'Cơn sốt' vũ khí Israel: Châu Âu thay đổi cục diện phòng không

Từ Bắc Âu tới Địa Trung Hải, hàng loạt nước châu Âu chuyển sang dùng hệ thống phòng không Israel, thay thế dần công nghệ Nga, tạo ra một bản đồ phòng thủ mới của "lục địa già" (trong ảnh: Hệ thống phòng không Iron Dome - hay Vòm Sắt - của Israel). Ảnh: AFP/TTXVN

Mặc dù vấp phải nhiều chỉ trích từ một số nước châu Âu về cuộc chiến ở Gaza, Israel vẫn khẳng định mình là nhà cung cấp hệ thống phòng không quan trọng cho lục địa này. Theo Forbes, mối lo ngại về tên lửa chiến lược của Nga đã thúc đẩy nhiều quốc gia châu Âu tìm kiếm các hệ thống phòng không đã được thử nghiệm qua chiến đấu của Israel. Những thỏa thuận này, được ký kết trong vòng chưa đầy ba năm, đã đưa Israel nhanh chóng trở thành nhà cung cấp chính các công nghệ quốc phòng tiên tiến.

Đức và Ukraine: Những thỏa thuận quan trọng

Đức là một trong những quốc gia tiên phong đặt hàng hệ thống phòng không của Israel. Cụ thể, Berlin đã đặt mua hệ thống Arrow 3, được thiết kế để đánh chặn tên lửa đạn đạo tầm xa. Hệ thống này đã chứng minh được hiệu quả trong các cuộc chiến với lực lượng Houthi và tên lửa đạn đạo của Iran kể từ cuối năm 2023.

Thỏa thuận Arrow 3 được cho là có giá trị 3,5 tỷ USD, trở thành thỏa thuận quốc phòng lớn nhất trong lịch sử Israel. Đức hình dung hệ thống này sẽ đóng vai trò trung tâm trong sáng kiến "Sky Shield" (Lá chắn Bầu trời) gồm 24 thành viên của châu Âu.

Bên cạnh đó, Ukraine cũng đã xác nhận việc tiếp nhận hệ thống tên lửa phòng không MIM-104 Patriot PAC-2 của Mỹ, vốn đã ngừng hoạt động tại Israel vào năm ngoái. Mặc dù Israel chính thức phủ nhận việc cung cấp trực tiếp cho Kiev, có giả định rằng họ đã trả lại các hệ thống này cho Mỹ để Washington sửa chữa trước khi chuyển giao.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu với các phóng viên vào cuối tháng 9 vừa qua: "Hệ thống của Israel đã hoạt động tại Ukraine được một tháng. Vào mùa thu, chúng tôi sẽ nhận thêm hai hệ thống Patriot nữa, đó là tất cả những gì tôi có thể nói". Ukraine cần mọi hệ thống phòng không có thể có, đặc biệt khi có lo ngại rằng Moskva có thể sớm triển khai 2.000 thiết bị bay không người lái chỉ trong một đêm.

Các nước châu Âu khác gia tăng mua sắm

Nhiều quốc gia châu Âu khác cũng đang tìm cách củng cố khả năng phòng thủ của mình bằng công nghệ Israel:

Phần Lan, quốc gia có chung đường biên giới dài với Nga, đã quyết định mua hệ thống David's Sling vào tháng 11/2023 để cải thiện hệ thống phòng không mặt đất, sau khi đặt mua 64 máy bay tàng hình F-35A Lightning II. Forbes lưu ý Phần Lan sở hữu kho vũ khí pháo binh lớn nhất Tây Âu.

Slovakia đã chọn hệ thống Barak MX của Israel để thay thế hệ thống phòng không chiến lược S-300 mà nước này đã chuyển giao cho Ukraine sau cuộc xung đột với Nga. Síp gần đây cũng đã nhận được Barak MX, giúp quốc gia này thay thế kho vũ khí quân sự chủ yếu là sản phẩm của Nga.

Việc châu Âu tích cực tìm mua các hệ thống phòng không tiên tiến, vượt qua được các bài kiểm tra chiến đấu nghiêm ngặt như của Israel, phản ánh mối lo ngại sâu sắc về những lỗ hổng trong phòng thủ của lục địa.

Liên quan đến mối đe dọa từ thiết bị bay không người lái (UAV), Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết các UAV chưa xác định được phát hiện trong không phận Đức chưa gây ra bất kỳ mối đe dọa cụ thể nào. Tuy nhiên, ông bày tỏ sự hoài nghi về kế hoạch thành lập một trung tâm phòng thủ UAV của Bộ trưởng Nội vụ Alexander Dobrindt, đồng thời lưu ý rằng Quân đội Đức (Bundeswehr) không thể chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc bắn hạ những UAV này trên khắp đất nước.

Trong khi đó, Hội đồng Đại Tây Dương tin rằng Ukraine đang trở thành một cường quốc UAV và đang huấn luyện NATO phòng thủ. Các quốc gia như Đan Mạch và Ba Lan đã bắt đầu các chương trình huấn luyện chung với các huấn luyện viên Ukraine.

Tóm lại, việc tất cả các thỏa thuận mua sắm này được ký kết trong vòng chưa đầy ba năm đã củng cố vị thế của Israel như một nhà cung cấp chiến lược quan trọng, một vai trò được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài trong nhiều năm tới.

Vũ Thanh/ Báo Tin tức và Dân tộc