn…”- TS Nguyễn Xuân Thủy cho hay.

VIẾT LONG