Công nghiệp bán dẫn trở thành cái nôi nuôi dưỡng startup kỳ lân của Trung Quốc

Một phần lớn các khoản đầu tư đã đổ vào các kỳ lân trong các ngành công nghệ cứng như IC và xe năng lượng mới

Theo Báo cáo theo dõi phát triển doanh nghiệp kỳ lân Trung Quốc do Great Wall Strategy Consultants công bố mới đây, ngành công nghiệp bán dẫn, mà cụ thể là mảng mạch tích hợp (IC) của Trung Quốc, đã tạo ra nhiều kỳ lân hơn bất kỳ lĩnh vực nào khác trong ba năm qua.

Điều này diễn ra bất chấp áp lực tài chính ngày càng tăng mà các công ty khởi nghiệp trong nước đang phải đối mặt.

MỘT PHẦN LỚN CÁC KHOẢN ĐẦU TƯ ĐÃ ĐỔ VÀO KỲ LÂN TRONG CÁC NGÀNH CÔNG NGHỆ

Báo cáo cho biết khi việc huy động vốn trở nên khó khăn hơn đối với các công ty khởi nghiệp trên mọi phương diện, Trung Quốc đã chứng kiến số lượng kỳ lân mới được tài trợ - các công ty khởi nghiệp có giá trị hơn 1 tỷ đô la Mỹ - giảm từ mức đỉnh điểm là 192 vào năm 2021 xuống còn 137 vào năm 2022 và tiếp tục giảm xuống còn 106 vào năm ngoái.

Mặc dù tổng nguồn vốn đã giảm, nhưng số lượng công ty khởi nghiệp có khả năng thu hút các nhà đầu tư đã nhận được nhiều sự hỗ trợ hơn so với những năm trước. Phần lớn trong số đó đến từ các quỹ nội. Báo cáo cho biết năm ngoái, các quỹ nước ngoài chỉ chiếm 28% tổng số các giao dịch huy động vốn, so với 35,5% vào năm 2022 và 50% vào năm 2021.

Đáng chú ý, một phần lớn các khoản đầu tư đã đổ vào các kỳ lân trong các ngành công nghệ cứng như IC và xe năng lượng mới, khi chính phủ Trung Quốc tăng cường chiến lược tự lực nhằm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, đặc biệt là các công nghệ từ Hoa Kỳ.

Đồng bằng sông Dương Tử, trung tâm công nghiệp của Trung Quốc và là cơ sở sản xuất chất bán dẫn, là nơi chiếm 40% tất cả các kỳ lân của Trung Quốc vào năm 2023. Trong vài năm qua, ngày càng có nhiều kỳ lân được thành lập bên ngoài các thành phố hạng nhất như Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến, Quảng Châu và Hàng Châu.

Những thay đổi trong bối cảnh kỳ lân của Trung Quốc diễn ra khi Hoa Kỳ gia tăng áp lực lên các lĩnh vực công nghệ mà chính phủ Hoa Kỳ cho là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Năm ngoái, Washington đã đưa ra các chính sách hạn chế vốn đầu tư mạo hiểm và vốn tư nhân của Hoa Kỳ vào các công ty Trung Quốc bao gồm chất bán dẫn và vi điện tử, công nghệ thông tin lượng tử và một số hệ thống trí tuệ nhân tạo.

HOA KỲ VẪN DẪN ĐẦU THẾ GIỚI VỀ SỐ LƯỢNG KỲ LÂN

Các kỳ lân của Trung Quốc cũng đang gặp phải những rào cản khi niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ trong bối cảnh Bắc Kinh và Washington ngày càng giám sát chặt chẽ, ngăn cản vốn đầu tư mạo hiểm của Hoa Kỳ - từng là nguồn tài trợ chính cho lĩnh vực internet của đại lục - đầu tư vào các công ty khởi nghiệp của Trung Quốc.

Trong khi số lượng kỳ lân ở Trung Quốc tăng gần gấp ba lần từ năm 2016 đến năm 2023 từ 131 lên 375, thì số kỳ lân đạt được đợt chào bán công khai lần đầu đã giảm hơn một phần ba từ năm 2021 đến năm 2023, từ 31 xuống 19.

Đồng bằng sông Dương Tử, trung tâm công nghiệp của Trung Quốc và là cơ sở sản xuất chất bán dẫn, là nơi chiếm 40% tất cả các kỳ lân của Trung Quốc vào năm 2023.

Trái ngược với thị trường vốn đầu tư mạo hiểm trưởng thành hơn của Hoa Kỳ, hệ sinh thái khởi nghiệp của Trung Quốc phụ thuộc nhiều hơn vào các khoản đầu tư do chính phủ hậu thuẫn, theo Jonathan Ortmans, người sáng lập kiêm chủ tịch của Mạng lưới Doanh nhân Toàn cầu.

Các ví dụ về nỗ lực đầu tư do nhà nước hậu thuẫn bao gồm Quỹ đầu tư ngành công nghiệp mạch tích hợp Bắc Kinh, do Tập đoàn phát triển Zhongguancun thuộc sở hữu nhà nước thành lập vào tháng 8 với số vốn 8,5 tỷ nhân dân tệ.

Vào tháng 5, Trung Quốc đã thành lập giai đoạn thứ ba của Quỹ đầu tư ngành công nghiệp mạch tích hợp Trung Quốc, được gọi là Quỹ lớn (Big Fund), với số vốn đăng ký là 344 tỷ nhân dân tệ.

Kỳ lân được coi là động lực chính thúc đẩy đổi mới công nghệ và nền kinh tế tư nhân của Trung Quốc. Vào tháng 5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong một cuộc họp với các doanh nhân, đã đặt câu hỏi về sự chậm lại gần đây của các kỳ lân mới.

Theo Chỉ số Kỳ lân Toàn cầu năm 2024 của Viện Nghiên cứu Hurun, Hoa Kỳ vẫn dẫn đầu thế giới với hơn 700 kỳ lân trong tổng số 1.453 kỳ lân trên toàn cầu, so với 340 kỳ lân ở Trung Quốc.

Thanh Minh