Công bố Lệnh của Chủ tịch nước đối với 3 Luật phục vụ công tác sắp xếp tinh gọn bộ máy

Tại buổi họp báo, ông Phạm Thanh Hà đã công bố Lệnh của Chủ tịch nước đối với 3 Luật vừa được Quốc hội thông qua, gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Luật Tổ chức Chính phủ; Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Đại diện các cơ quan, bộ ngành đã báo cáo về một số nội dung của 3 Luật này.

Toàn cảnh buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về 3 Luật vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9.

Phục vụ sắp xếp, kiện toàn bộ máy

Đối với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, căn cứ chỉ đạo, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Bộ Chính trị tại Kết luận số 121-KL/TW và Kết luận số 111-KL/TW, việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội là cần thiết nhằm thực hiện chủ trương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị.

Nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung phục vụ việc sắp xếp, kiện toàn các cơ quan của Quốc hội và VPQH, kết hợp điều chỉnh một số quy định liên quan đến hoạt động của Quốc hội, UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội, VPQH, ĐBQH và kỳ họp Quốc hội.

Bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội.

Các nội dung sửa đổi, bổ sung bảo đảm đồng bộ, thống nhất với Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) cũng được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9.

Luật sửa đổi, bổ sung 21 điều và bãi bỏ 17 điều của Luật Tổ chức Quốc hội và có hiệu lực từ ngay 17/2/2025.

Làm cơ sở cho việc tổ chức, hoạt động của Chính phủ

Về một số nội dung chính của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật được xây dựng trong bối cảnh đặc biệt của đất nước và được sửa đổi cùng thời điểm trong tổng thể chùm các Luật về tổ chức bộ máy, bám sát chủ trương của Đảng về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và yêu cầu thực tiền đặt ra về tổ chức, hoạt động của Chính phủ, với vai trò là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, cơ quan chấp hành của Quốc hội;

Ông Vũ Chiến Thắng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ.

đồng thời, xác định Luật này là Luật gốc của nền hành chính nhà nước, làm cơ sở cho việc tổ chức, hoạt động của Chính phủ, trong đó quy định những nguyên tắc chung về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền, làm căn cứ pháp lý quan trọng để xây dựng, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các Luật chuyên ngành, bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Nội dung cơ bản của Luật được thiết kế ngắn gọn gồm 5 Chương, 32 Điều bảo đảm tính kế thừa và khái quát cao theo yêu cầu đối mới xây dựng pháp luật của Tổng Bí thư và Quốc hội, bảo đảm tính ổn định và tuổi thọ lâu dài trong hệ thống pháp luật.

Luật có hiệu lực từ ngày 1/3/2025.

Khắc phục các hạn chế, bất cập

Đối với Luật Tổ chức chính quyền địa phương, sau 10 năm thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, 4 năm thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019, sơ kết 3 năm thì hành các Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng cho thấy nhìn chung tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương các cấp đã dần đi vào ổn định, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, cơ bản đáp ứng được các yêu cầu quản lý, phát triển KT-XH ở địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, các quy định của Luật còn một số hạn chế, bất cập: Quy định về phân quyền, phân cấp, ủy quyền tại Luật hiện hành còn chưa phù hợp với thực tiễn và chưa bảo đảm chặt chẽ để các luật chuyên ngành quy định thống nhất, đồng bộ; Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, HĐND, UBND các cấp chưa có sự phân biệt rõ theo từng cấp (tỉnh, huyện, xã) và theo đặc điểm đô thị, nông thôn, hải đảo; Cơ cấu tổ chức của HĐND các cấp còn chưa tinh gọn, hoạt động có nơi còn hình thức, chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao của cơ quan đại diện, cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương; Tổ chức của UBND các cấp còn chưa tỉnh gọn, hoạt động còn nặng về sự điều hành của tập thể UBND mà chưa phát huy được thẩm quyền, trách nhiệm của Chủ tịch UBND.

Theo đó, việc nghiên cứu, xây dựng và ban hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 nhằm khắc phục các hạn chế, bất cập nêu trên; đồng thời, kịp thời thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các luật về tổ chức bộ máy nhà nước là cần thiết.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2025.

Lê Bảo