Công nghệ AI và những lưu ý trong kiểm toán các ngân hàng

Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành VII Vũ Văn Cường quán triệt các nội dung trọng tâm của Tọa đàm chuyên môn. Ảnh: HUY THÀNH

Chiều 16/12, Kiểm toán nhà nước (KTNN) chuyên ngành VII đã tổ chức Tọa đàm chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm về Sổ tay kiểm toán các NHTM và ứng dụng AI trong khai thác thông tin phục vụ kiểm toán lĩnh vực ngân hàng.

Khai mạc Tọa đàm, Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành VII Vũ Văn Cường nhấn mạnh ý nghĩa, vai trò quan trọng của Sổ tay kiểm toán các NHTM và việc ứng dụng AI trong khai thác thông tin phục vụ hoạt động kiểm toán lĩnh vực ngân hàng.

Kiểm toán trưởng Vũ Văn Cường khẳng định, mục tiêu quan trọng của việc xây dựng Sổ tay là để “cầm tay chỉ việc” hoạt động kiểm toán lĩnh vực ngân hàng thương mại. Tọa đàm là dịp để các kiểm toán viên (KTV) trao đổi nghiệp vụ, đóng góp ý kiến hoàn thiện Sổ tay kiểm toán.

Cũng theo ông Vũ Văn Cường, Sổ tay kiểm toán cần phải được liên tục cập nhập, chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện hằng năm để đảm bảo phù hợp với thực tiễn hoạt động kiểm toán của KTNN chuyên ngành VII.

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của công nghệ AI trong hoạt động kiểm toán, Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành VII đề nghị các KTV của đơn vị nghiêm túc học tập, trao đổi, nắm vững các vấn đề liên quan đến ứng dụng công nghệ AI để có thể ứng dụng vào thực tiễn hoạt động kiểm toán.

KTNN chuyên ngành VII tổ chức Tọa đàm chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm về Sổ tay kiểm toán các NHTM và ứng dụng AI trong khai thác thông tin phục vụ kiểm toán lĩnh vực ngân hàng. Ảnh: HUY THÀNH

Tọa đàm được tổ chức ngay sau khi đơn vị hoàn thành toàn diện nhiệm vụ kiểm toán năm 2024. Trao đổi với phóng viên Báo Kiểm toán, Phó Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành VII Đỗ Văn Tá cho biết thêm: Xây dựng Sổ tay kiểm toán các NHTM và việc ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là AI vào hoạt động kiểm toán là hai vấn đề đề gắn chặt với hoạt động kiểm toán của KTNN chuyên ngành VII.

“Tọa đàm là dịp cập nhật, chia sẻ, trao đổi những kiến thức, kinh nghiệm kiểm toán, giúp KTV nâng cao trình độ, năng lực, kiến thức chuyên môn kiểm toán lĩnh vực ngân hàng. Những đề xuất, kiến nghị tại Tọa đàm sẽ được tổng hợp, báo cáo Ban lãnh đạo để xem xét áp dụng triển khai kế hoạch công tác năm 2025” - Phó Kiểm toán trưởng Đỗ Văn Tá thông tin.

Phó Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành VII Đỗ Văn Tá phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: HUY THÀNH

Giới thiệu tổng quan về Sổ tay kiểm toán, ông Nguyễn Xuân Toàn - Trưởng phòng Kiểm toán ngân hàng 1, KTNN chuyên ngành VII - cho biết: Việc xây dựng Sổ tay kiểm toán nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả kiểm toán tại các NHTM. Đây là tài liệu hỗ trợ đào tạo và nâng cao kỹ năng cho KTV, giúp KTV nhận diện các rủi ro, sai sót thường gặp khi kiểm toán tại các NHTM và định hướng các phương pháp, cách thức phát hiện rủi ro, sai sót cũng như nắm bắt các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động của NHTM.

