Công dân số là hạt nhân chuyển đổi số

Bà Trần Thị Thùy Yên, Phó Giám đốc Sở Khoa học & Công nghệ

Thưa bà, phong trào “Bình dân học vụ số” tại TP. Huế hiện đang tập trung vào nhóm đối tượng nào?

Phong trào “Bình dân học vụ số” được TP. Huế triển khai với mục tiêu phổ cập kiến thức, kỹ năng số cơ bản cho toàn dân, không để ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số. Đây là một phong trào mang tính cách mạng để mọi người dân, từ cán bộ, công chức đến người cao tuổi, tiểu thương, nông dân, học sinh, sinh viên, người yếu thế... đều được khuyến khích chủ động học tập, rèn luyện kỹ năng số phục vụ đời sống, công việc và thụ hưởng những thành quả của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mang lại.

Phong trào còn phát huy vai trò của cán bộ, công chức, học sinh, sinh viên như những “hạt nhân lan tỏa”, thúc đẩy cộng đồng ứng dụng công nghệ một cách an toàn, hiệu quả. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một cộng đồng công dân số - nơi mỗi người biết làm chủ công nghệ, biết tự học, tự thích nghi và cùng nhau kiến tạo cùng sự phát triển bền vững của thành phố trong kỷ nguyên số.

Việc phổ cập kỹ năng số cho người dân, nhất là các đối tượng yếu thế, vùng sâu, vùng xa đã được triển khai như thế nào?

Ngay sau khi phong trào “Bình dân học vụ số” được phát động trên toàn quốc, Sở KH&CN đã tham mưu UBND TP. Huế tổ chức lễ phát động phong trào nhằm tạo khí thế lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền trên các nền tảng số, phương tiện truyền thông một cách bài bản, linh hoạt và toàn diện.

Cán bộ xã Nam Đông (bìa phải) hướng dẫn người dân giải quyết thủ tục hành chính. Ảnh: Hữu Phúc

Sở KH&CN cũng đã tham mưu UBND thành phố ban hành Khung kiến thức, kỹ năng số cơ bản và Hướng dẫn đánh giá, xác nhận hoàn thành mức độ phổ cập kỹ năng số phù hợp cho các nhóm đối tượng. Nội dung đào tạo được xây dựng ngắn gọn, dễ hiểu, tập trung vào thực hành các kỹ năng số cơ bản, áp dụng ngay trong đời sống như: sử dụng Hue-S, thanh toán điện tử, khai thác dịch vụ công trực tuyến, bảo mật thông tin cá nhân…

Sở KH&CN phối hợp với các cơ quan, đơn vị triển khai nhiều mô hình theo hướng tiếp cận phù hợp, thân thiện với từng nhóm đối tượng. Tiêu biểu như mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng”, “Đội sinh viên tình nguyện số”, “Gia đình số”, “Chợ số - Nông thôn số”, cùng các lớp học cộng đồng hàng tuần tại phường, xã trên địa bàn thành phố.

Phản hồi của người dân ra sao khi tiếp cận những nội dung đào tạo kỹ năng số, thưa bà?

Người dân không chỉ được truyền thông bằng tờ rơi, cẩm nang kỹ năng số, mà còn được hướng dẫn trực tiếp bởi lực lượng thanh niên, sinh viên, các hội đoàn thể, giáo viên... với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người”. Vì thế, qua tiếp nhận phản hồi, người dân đánh giá cao việc học kỹ năng số và nhận thấy đơn giản, dễ tiếp cận và mang tính ứng dụng cao. Nhiều kỹ năng như: Quét mã QR, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt, bảo mật thông tin cá nhân… mang lại hữu ích, thiết thực, an toàn, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân trong thời đại số như hiện nay. Đây chính là minh chứng rõ ràng cho tính thực tiễn và sự lan tỏa mạnh mẽ của phong trào “Bình dân học vụ số” tại TP. Huế.

Để phong trào phát triển bền vững, Sở KH&CN cùng các đơn vị, địa phương đã có những chiến lược gì mới trong thời gian đến?

Chúng tôi định hướng phong trào phát triển theo 3 tiêu chí: sâu rộng, thực chất và bền vững. Từ định hướng đó, Sở KH&CN đã tập trung vào việc phát triển, nâng cấp và tích hợp các nền tảng số hiện có để phục vụ trực tiếp cho việc học tập và rèn luyện kỹ năng số trong cộng đồng. Ngành còn lồng ghép nội dung kỹ năng số vào các chương trình tập huấn, phong trào thi đua, giáo dục cộng đồng, biến việc học kỹ năng số thành một phần trong văn hóa học tập suốt đời, gắn chặt với các hoạt động xã hội thường nhật.

Hướng dẫn người dân thực hành ứng dụng các nền tảng số, công cụ số vào công việc, đời sống

Tất cả những nỗ lực này nhằm tạo ra một hệ sinh thái học kỹ năng số thuận tiện, gần gũi, linh hoạt, giúp người dân Huế, dù ở độ tuổi, ngành nghề hay trình độ nào, đều có thể tiếp cận, học hỏi và từng bước làm chủ công nghệ trong đời sống hàng ngày.

Sở KH&CN có những kế hoạch nào để phong trào tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và bền vững, thưa bà?

Chúng tôi định hướng phát triển phong trào “Bình dân học vụ số” theo hướng bền vững - sâu rộng - thực chất, hướng tới xây dựng một xã hội học tập số toàn dân, trong đó mỗi người dân Huế đều trở thành công dân số chủ động, tích cực, có khả năng thích ứng và làm chủ công nghệ.

Trước tiên, Sở KH&CN sẽ tập trung hoàn thiện hệ sinh thái học kỹ năng số bằng cách đầu tư phát triển nền tảng Hue-S thành công cụ học tập số đặc thù của thành phố. Tham mưu UBND thành phố nâng cấp Cổng thông tin chuyển đổi số của thành phố để cung cấp đầy đủ tài liệu, cẩm nang, video kỹ năng số đến cộng đồng.

Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai đồng bộ các mô hình tiếp cận cộng đồng hiệu quả, như: “Gia đình số” - mỗi hộ ít nhất có một thành viên sử dụng, hướng dẫn kỹ năng số cho người thân; “Đại sứ số” - lực lượng tuyên truyền, hỗ trợ kỹ năng số tại từng xã, phường, trường học; “Chợ số - Nông thôn số” - đào tạo tiểu thương, nông dân ứng dụng công nghệ trong kinh doanh; “Mỗi công dân - Một danh tính số” - phổ cập sử dụng VNeID và tài khoản thanh toán số. Đặc biệt, Sở KH&CN sẽ đẩy mạnh tập huấn, đào tạo cho các Tổ công nghệ số cộng đồng, lực lượng nòng cốt trong việc đồng hành, hỗ trợ trực tiếp người dân.

Chúng tôi xác định nhiệm vụ huy động nguồn lực là yếu tố quyết định sự bền vững của phong trào. Vì vậy, Sở sẽ phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp, nhà trường để huy động nguồn lực xã hội hóa, hỗ trợ thiết bị, đường truyền, tài liệu học tập cho người yếu thế, vùng sâu, vùng xa.

Phong trào “Bình dân học vụ số” tại Huế đang dần định hình như một chiến lược học tập cộng đồng trong kỷ nguyên số, lấy người dân làm trung tâm của quá trình chuyển đổi số. Đây là yếu tố quan trọng, tạo động lực để Huế tiến nhanh, tiến vững chắc trên hành trình chuyển đổi số toàn diện và phát triển bền vững.

Xin cảm ơn bà!

Hoài Thương (Thực hiện)