COP11 khẳng định ưu tiên bảo vệ giới trẻ trước 'nạn dịch' thuốc lá mới

Tại Kỳ họp lần thứ 11 của Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của WHO về Kiểm soát Thuốc lá (COP11), diễn ra từ ngày 17 đến 23/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra những cảnh báo mạnh mẽ về xu hướng các tập đoàn thuốc lá lợi dụng khái niệm “giảm hại” để quảng bá thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm nicotine thế hệ mới.

Đại diện Việt Nam dự Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của WHO về Kiểm soát Thuốc lá (COP11).

WHO nhấn mạnh rằng, khác với các chương trình giảm tác hại được quản lý chặt chẽ trong lĩnh vực y tế công cộng, chiến lược của các công ty thuốc lá chủ yếu nhằm che phủ bản chất gây hại của sản phẩm và đánh lừa cộng đồng.

Phiên khai mạc COP11 thu hút hơn 1.400 đại biểu đến từ 162 quốc gia, cùng thống nhất cam kết toàn cầu đối phó trước “làn sóng thuốc lá mới”. Với chủ đề “20 năm thay đổi - gắn kết các thế hệ vì một tương lai không thuốc lá”, COP11 xác định việc bảo vệ thanh thiếu niên trước sự lan rộng của các sản phẩm nicotine mới là ưu tiên hàng đầu.

Theo dữ liệu mới nhất của WHO, hơn 15 triệu trẻ em từ 13-15 tuổi đang sử dụng thuốc lá điện tử; nhóm tuổi này có khả năng dùng thuốc lá điện tử cao gấp 9 lần người trưởng thành. Đây là một con số được xem là báo động đỏ cho sức khỏe cộng đồng.

WHO chỉ rõ rằng ngành công nghiệp thuốc lá đang tiếp tục lặp lại “kịch bản gây hiểu lầm” từng được sử dụng với thuốc lá truyền thống, như gắn mác “nhẹ”, “êm”, gợi ý an toàn hơn qua thiết kế hoặc thủ thuật kiểm nghiệm.

Hiện nay, chiến lược này được tái hiện dưới vỏ bọc các sản phẩm “ít độc hại”, “giảm rủi ro”, tạo cảm giác an toàn giả tạo cho người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ. Bên cạnh đó, các công ty còn mở rộng danh mục sản phẩm bằng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, túi nicotine và các sản phẩm thuốc lá không khói.

WHO đồng thời chỉ ra bốn chiến lược cốt lõi đang được các tập đoàn thuốc lá triển khai mạnh mẽ nhằm đánh lừa người dùng bằng ngôn ngữ “giảm hại”, tự gắn mác “an toàn hơn”; thiết kế sản phẩm bắt mắt, sử dụng màu sắc và hương vị hấp dẫn trẻ em như trái cây, trà sữa, kẹo ngọt;

Tiếp theo họ khai thác triệt để mạng xã hội thông qua video đánh giá, quảng cáo trá hình, hợp tác với KOLs nhằm tác động trực tiếp lên thanh thiếu niên; đồng thời gây áp lực chính sách, tìm cách nới lỏng quy định để mở rộng thị trường.

Trước những thách thức này, WHO kêu gọi các chính phủ triển khai đầy đủ các biện pháp kiểm soát thuốc lá, giảm cả nhu cầu và nguồn cung đối với mọi sản phẩm thuốc lá và nicotine.

Bên cạnh đó, cần tăng cường giáo dục cộng đồng, hỗ trợ cai nghiện bằng các phương pháp đã được chứng minh an toàn như liệu pháp thay thế nicotine và đường dây tư vấn miễn phí. WHO cũng đề nghị cấm bán các sản phẩm thuốc lá qua hình thức từ xa, đặc biệt trên các nền tảng số có tỷ lệ người dùng trẻ cao, đồng thời bảo vệ chính sách y tế công cộng khỏi ảnh hưởng của các nhóm lợi ích thương mại theo đúng tinh thần Điều 5.3 của Công ước FCTC.

Đoàn Việt Nam tham dự COP11 gồm các đại biểu đến từ Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội, Bộ Tài chính…, do TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá làm Trưởng đoàn.

Chia sẻ tại hội nghị, TS.Hà Anh Đức khẳng định, Việt Nam hoàn toàn đồng thuận với quan điểm của WHO rằng mọi sản phẩm thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới đều gây hại và gây nghiện.

Trong bối cảnh các sản phẩm thuốc lá mới lan nhanh trong giới trẻ, nhiệm vụ của chúng ta là bảo vệ thế hệ tương lai bằng những chính sách mạnh mẽ, quyết liệt và dựa trên bằng chứng khoa học.

COP11 được xem là dấu mốc quan trọng trong nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn sự bùng phát của “nạn dịch nicotine mới”, đồng thời là lời nhắc nhở rằng cuộc chiến bảo vệ thế hệ trẻ khỏi tác hại thuốc lá vẫn còn dài, đòi hỏi sự kiên định và hợp tác của tất cả các quốc gia.

D.Ngân