Ông Nguyễn Xuân Toàn - Trưởng phòng Kiểm toán ngân hàng 1, KTNN chuyên ngành VII - giới thiệu về Sổ tay kiểm toán các NHTM. Ảnh: HUY THÀNH

Sổ tay kiểm toán các NHTM gồm 2 phần: Phần I - Tổng quan về ngân hàng thương mại và quy trình kiểm toán theo quy định của KTNN - cụ thể hóa một số nội dung: Khái niệm NHTM, các nội dung hoạt động chủ yếu của NHTM, đặc điểm tổ chức và hoạt động của các NHTM, quy trình kiểm toán chung các NHTM.

Phần II - Một số rủi ro, sai sót thường gặp tại NHTM được KTNN chuyên ngành VII phát hiện trong thời gian qua - hướng dẫn KTV phân tích số liệu báo cáo tài chính để nhận diện các rủi ro ban đầu; kiểm toán hoạt động tín dụng, hoạt động cho vay, một số khoản mục kế toán và kiểm toán chỉ tiêu an toàn vốn tối thiểu của NHTM.

Với các hướng dẫn cụ thể, “Sổ tay kiểm toán giúp KTV nhận diện các sai sót, rủi ro và yêu cầu các đơn vị được kiểm toán cung cấp tài liệu cần thiết, từ đó định hướng phương pháp, cách thức phát hiện rủi ro trong quá trình kiểm toán các NHTM”- ông Nguyễn Xuân Toàn chia sẻ, đồng thời mong muốn nhận được nhiều góp ý để Tổ soạn thảo hoàn thiện Sổ tay kiểm toán.

Góp ý về Sổ tay kiểm toán, nhiều ý kiến đề nghị làm rõ một số nội dung liên quan đến các dự án cho vay trung dài hạn; đánh giá hoạt động cho vay của NHTM; kiểm toán việc trích lập dự phòng; kiểm toán đối với những rủi ro...

Ông Lê Anh Vũ - Trưởng phòng Kiểm toán công nghệ thông tin, KTNN chuyên ngành VII - làm rõ những vấn đề liên quan đến ứng dụng AI trong hoạt động kiểm toán các NHTM. Ảnh: HUY THÀNH

Liên quan đến chuyên đề ứng dụng AI phục vụ việc khai thác thông tin phục vụ hoạt động kiểm toán, ông Lê Anh Vũ - Trưởng phòng Kiểm toán công nghệ thông tin, KTNN chuyên ngành VII - khẳng định: Đây là công cụ hữu ích đối với KTV trong quá trình kiểm toán các NHTM. Việc ứng dụng AI giúp KTV khai thác hiệu quả hồ sơ kiểm toán tại các NHTM; nhận biết những điểm cần lưu ý trong hồ sơ hồ tín dụng; tra cứu văn bản, khai thác dữ liệu của các khách hàng đã được số hóa… Để khai thác hiệu quả các thông tin này, KTV phải lưu ý một số vấn đề trong quá trình kiểm toán.

Cụ thể, theo chia sẻ của ông Lê Anh Vũ với Báo Kiểm toán: KTV phải hiểu được nguyên lý hoạt động của AI để hạn chế được những rủi ro khi ứng dụng các phần mềm này. Đặc biệt, phải lưu ý đến vấn đề an toàn, bảo mật, những thông tin nào được phép chia sẻ, những thông tin nào không được phép chia sẻ và những vấn đề phải xử lý. Đồng thời, KTV phải tìm hiểu cách thức áp dụng AI trong hoạt động cho vay của ngân hàng. “Việc học hỏi không ngừng sẽ đem lại hiệu quả lớn cho các KTV trong ứng dụng AI vào hoạt động kiểm toán” - ông Lê Anh Vũ nhấn mạnh.

Tham gia Tọa đàm, KTV Nguyễn Trang Nhung - Phòng Kiểm toán ngân hàng III, KTNN - cho biết: “Sổ tay kiểm toán giúp KTV có thể định hình rõ các bước cần thực hiện khi kiểm toán, từ việc yêu cầu đơn vị được kiểm toán cung cấp những tài liệu cần thiết đến việc nhận diện những sai sót, rủi ro… Còn công nghệ AI giúp chúng tôi khai thác dữ liệu lớn của các NHTM, từ khâu khảo sát, lập kế hoạch đến thực hiện kiểm toán. Đó là những những kiến thức thực sự có ý nghĩa và giá trị đối với KTV”./.

THÀNH ĐỨC