Công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng:Vẫn còn khó khăn cần tháo gỡ

Ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội khảo sát công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng tại quận Nam Từ Liêm.

Nhiều hạn chế, bất cập

Theo ghi nhận của Ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội, thời gian qua, các cơ quan quản lý nhà nước lĩnh vực xây dựng đã tăng cường phổ biến, tuyên truyền pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng, chất lượng xây dựng công trình kết hợp với đẩy mạnh kiểm tra lĩnh vực này. Chất lượng công trình đã được nâng lên, các công trình đưa vào sử dụng cơ bản đáp ứng, bảo đảm quy mô, công suất, công năng sử dụng, phát huy được hiệu quả đầu tư, phục vụ thiết thực cho đời sống sinh hoạt của cộng đồng xã hội và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Dù vậy, thông qua giám sát thực tiễn, thành viên Ban Đô thị cho rằng, một số dự án công trình chất lượng thi công chưa cao, công trình đưa vào sử dụng bị xuống cấp nhanh, ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác sử dụng. Công tác an toàn lao động và vệ sinh môi trường chưa được kiểm soát chặt chẽ. Một số nhà thầu thi công chưa tuân thủ biện pháp an toàn lao động cho công nhân và vệ sinh môi trường. Chất lượng hồ sơ thiết kế xây dựng công trình còn chưa đồng bộ, quá trình triển khai thi công còn phải chỉnh sửa, bổ sung, thời gian thực hiện dự án kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Phó Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Trần Hợp Dũng nhận định, một số chủ thể tham gia hoạt động xây dựng chưa tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về quản lý chất lượng công trình xây dựng; có chủ đầu tư chưa nhận thức đầy đủ về chất lượng công trình xây dựng, công tác quản lý vật tư, vật liệu... Trong khi đó, một số đơn vị tư vấn giám sát còn thiếu về nhân lực, không đủ để giám sát các hoạt động trên công trường.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Đình Thắng cho biết, từ năm 2021 đến nay, sở nghiệm thu đưa vào sử dụng 47 công trình xây dựng chuyên ngành được giao quản lý tại Quyết định số 33/2021/QĐ-UBND của UBND thành phố. Mặc dù đã quan tâm, song do số lượng nhiều, cán bộ kiêm nhiệm các nhiệm vụ khác nhau nên việc kiểm tra thực tế ít. Cùng với đó, kinh phí bảo trì, duy tu, sửa chữa công trình chưa được quan tâm xem xét đúng mức, nên một số công trình xuống cấp.

Phó Chủ tịch UBND quận Đống Đa Hà Anh Tuấn chia sẻ, từ năm 2021 đến năm 2023, quận đã chấp thuận nghiệm thu 18 công trình cấp II, 119 công trình cấp III và 116 công trình cấp IV. Do số lượng công trình thuộc thẩm quyền quản lý của UBND quận lớn (khoảng 80 công trình/năm), chủ yếu là các dự án nhỏ, nên chủ đầu tư chỉ lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng, thời gian thi công ngắn, thường hoàn thành vào thời điểm cuối năm, dẫn đến hạn chế về thời gian kiểm tra hồ sơ, tiến độ nghiệm thu. Đặc biệt, công tác giám sát của tư vấn thiết kế còn yếu, chưa được chú trọng; sự phối hợp của các đơn vị nhà thầu với các phường trong thi công dự án chưa thường xuyên, liên tục.

Còn theo Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội Đỗ Việt Hải, một số công trình, nội dung, khối lượng công tác khảo sát địa hình, địa chất chưa phù hợp với thực tế hoặc thiếu khối lượng, dẫn đến một số hồ sơ thiết kế khi triển khai thi công phải điều chỉnh, bổ sung nhiều lần cho phù hợp với thực tế làm tăng giá trị công trình, thậm chí nhiều dự án tăng tổng mức đầu tư phải điều chỉnh, làm chậm tiến độ, giảm hiệu quả công trình. Ngoài ra, việc giải phóng mặt bằng “xôi đỗ”, không liên tục cũng thường xuyên xảy ra, gây khó khăn cho công tác thi công.

Tháo gỡ bằng cách nào?

Tại buổi giám sát của Ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội với các sở chuyên ngành và một số quận, huyện, nhiều đại biểu cho rằng, để khắc phục những tồn tại, hạn chế và nâng cao chất lượng công trình xây dựng, các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các quận, huyện, thị xã, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các tổ chức và cá nhân có liên quan đến công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng phải xác định chất lượng công trình xây dựng là uy tín, danh dự và trách nhiệm của mình đối với nhân dân. Trên cơ sở đó, xác định và nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong quá trình thực hiện những nhiệm vụ được giao, nhất là trong giám sát thi công.

Ngoài ra, cần đầu tư vào công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực quản lý, giám sát các công trình giao thông trên địa bàn thành phố và có chính sách thu hút nhân tài; cần có chương trình đào tạo liên tục, cập nhật kiến thức và kỹ năng mới cho cán bộ quản lý. Đặc biệt, cần ứng dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong thiết kế, thi công, quản lý và giám sát, giúp nâng cao hiệu quả trong đầu tư xây dựng các dự án, cũng như tăng cường minh bạch từ giai đoạn chuẩn bị dự án, thực hiện dự án đến khi kết thúc xây dựng.

Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội Đàm Văn Huân cho rằng, bên cạnh những giải pháp trên, Sở Xây dựng cần hướng dẫn các địa phương, chủ đầu tư trong việc tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng công trình; đồng thời, thường xuyên tổ chức kiểm tra điều kiện năng lực hoạt động của các tổ chức, chứng chỉ hành nghề của cá nhân khi tham gia hoạt động xây dựng trên địa bàn thành phố. Đặc biệt, Sở cần đăng tải trên trang thông tin điện tử các nhà thầu tư vấn, thi công vi phạm quy định về chất lượng công trình xây dựng, thu hồi chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng, chứng chỉ hành nghề của tổ chức, cá nhân nếu có vi phạm nghiêm trọng hoặc vi phạm nhiều lần.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra định kỳ, đột xuất về công tác quản lý chất lượng và chất lượng trong thi công, kiểm tra công tác nghiệm thu của chủ đầu tư, kịp thời phát hiện những thiếu sót, khiếm khuyết về chất lượng và yêu cầu các chủ đầu tư, đơn vị liên quan có biện pháp khắc phục, chấn chỉnh, ngăn chặn, hạn chế xảy ra những sự cố về chất lượng công trình.

Việt Tuấn