'Cụ' dầu rái hơn 700 năm tuổi

Dù hơn 700 năm tuổi nhưng cây dầu rái vẫn vươn mình xanh tốt. Ảnh: PHẠM HIẾU

“Cụ” dầu rái tại ấp Tô An, xã Cô Tô nằm trên phần đất của người dân, cách mặt tiền đường giao thông vào 50m. Để chỉ dẫn khách phương xa, trước lối vào bên đường có tấm bảng với dòng chữ “Cây di sản (Dầu Rái) trên 700 tuổi”.

Theo quan sát, cây cao chừng 30m; gốc cây tầm 7 - 8 người ôm không giáp; tán cây rộng hơn 20m, sum sê tươi tốt. Đặc biệt, phần rễ lộ thiên nằm ngoằn ngoèo, sần sùi trông như con rắn khổng lồ thường nghe trong các giai thoại ở vùng Bảy Núi đang nằm tắm nắng. Trong khi đó, thân cây dầu rái có nhiều nốt sần khá to, da cây rất cứng cáp.

Ông Tà Pol - người dân sống cạnh bên cây dầu rái cho biết, năm nay đã gần 70 tuổi nhưng nghe kể từ đời ông nội đã thấy cây dầu rái lớn thế này rồi. Thời chiến tranh, bom đạn nổ ì ầm nhưng cây dầu rái vẫn không gãy đổ, xanh tốt bình thường.

Rồi còn chuyện, có người định đốn cây lấy gỗ nhưng không thể, máy cưa chạm vào thân cây đều gãy… Bởi vậy, người dân địa phương càng cho rằng cây có thần linh bảo hộ; dân trong xóm có việc hay đến khấn vái mong gặp được may mắn, phước lành...

Theo chính quyền địa phương, Cô Tô có nhiều điểm tham quan cùng các tiềm năng phát triển du lịch như rừng tràm, cảnh đẹp ruộng đồng vàng ươm bên đồi núi, các ngôi chùa Khmer cổ với kiến trúc đẹp. Đặc biệt, địa phương có cây dầu rái sống trường tồn theo năm tháng là điểm nhấn cho du khách tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ bí của cây này.

Năm 2013, “cụ” cây được Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam phối hợp Chi cục Kiểm lâm An Giang công nhận là cây di sản Việt Nam, tuổi thọ được xác định hơn 700 năm tuổi. Hiện địa phương tăng cường bảo tồn, gìn giữ “cụ” cây dầu rái xanh tốt và dự định làm đường vào cây rộng hơn để khách phương xa dễ vào tham quan.

Với người dân địa phương, cây dầu rái hơn 700 năm tuổi này được xem là biểu tượng, nhất là đồng bào Khmer họ rất quý, xem “cụ” cây như “thần” bảo hộ. Vào tháng 1 hằng năm, sau mùa thu hoạch lúa các vị sư ở chùa cùng người dân tụ họp làm lễ cầu an, tỏ lòng biết ơn cây dầu rái đã che chở bà con và cầu cho người dân làm ăn thuận lợi…

Anh Phạm Minh Tổng - du khách từ TP. Hồ Chí Minh chia sẻ: “Cây dầu rái tôi cũng thấy nhiều, nhưng to lớn và sống lâu năm thế này thì lần đầu tôi mới thấy. Nhìn cây này tôi nhớ về những kỳ nghỉ hè lúc nhỏ, đám trẻ chúng tôi hay đến con đường xưa của Sài Gòn từ Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phạm Ngọc Thạch, Lê Duẩn đến khuôn viên Hội trường Thống Nhất, nhà thiếu nhi thành phố… để thi nhau ngắm nhìn, bắt lấy những quả dầu xoay mình trong gió từ trên cây rơi xuống. Ngày nay, những cây dầu xếp thành hàng trên nhiều tuyến đường trung tâm, rợp bóng mát trong công viên 30/4, công viên Tao Đàn, đường Pasteur, Võ Văn Tần, Lê Quý Đôn… không chỉ rất đẹp mà còn là nhân chứng cho những đổi thay của Sài Gòn xưa và nay”.

Được biết, ở An Giang ngoài cây dầu rái này còn có rất nhiều cây khác được công nhận cây di sản Việt Nam như: 2 cây vải thiều hơn 300 năm tuổi ở chùa Svay Ta Hon, xã Ô Lâm; cây me cổ thụ hơn 600 năm tuổi tại xã Tri Tôn; cây dầu rái hơn 300 tuổi ở xã An Cư; 3 cây bằng lăng nước hơn 300 tuổi ở xã Chợ Vàm… Ở đặc khu Phú Quốc cũng có 6 cây cổ thụ gồm: 2 cây trai, 2 cây kiền kiền và 2 cây kơ nia cũng có tuổi đời hàng trăm năm trong Vườn quốc gia Phú Quốc được công nhận là cây di sản Việt Nam…

Cây dầu rái có tên gọi khác là dầu nước, dầu trai, tên khoa học là Dipterocarpus alatus Roxb. ex G. Don, họ dầu (Dipterocarpaceae). Loài cây này phân bố rộng rãi ở khu vực Đông Nam Á. Tại Việt Nam, cây dầu rái mọc tự nhiên ở các tỉnh miền Nam hoặc được trồng dọc theo các con đường, công viên ở thành phố để lấy bóng mát…

PHẠM HIẾU