Con chạy xe gây tai nạn nghiêm trọng, phụ huynh bị khởi tố

Mẹ giao xe cho con trai sinh năm 2006 điều khiển tại Gia Lai, con trai gây tai nạn giao thông, công an đã khởi tố người mẹ

Trách nhiệm đầu tiên thuộc về phụ huynh

Trao đổi với phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam, Thạc sĩ - luật sư Đào Đức Hạnh, Giám đốc Công ty Luật Việt Đông Á, Đoàn Luật sư TPHCM, cho biết, thực trạng người chưa đủ điều kiện tham gia giao thông gây tai nạn có xu hướng tăng trong những năm gần đây.

"Vào cuối tháng 12/2024, cháu Nguyễn Trọng H. (SN 2008), ngụ tại tỉnh Gia Lai, khi điều khiển xe mô tô trên 50 phân khối đã xảy ra va chạm với xe mô tô do một phụ nữ điều khiển chạy cùng chiều. Hậu quả làm người phụ nữ bị thương nặng và tử vong sau đó.

Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can H. về tội "Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ". H. đã có hành vi điều khiển xe mô tô 2 bánh khi không có giấy phép lái xe, không giữ khoảng cách an toàn với xe chạy liền trước, không làm chủ tốc độ và gây ra tai nạn giao thông, làm chết người.

Cơ quan công an cũng khởi tố bị can đối với Nguyễn Thanh T. (là cha ruột của H) về tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ". Đây là 1 trong số những vụ việc gây hậu quả nghiêm trọng, bắt nguồn từ hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ, gây tai nạn giao thông", luật sư Đào Đức Hạnh đưa ý kiến.

Luật sư Đào Đức Hạnh. Ảnh: NVCC

Theo luật sư Đào Đức Hạnh, có nhiều nguyên nhân dẫn tới việc giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông gây tai nạn và chủ thể nguyên nhân, ấy chính là các phụ huynh học sinh.

"Tôi cho rằng, trước hết, phụ huynh phải nhận thấy đây là trách nhiệm chính của họ. Bởi họ thiếu hiểu biết, không nhận thức rõ quy định pháp luật về việc chỉ được giao xe cho người có đủ điều kiện (có giấy phép lái xe hợp lệ, đủ tuổi và sức khỏe theo quy định).

Phụ huynh áp dụng phương pháp dạy trẻ "tự lập" bằng việc cho trẻ trải nghiệm để "tự lớn" bao gồm cả việc tham gia giao thông là một sai lầm lớn.

Phụ huynh hoặc nuông chiều đáp ứng mọi nhu cầu của trẻ, hoặc là do quá bận rộn, thiếu quan tâm, buông lỏng con khiến trẻ không được giáo dục đầy đủ về mặt nhận thức pháp luật, dẫn đến hành xử sai lệch, gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội.

Một số người cho rằng, việc giao xe tạm thời cho người không đủ điều kiện sẽ không gây hậu quả nghiêm trọng, nên đã dẫn đến hành vi thiếu trách nhiệm. Một số trường hợp xảy ra là vì lợi ích cá nhân hoặc kinh tế như trong các hoạt động cho thuê xe, khi bên cho thuê không quan tâm đến việc người thuê có đủ điều kiện lái xe hay không, mà chỉ chú trọng lợi nhuận", luật sư Đào Đức Hạnh phân tích.

Cha mẹ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Ngoài sự chủ quan hoặc thiếu trách nhiệm của phụ huynh, theo luật sư Đào Đức Hạnh, cũng có những lý "bất đắc dĩ" dẫn đến việc trẻ chưa đủ điều kiện tham gia giao thông điều khiển xe như: Do không có phương án giao thông thay thế (đi xe buýt thì bị muộn giờ học, một vài vùng không có xe ôm công nghệ hoặc phải chờ rất lâu để tài xế từ chỗ khác chạy đến) gây bất tiện nên phụ huynh và người thân đành phải chọn cách giao xe máy cho con.

Cậu bé 14 tuổi tại Đắk Nông được cha giao xe cho chạy với nhiều tình huống nguy hiểm, người cha bị phạt tiền và tạm giữ phương tiện. Ảnh: T.P

Trong các tình thế và/hoặc nguyên nhân như trên, dẫn tới hậu quả rất nghiêm trọng của việc giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông gây tai nạn, theo thạc sỹ - luật sư Đào Đức Hạnh: người giao xe có thể bị xử phạt hành chính, hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu vụ tai nạn gây hậu quả nghiêm trọng (chết người, thiệt hại lớn về tài sản), theo Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015 về tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ".

"Ngoài ra, người giao xe phải chịu bồi thường dân sự cho các thiệt hại về sức khỏe, tính mạng, hoặc tài sản cho nạn nhân do lỗi gián tiếp của mình. Đối với xã hội, việc để người không đủ điều kiện tham gia giao thông làm tăng nguy cơ xảy ra tai nạn, gây mất an toàn cho cộng đồng.

Khi có tai nạn xảy ra, người giao xe có thể đối mặt với áp lực tâm lý và gánh nặng dư luận. Ngoài ra, còn phải chịu phạt và bồi thường, thiệt hại nhiều mặt về kinh tế, phương tiện có thể bị hư hỏng, tạm giữ hoặc tịch thu", luật sư Đào Đức Hạnh đưa ý kiến.

Đinh Thu Hiền