Công tác chống khai thác IUU đã có những chuyển biến rõ rệt tại Bà Rịa - Vũng Tàu

Bộ đội Biên phòng kiểm tra giấy tờ và tình trạng hoạt động tàu cá trên hệ thống phần mềm quốc gia ở cảng Bến Đầm (huyện Côn Đảo, BR-VT). (Ảnh: VGP)

Đại diện Sở NN&PTNT tỉnh BR-VT cho biết, các cơ quan chức năng và địa phương đang nỗ lực hết mình để hoàn thiện các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC).

Tỉnh đã số hóa việc quản lý đội tàu cá từ phần mềm giám sát hành trình tàu cá, truy xuất nguồn gốc (eCDT), xử lý vi phạm của Trung ương; đến phần mềm quản lý tàu cá riêng của tỉnh.

Với việc số hóa quản lý này, mọi chuyển biến của tàu cá đều hiển thị rõ ràng trên phần mềm từ tình trạng tàu cá đang nằm bờ hay hoạt động trên biển, đánh bắt loại hải sản nào, sản lượng bao nhiêu, có bật kết nối giám sát hành trình (VMS), đánh bắt đúng vùng khai thác không… Từ đó kịp thời có những biện pháp xử lý, ngăn chặn các trường hợp tàu cá vi phạm IUU.

UBND tỉnh chỉ đạo Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Ban Quản lý các cảng cá và địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ, tuyệt đối không để tàu cá chưa đủ điều kiện xuất bến khai thác hải sản trên biển; thường xuyên rà soát, theo dõi, cập nhật vị trí, hình ảnh tàu neo đậu, nằm bờ.

Các cơ quan chức năng của tỉnh đang phân loại các nguyên nhân tàu cá chưa đủ giấy phép khai thác, hỗ trợ ngư dân hoàn thiện các loại giấy tờ để đủ điều kiện ra khơi. Riêng với tàu cá “3 không”, tỉnh đã cấp và vẽ số tạm cho 100% tàu. Sau khi kiểm tra, đo đạc thực tế, đến ngày 20/11, Chi cục Thủy sản đã cấp giấy chứng nhận đăng ký cho 600 tàu. Lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo Cục Thuế, Chi cục Thủy sản và các địa phương hỗ trợ ngư dân nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục để hoàn thành việc cấp đăng ký cho tàu cá “3 không” trong năm 2024.

Từ sau lần thanh tra thứ 4 của EC vào tháng 10/2023, khung pháp lý của Việt Nam về hành vi khai thác IUU đã hoàn thiện rất nhiều. Căn cứ các quy định pháp luật, Công an tỉnh đã khởi tố 4 vụ án liên quan việc cảng cá xác nhận sai nguyên liệu, tàu cá tháo gửi thiết bị VMS, xuất cảnh trái phép đi khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Công an đang tiếp tục điều tra 3 vụ việc liên quan đến gửi, vận chuyển thiết bị VMS, vi phạm khai thác. Lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng xét xử lưu động các vụ án này tại các địa phương có biển trọng điểm để đẩy mạnh tuyên truyền.

Tỉnh đã hoàn thành việc trang bị máy tính bảng hệ điều hành Android cho các cảng cá và đồn/trạm biên phòng để hỗ trợ ngư dân và DN truy cập, sử dụng hệ thống phần mềm truy xuất điện tử nguồn gốc thủy sản khai thác (eCDT VN).

Từ tháng 7/2024 đến nay, các cảng cá đã hướng dẫn chủ tàu và thực hiện xác nhận trên phần mềm eCDT VN cho 5.020 lượt tàu rời cảng và 3.854 lượt tàu cập cảng.

Tỉnh cũng thường xuyên tổ chức các đợt kiểm tra việc thực hiện chống khai thác IUU tại các cảng cá để kịp thời chấn chỉnh, phát hiện và xử lý vi phạm. Qua các cuộc kiểm tra, đến nay các cảng cá đã thực hiện tốt việc quản lý tàu cá ra vào cảng, thu nhật ký khai thác, tổng hợp, báo cáo sản lượng khai thác qua cảng… và chưa phát hiện sai sót trong quá trình cấp 107 giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng.

BR-VT cũng tăng cường việc xử lý các vi phạm tàu cá mất kết nối VMS, lập Tổ xác minh, xử lý vi phạm ngay khi tàu vừa mất kết nối trên 6 tiếng đồng hồ (trước đây chỉ xử lý trường hợp mất kết nối trên 10 ngày). Từ đầu năm 2024 đến nay, đã xử phạt 216 vụ vi phạm với tổng số tiền hơn 4,6 tỷ đồng. Bộ đội Biên phòng tỉnh từ tháng 10/2023 đến nay đã điều tra, xử lý 104 lượt/102 tàu mất kết nối trên 10 ngày, ban hành 44 quyết định xử phạt 44 tàu cá với số tiền 1,1 tỷ đồng; 58 tàu còn lại do bất khả kháng, lỗi vệ tinh, lỗi nguồn điện có xác nhận của nhà mạng, tàu chìm… nên không xử phạt. Riêng với vi phạm mất kết nối từ 6 tiếng đồng hồ đến dưới 10 ngày, Tổ xác minh đã tập trung rà soát, xử lý 1.184/1.727 tàu vi phạm, xử phạt 52 tàu số tiền hơn 2,1 tỷ đồng. Các trường hợp còn lại đang được tiếp tục xác minh, xử lý.

Tiến Dũng