Coi chừng ngộ độc khí CO khi đốt than sưởi ấm

Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa khu vực Bắc Quảng Trị cho biết vừa hoàn tất thủ tục chuyển hai bệnh nhân lên tuyến trên điều trị. Các bác sĩ chẩn đoán cả hai bị ngộ độc nặng khí carbon monoxide (CO).

Theo người nhà, do thời tiết chuyển lạnh, hai người đã đốt than củi sưởi ấm trong phòng ngủ và đóng kín cửa. Đến sáng hôm sau, người thân phát hiện cả hai bất tỉnh nên đưa đi cấp cứu. Thời điểm nhập viện, người bệnh hôn mê sâu, tay chân co cứng, đại tiểu tiện không tự chủ và chỉ số oxy trong máu (SpO2) tụt giảm nghiêm trọng. Kíp trực lập tức đặt nội khí quản, cho bệnh nhân thở máy, dùng thuốc vận mạch và áp dụng chế độ chăm sóc đặc biệt để duy trì sự sống. Sau 1 ngày điều trị tích cực, 2 bệnh nhân đều đã tỉnh hơn, đang tập cai máy thở. Tuy nhiên, có 1 bệnh nhân bị tổn thương cơ tim do thiếu oxy nên đang được điều trị phức tạp hơn.

Biểu hiện ngộ độc CO

Các trường hợp ngộ độc khí CO thường xảy ra khi đốt than củi, dùng bếp trong phòng kín, hoặc ở gần động cơ hoạt động như xe máy, máy phát điện... Đặc biệt, khi thời tiết trở lạnh, nhiều người có thói quen đốt than trong phòng kín để ngủ. Nhiều người còn thường hơ than cho bà mẹ và bé sau sinh. Than được đốt lên tạo ra khí CO và CO2 có thể gây ngộ độc cho mẹ và bé.

CO là khí không màu, không mùi, rất dễ tích tụ trong không gian kín. Khi đi vào cơ thể, loại khí này gắn chặt với hemoglobin (hồng cầu) gấp 200 lần so với oxy, gây thiếu oxy nghiêm trọng, làm tổn thương não, tim và dẫn đến tử vong nhanh chóng.

Coi chừng ngộ độc khí CO khi đốt than sưởi ấm.

Triệu chứng của ngộ độc khí CO thường không đặc hiệu và khá giống với một vài bệnh thông thường khác như cảm cúm. Việc nhận biết bị ngộ độc do khói than qua các dấu hiệu, triệu chứng sau đây:

Chậm chạp, nhức đầu là dấu hiệu phổ biến nhất; yếu đuối, mệt mỏi; chóng mặt, buồn nôn; không tập trung; ói mửa; đau ngực; mất ý thức, đầu óc lẫn lộn; rối loạn hành vi; cảm giác khó chịu; gặp các vấn đề về mắt như nhìn mờ; khó thở; loạn nhịp tim; co thắt cơ, co giật; hôn mê, ngất xỉu.

Các yếu tố nguy cơ có thể làm gia tăng nguy cơ bị ngộ độc khí CO từ những đối tượng dễ bị tác động bao gồm:

Phụ nữ đang mang thai.
Trẻ nhỏ.
Những người cao tuổi.
Người có thói quen hút thuốc lá.
Những người có bệnh về tim mạch, bệnh thiếu máu hoặc các vấn đề có liên quan tới đường hô hấp.
Những người làm việc trong xưởng, nhà máy khép kín có nhiều động cơ máy móc thải ra nhiều khí CO.

Ngộ độc khí CO có thể sẽ rất nguy hiểm với những người đang ngủ hoặc say rượu. Thậm chí có thể gây tử vong mà không phát hiện ra dấu hiệu nào. Vì thế, nếu như nghi ngờ bị ngộ độc khí CO hoặc thấy ai đó có dấu hiệu bị ngộ độc hãy nhanh chóng rời khỏi nơi có nhiều khí CO đến nơi thông thoáng, sau đó lập tức tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

Biện pháp phòng tránh ngộ độc khí CO

Để phòng tránh ngộ độc khí CO cần thực hiện những biện pháp:

Kiểm tra các nguồn đốt trong nhà để đảm bảo chúng được lắp đặt đúng cách và được thông gió ra bên ngoài.
Các đường dẫn ống khí thải nên được kiểm tra định kỳ nếu có vấn đề rò rỉ.
Cần lắp đặt các thiết bị dò khí carbon monoxide bởi vì chúng sẽ giúp cảnh báo sớm rằng sự xuất hiện của khí CO trong không khí. Nếu như nghi ngờ có CO trong nhà, lập tức làm thông thoáng căn nhà bằng cách mở cửa sổ ra. Và người trong nhà cần phải được di tản đến nơi thông thoáng khác.
Không sử dụng bếp ga, lò sưởi hay bếp đun bằng than hoặc củi trong nhà.
Không chạy máy phát điện trong không gian hẹp và kín.

Tóm lại: CO là khí không màu, không mùi, rất dễ tích tụ trong không gian kín gây ngộ độc có thể tử vong nhanh chóng vì vậy, người dân tuyệt đối không đốt than củi, than tổ ong trong phòng kín, đặc biệt khi thời tiết chuyển lạnh. Nếu phát hiện người có dấu hiệu ngộ độc, cần nhanh chóng đưa nạn nhân ra nơi thoáng gió để hít thở không khí trong lành và chuyển ngay đến cơ sở y tế gần nhất.

BS Nguyễn Văn Bàng