Con đường lây lan của vi khuẩn lao

Lao là bệnh lý truyền nhiễm tác động chủ yếu đến phổi với triệu chứng điển hình là ho, thường bị đờm và máu. Ảnh: RefluxUK.

Lao, hay gọi TB, là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, thường gây bệnh ở phổi, nhưng cũng tiến triển sang nhiều bộ phận khác của cơ thể.

Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của cơ thể như thận, não, da..., theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC). Nếu không được điều trị, nó có thể dẫn đến hậu quả nguy hiểm tính mạng.

Mỗi năm có hơn 10 triệu trường hợp mắc lao được phát hiện trên thế giới. Chia sẻ với Health Shots, TS Sandeep Nayar, Giám đốc cấp cao tại Trung tâm các bệnh về ngực & hô hấp, Bệnh viện BLK Max, New Delhi (Ấn Độ), cho biết do sự kỳ thị gắn liền với bệnh và thiếu nhận thức, mọi người có xu hướng bỏ qua các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh.

Bệnh lao có lây không?

Lao là bệnh truyền nhiễm. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào của cơ thể, nó chủ yếu tác động đến phổi và hệ hô hấp. Lao có thể lây lan qua ho hoặc hắt hơi của người bị nhiễm bệnh (lây truyền trên không), và được truyền từ người bị nhiễm bệnh sang người không bị nhiễm bệnh. Đây là con đường lây bệnh nhanh và phổ biến nhất.

Ngoài ra, một số con đường khác có thể lây truyền vi khuẩn lao bao gồm:

Cọ xát trực tiếp: Cọ xát trực tiếp với vết xước da hoặc vết thương hở của người bệnh cũng có thể lây nhiễm lao
Sinh hoạt chung: Sinh hoạt chung với người bị lao qua các cách: dùng chung vật dụng cá nhân, sống chung,... sẽ có nguy cơ lây bệnh rất cao
Mẹ lây cho con: Trẻ nhỏ bị bệnh lao hầu hết là do lây từ mẹ
Hôn: Trao đổi tuyến nước bọt khi hôn sẽ khiến cho người kia bị lây lao.

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh lao

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh lao phụ thuộc vào phần cơ thể nơi vi khuẩn đã tấn công, nhưng một số triệu chứng phổ biến của bệnh lao bao gồm:

Ho, thường bị đờm và máu
Đau ngực
Cơ thể yếu ớt
Giảm cân
Sốt
Đổ mồ hôi ban đêm.

Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng này có thể cản trở đáng kể chất lượng cuộc sống cá nhân và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Tùy từng bộ phận của cơ thể bị ảnh hưởng của bệnh lao mà triệu chứng của bệnh ở mỗi bệnh nhân cũng có sự khác nhau. Ví dụ như lao ở thận có thể gây đi tiểu ra máu, lao ở cột sống gây đau lưng...

Các yếu tố nguy cơ mắc bệnh lao

Một số người bị nhiễm vi khuẩn lao có thể phát triển bệnh ngay lập tức hoặc trong vài tuần. Mặt khác, một số người có thể bị bệnh nhiều năm sau đó khi hệ thống miễn dịch yếu đi vì tình trạng sức khỏe nào đó.

Theo TS Nayar, những điều sau đây có thể làm tăng rủi ro:

Ô nhiễm không khí
Những người có hệ thống miễn dịch yếu
Hút thuốc
Rượu bia
Suy dinh dưỡng
BMI thấp
Người nhiễm HIV
Người tiếp xúc nhiều với người bệnh
Bệnh nhân tiểu đường.

Các yếu tố môi trường cũng rất quan trọng. Không gian kín quá đông đúc, thông gió kém và hệ thống y tế chăm sóc sức khỏe kém góp phần vào sự lây lan và tỷ lệ mắc bệnh lao tăng.

Mai Phương