Công nghiệp chế biến là điểm tựa phát triển rừng sản xuất

Khu công nghiệp Thanh Bình, huyện Chợ Mới đang là nơi có nhiều nhà máy chế biến gỗ lớn nhất tỉnh.

Trong những năm gần đây tỉnh Bắc Kạn đã có nhiều nhà máy, cơ sở chế biến gỗ, hàng chục nhà máy chế biến gỗ được đầu tư xây dựng tại các cụm, khu công nghiệp, từng bước giúp nâng cao giá trị kinh tế rừng, mang lại việc làm cho nhiều người, từ trồng đến chế biến. Con số nhà máy đầu tư vào khu công nghiệp Thanh Bình huyện Chợ Mới đến nay lên tới 14 (trong đó có 08 dự án chế biến gỗ; 02 dự án chế biến nông sản, thực phẩm; 02 dự án khoáng sản; 01 dự án sản xuất rượu; 01 dự án chiết nạp gas). Tỷ lệ nhà máy chế biến gỗ chiếm phần lớn trong khu công nghiệp. Theo báo cáo của KCN Thanh Bình, năm 2024, sản lượng sản xuất gỗ tại KCN đạt 55.180m3 gỗ ván dán, ván sàn 335.000m2; dao, thìa, dĩa gỗ 60.000 sản phẩm.

Ông Triệu Đức Văn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh chia sẻ: Diện tích trồng rừng gỗ lớn đang gia tăng. Trong giai đoạn 2021-2024, trên địa bàn toàn tỉnh đã thực hiện trồng được 27.488,69ha, trong đó diện tích trồng rừng gỗ lớn đạt 14.975,5ha chiếm 54,4% diện tích rừng trồng.

Chế biến gỗ từ rừng sản xuất thành các sản phẩm ván ép.

Một thực tế đặt ra, với chu kỳ khoảng 10 năm, chỉ thu được khoảng 100 triệu đồng/ha, bình quân mỗi năm được khoảng 10 triệu đồng/ha là rất thấp, trong khi, người dân còn phải mất chi phí khai thác, vận chuyển. Chu kỳ chăm sóc đến khi khai thác kéo dài, người dân thiếu nguồn thu nhập dẫn tới tình trạng “bán rừng non” khi cây chưa sinh trưởng đủ sinh khối. Trước bài toán này, tỉnh Bắc Kạn đã triển khai nhiều giải pháp để nâng cao giá trị từ rừng trồng. Với quan điểm “đất nào cây đó”, khắc phục tình trạng trồng ồ ạt không phù hợp với khí hậu, địa chất, tỉnh đã phân vùng trồng rừng nguyên liệu gỗ với loài cây chính là keo, mỡ, thông và các loài cây phụ trợ như lát, trám, xoan, quế, hồi, sao...

Để giảm chi phí trong khai thác, vận chuyển, Bắc Kạn đầu tư hơn 200 tỷ đồng, thực hiện đầu tư xây dựng 251 tuyến đường lâm nghiệp với tổng chiều dài gần 500km. Có đường lâm nghiệp, xe vận chuyển vào tận tới chân các lô rừng sản xuất. Giải pháp chủ chốt đang được tỉnh tập trung chỉ đạo là tăng cường trồng rừng gỗ lớn; nhân rộng kỹ thuật tỉa thưa và trồng cây bản địa dưới tán rừng.

Các cơ sở nhỏ được đầu tư tại các địa phương thường bóc gỗ hoặc băm thành dăm, đây là bước chế biến thô.

Tuyên truyền, hướng dẫn, vận động người dân thay thế các diện tích rừng trồng kém hiệu quả sang trồng cây lâm nghiệp đa mục đích, cây gỗ lớn tăng tỷ lệ rừng kinh tế trong tổng diện tích rừng trồng, nâng cao hiệu quả kinh tế của rừng trồng theo hướng phát triển lâm nghiệp đa chức năng. Khuyến khích người dân thực hiện trồng cây ngắn ngày có giá trị kinh tế xen canh với cây lấy gỗ khi chưa khép tán với phương châm “lấy ngắn nuôi dài” để người dân có thêm nguồn thu nhập, ổn định cuộc sống, gắn bó lâu dài với trồng rừng.

Ngoài ra, công tác quản lý chất lượng giống cây trồng lâm nghiệp luôn được quan tâm, chú trọng. Tỉnh thường xuyên chỉ đạo các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh giống cây trồng lâm nghiệp đảm bảo nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Bình quân hằng năm, trên địa bàn tỉnh sản xuất được hơn 10 triệu cây giống lâm nghiệp đảm bảo chất lượng để phục vụ công tác trồng rừng.

Để tiếp tục thực hiện mục tiêu phát triển lâm nghiệp trong năm 2025, tỉnh cần tập trung triển khai có hiệu quả các chính sách bảo vệ và phát triển rừng hiện nay. Đồng thời tập trung phát triển các loài cây lâm nghiệp như keo, mỡ, bạch đàn. Bên cạnh đó tập trung phát triển các cây lâm nghiệp đa mục đích như quế, hồi.

Việc đầu tư phát triển mạng lưới đường lâm nghiệp trong thời gian vừa qua giúp nâng cao giá trị kinh tế rừng.

Tiếp tục triển khai hiệu quả các cơ chế chính sách hiện hành của Trung ương và địa phương; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các kiến thức về phát triển lâm nghiệp bền vững nâng cao trình độ cho người dân trong sản xuất lâm nghiệp bền vững; chủ động phối hợp tham mưu xây dựng, ban hành các chính sách đầu tư, hỗ trợ đầu tư trong lâm nghiệp; tiếp tục thực hiện có hiệu quả Đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025. Huy động tối đa các nguồn lực, đa dạng nguồn vốn để tăng nguồn thu thực hiện công tác trồng rừng./.

Trần Tuyến