Cơn sốt AI DeepSeek: Các startup Trung Quốc chạy đua huy động vốn

Sự kết hợp giữa tiến bộ công nghệ, cộng với môi trường chính sách thuận lợi đang tạo ra làn sóng đầu tư mạnh mẽ trong lĩnh vực AI tại nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

Các startup AI Trung Quốc đẩy mạnh huy động vốn, tận dụng cơn sốt DeepSeek và hỗ trợ chính sách của Bắc Kinh - Ảnh: Reuters

Làn sóng huy động vốn mạnh mẽ

Một số công ty khởi nghiệp đang tận dụng đà phát triển của AI để thu hút nhà đầu tư, bao gồm Rid Vision (công nghệ quang học hỗ trợ AI), AI CARE Medical (giao diện não-máy tính) và Shanghai Qingbao Engine Robotics (sản xuất robot).

Theo Andrew Qian - CEO của New Access Capital, nhu cầu đầu tư vào các công ty AI đang tăng vọt khi nhiều nhà đầu tư muốn tham gia vào làn sóng công nghệ mới.

"Nhiều người đang đổ xô tiếp cận các công ty AI, một nửa muốn hợp tác kinh doanh, một nửa muốn đầu tư", ông Qian cho biết.

Khác với trước đây, khi nhiều startup Trung Quốc chỉ tập trung sao chép mô hình nước ngoài, giờ đây một nhóm nhà sáng tạo thực sự đã xuất hiện, dẫn đầu với những công nghệ đột phá, điển hình là DeepSeek.

Sự thành công của DeepSeek đã truyền cảm hứng cho một loạt các công ty AI khác, kéo theo hàng loạt buổi roadshow, các vòng gọi vốn và thỏa thuận đầu tư, tạo động lực mới cho thị trường vốn mạo hiểm vốn đang trì trệ.

Thay đổi cục diện đầu tư

Trong bối cảnh thị trường tài chính còn nhiều bất ổn, sự trỗi dậy của DeepSeek và cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình với các doanh nghiệp công nghệ đã giúp cải thiện tâm lý nhà đầu tư đáng kể. Nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm tại Trung Quốc đang tận dụng cơ hội này để mở rộng danh mục đầu tư.

New Access Capital, một trong những quỹ đầu tư tích cực nhất, đã rót vốn vào một công ty khởi nghiệp chip AI, một nhà sản xuất ăng ten sóng milimet và sắp tới là một công ty nghiên cứu công nghệ phục hồi tên lửa. Các lĩnh vực này được kỳ vọng sẽ mang lại những đột phá tiếp theo trong công nghệ AI tại Trung Quốc.

Không chỉ tập trung vào phần cứng, các công ty AI cũng đang thu hút dòng vốn khổng lồ từ các nhà đầu tư. Mới đây, nền tảng tạo hình ảnh bằng AI LibLib AI công bố đã huy động hàng trăm triệu nhân dân tệ với tốc độ kỷ lục.

Trong khi đó, SenseCare - startup AI y tế, cũng vừa gọi vốn thành công 100 triệu nhân dân tệ (hơn 13 triệu USD). Các công ty sản xuất chip như Aspiring và Hyseim đã công bố vòng huy động vốn mới, trong khi Siliconflow (hạ tầng AI), Ruichi Smart Technology (robot) và Neurodome (công nghệ y tế) đều đang tích cực tiếp cận các nhà đầu tư để đẩy mạnh phát triển.

Bức tranh tài chính đối lập

Dù nguồn vốn đầu tư đang tăng nhanh nhờ cơn sốt AI, hoạt động gây quỹ và đầu tư mạo hiểm tại Trung Quốc vẫn chưa thoát khỏi giai đoạn khó khăn. Dữ liệu từ Preqin cho thấy chỉ có 67 quỹ đầu tư huy động được 12,5 tỉ USD vào năm ngoái, thấp hơn nhiều so với con số 141 tỉ USD vào năm 2021.

Ngoài ra, giao dịch đầu tư mạo hiểm năm 2024 đạt tổng cộng 229 tỉ USD, giảm 36% so với năm trước và chỉ còn một phần tư so với mức đỉnh 816 tỉ USD vào năm 2021. Các quỹ đầu tư định danh bằng USD chỉ huy động được 1 tỉ USD vào năm ngoái, cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài vẫn thận trọng với thị trường Trung Quốc.

Nguyên nhân chính của tình trạng này đến từ việc các quy định IPO trong nước ngày càng nghiêm ngặt và mối quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ đã khiến các công ty Trung Quốc khó niêm yết ở nước ngoài.

Tuy nhiên, theo Morgan Stanley, có dấu hiệu cho thấy thị trường IPO tại Trung Quốc đang dần bình thường hóa. Dù vậy, giới đầu tư vẫn thận trọng, bởi lẽ các cơ quan quản lý Trung Quốc vẫn chưa có động thái rõ ràng về việc nới lỏng tiêu chí IPO.

Dù các công ty công nghệ đang tận dụng đà tăng trưởng từ AI để huy động vốn, tương lai dài hạn vẫn còn nhiều thách thức.

Huo Zhongyan, nhà sáng lập Bonanza Capital, nhận định: "Tâm lý thị trường đã cải thiện đáng kể sau đột phá của DeepSeek. Nhà đầu tư lạc quan hơn về tương lai của Trung Quốc, điều này giúp các doanh nhân tự tin hơn và dòng tiền đầu tư cũng sôi động hơn".

Tuy nhiên, ông Huo cảnh báo rằng việc IPO vẫn sẽ là một rào cản lớn. Ngay cả khi các đợt niêm yết quốc tế có dấu hiệu phục hồi, rủi ro địa chính trị và sự thay đổi trong chính sách tài chính toàn cầu có thể khiến quá trình này trở nên khó khăn hơn.

Nhiều startup AI đang đặt cược vào việc Trung Quốc sẽ tiếp tục thúc đẩy ngành công nghệ để cạnh tranh với phương Tây. Cơn sốt đầu tư từ DeepSeek chỉ là bước khởi đầu, nhưng về dài hạn, sự thành công của các công ty này sẽ phụ thuộc vào khả năng hiện thực hóa lợi nhuận và mức độ hỗ trợ chính sách từ Bắc Kinh.

Tuy nhiên, những thách thức như quy định IPO nghiêm ngặt và căng thẳng thương mại với Mỹ vẫn là rủi ro lớn. Trong bối cảnh đó, các startup AI không chỉ chạy đua huy động vốn mà còn phải chứng minh tính bền vững của mô hình kinh doanh.

Hoàng Vũ