Công nghệ số - 'đòn bẩy' mới cho giảm nghèo bền vững - Kỳ 2: Giải pháp kép

Quy trình sản xuất rau an toàn được cán bộ, hội viên Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Trung Lương (Định Hóa) chia sẻ lên không gian mạng.

Giảm nghèo bền vững từ chuyển đổi số đồng bộ

Sự đồng bộ trong triển khai chuyển đổi số tại tỉnh Thái Nguyên được thể hiện rõ ở việc phối hợp giữa các sở, ban, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số từ cấp tỉnh đến cấp xã, phân công rõ nhiệm vụ, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả thực hiện.

Thông qua các dự án, các cơ quan chức năng của tỉnh thường xuyên tổ chức lớp đào tạo miễn phí, cung cấp thiết bị hỗ trợ học tập và làm việc từ xa, mở rộng cơ hội tiếp cận công nghệ cho người dân. Đặc biệt quan tâm là vùng có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, người thuộc hộ nghèo, phụ nữ đơn thân, người khuyết tật.

Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh là một minh chứng. Trong 5 năm gần đây, toàn hội có hơn 200 phụ nữ được hỗ trợ khởi nghiệp, trong đó có việc tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Qua đó các hội viên từng bước sử dụng thành thạo một số tiện ích trên thiết bị công nghệ. Giản đơn như việc chị em tham gia các nhóm Zalo, Facebook và các sàn thương mại điện tử. Vừa tạo sự gắn bó thân thiện, đồng thời giúp nhau nâng cao giá trị sản phẩm, góp phần vươn lên trong xóa giảm nghèo bền vững.

Chị Lý Thị Pàng, người dân tộc Mông ở Lũng Luông, xã Thượng Nung (Võ Nhai): Nhờ sự giúp đỡ của tổ công nghệ địa phương, tôi “khám phá” được nhiều tiện ích từ chiếc điện thoại, như kỹ năng quay video, viết nội dung quảng cáo, sử dụng mạng xã hội để giới thiệu sản phẩm trên không gian mạng.

Còn ông Triệu Văn Hồng, xóm Khe Rạc, xã Vũ Chấn (Võ Nhai) thì bảo: Nhờ biết sử dụng điện thoại thông minh, xóm có việc đều đưa lên nhóm Zalo chung. Nhà có con lợn, con gà nuôi lớn, vườn keo đến tuổi khai thác cũng cho lên mạng, tư thương vào tận nhà mua với giá cao hơn.

Không chỉ hỗ trợ để người dân vươn lên thoát nghèo bền vững, chuyển đổi số còn góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công, cải thiện môi trường sống và làm việc. Hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư được số hóa giúp chính quyền nhanh chóng rà soát, xác định đúng đối tượng cần hỗ trợ, từ đó triển khai chính sách an sinh hiệu quả hơn, tránh sai sót và thất thoát.

Bà con người Mông ở xóm Lân Quan, xã Tân Long (Đồng Hỷ) chia sẻ kinh nghiệm nâng cao thu nhập từ nuôi vỗ béo trâu bò.

Một hướng đi mới trong thực hiện giảm nghèo bền vững trong kỷ nguyên số ở tỉnh Thái Nguyên là phát triển du lịch thông minh, tạo thêm việc làm mới có thu nhập ổn định cho nông dân. Nhiều khu, điểm đến cũng như hệ thống nhà hàng, khách sạn được tỉnh số hóa dữ liệu, tạo thành bản đồ số giúp du khách dễ dàng tra cứu, đặt dịch vụ, đánh giá trải nghiệm. Nhiều hộ dân tại vùng ATK Định Hóa; vùng chè Tân Cương (TP. Thái Nguyên); xã La Bằng (Đại Từ) đã ứng dụng công nghệ trong quảng bá sản phẩm, nhận đặt tuor và thanh toán qua mạng.

Để đồng bộ, nâng cao chất lượng trong chuyển đổi số, giúp người dân vươn lên trong xóa giảm nghèo bền vững, Thái Nguyên đã và đang tiếp tục triển khai mô hình “thiết bị dùng chung”; xây dựng trung tâm học tập cộng đồng với trang bị cơ bản về máy tính, kết nối internet, tăng cường tổ chức các hoạt động chia sẻ kiến thức công nghệ cho người dân. Coi ứng dụng chuyển đổi số đồng bộ là công cụ hữu hiệu trong xóa giảm nghèo bền vững và phát triển toàn diện. Từ đó tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.

Nông dân số trong kỷ nguyên số

Ngồi uống trà với chúng tôi, ông Chu Văn Quân, xóm Cương Lăng, xã Thịnh Đức (TP. Thái Nguyên), vẫn điều hành hệ thống giàn tưới cho vườn cây ăn quả bằng chiếc điện thoại trong tay. Ông tự tin: Công nghệ giúp nông dân chúng tôi làm việc hiệu quả hơn. Cây nào thiếu nước, thiếu phân bón, thậm chí là cây đang cần bổ sung phân bón gì đều có thể báo lại trên màn hình điện thoại. Chính vì thế, việc đầu tư chăm sóc cho vườn cây hiệu quả hơn.

Chuyện ứng dụng công nghệ vào sản xuất, ông Nguyễn Xuân Lợi, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vô Tranh (Phú Lương), tự hào: Nhiều nông dân xã tôi đầu tư thiết bị công nghệ phục vụ sản xuất, họ có thể đi du lịch ở Đà Nẵng, xa hơn là đất mũi Cà Mau, song vẫn có thể giám sát công việc ở nhà. Họ điều hành bơm nước tưới chè qua hệ thống mạng và giao bán nông sản, thanh toán tiền qua không gian mạng.

Để chứng thực, vị Chủ tịch Hội Nông dân xã đưa chúng tôi đến thăm mô hình sản xuất chè của gia đình ông Đinh Quốc Văn, xóm Trung Thành 1. Là người mê công nghệ, nên ông tích cực ứng dụng công nghệ vào sản xuất, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm sử dụng tiện ích công nghệ với bà con trong vùng.

Ông cho biết: Công nghệ thông tin giúp tôi lập kế hoạch chăm sóc hợp lý cho toàn bộ diện tích 5.000m2 đất trồng chè của gia đình, nhờ đó chi phí đầu tư giảm, năng suất, chất lượng và giá thành tăng. Ngoài ra, việc sử dụng mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã giúp chè của gia đình dễ dàng tiếp cận thị trường trong và ngoài tỉnh. Trước đây bán chủ yếu cho thương lái, giá bấp bênh. Nay có truy xuất nguồn gốc, chè bán được vào siêu thị và các sàn thương mại điện tử, giá cao và ổn định hơn.

Đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh hướng dẫn nhau sử dụng các tiện ích trên điện thoại di động.

Bên ấm trà, câu chuyện giữa chúng tôi lan man về sản phẩm nông nghiệp của nông dân tỉnh Thái Nguyên đã vào thị trường các nước khó tính như Mỹ, Pháp và nhiều nước trên thế giới. Rồi trở lại với bối cảnh chuyển đổi số đang lan tỏa mạnh mẽ trên toàn quốc, tỉnh Thái Nguyên đã bắt nhịp bằng hành động nâng cao khả năng sử dụng các thiết bị công nghệ cho nông dân. Tập huấn, hướng dẫn cho nông dân làm chủ công nghệ, từng bước đưa công nghệ số vào từng thửa ruộng, nương chè, trang trại.

Ứng dụng công nghệ số đã tạo sự chuyển biến lớn trong nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Cụ thể như việc giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đồng thời mở ra cơ hội vươn lên phát triển bền vững cho người nông dân, đặc biệt là các hộ nghèo. Cùng ứng dụng trong sản xuất, nhiều nông dân tỉnh Thái Nguyên đã thành thạo việc sử dụng các nền tảng thương mại điện tử để quảng bá và bán sản phẩm. Việc sử dụng các thiết bị thông minh, phần mềm quản lý trang trại, hệ thống tưới tiêu tự động đang dần trở nên phổ biến trên toàn tỉnh.

Đó là thành quả trong quá trình chuyển đổi số ở tỉnh Thái Nguyên. Ghi nhận trước đó, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nông dân tiếp cận với công nghệ số. Các lớp tập huấn, hội thảo về chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông dân thường xuyên được tổ chức linh hoạt, vừa lý thuyết, vừa thực hành và được tham quan các mô hình đã có hiệu quả.

Không còn do dự, nông dân tỉnh Thái Nguyên đều tận mắt trông thấy lợi ích từ ứng dụng công nghệ mang lại. Cụ thể như nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; giúp kiểm soát tốt hơn các yếu tố trong quá trình sản xuất, từ đó cải thiện năng suất và chất lượng nông sản; mở rộng thị trường tiêu thụ thông qua các nền tảng trực tuyến.

Ông Khúc Văn Xuân, một hộ sản xuất, kinh doanh đồ mộc ở tổ dân phố Thanh Xuyên 4, phường Trung Thành (TP. Phổ Yên) phấn chấn: Nhờ công nghệ thông tin, tôi được tiếp cận trực tiếp với khách hàng ở nhiều nơi, không bị giới hạn bởi địa lý.

Việc sử dụng công nghệ giúp giảm thiểu lãng phí, tối ưu hóa nguồn lực và chi phí sản xuất. Nông dân số có thể nhanh chóng thích ứng với biến động thị trường, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh. Với sự hỗ trợ từ chính quyền và sự nỗ lực của người dân, Thái Nguyên đang trên đà trở thành một trong những tỉnh đi đầu trong chuyển đổi số nông nghiệp. Nông dân số không chỉ sử dụng công nghệ, mà còn chủ động sáng tạo, góp phần thúc đẩy nông nghiệp phát triển bền vững.

(Còn nữa)

Phạm Ngọc Chuẩn