Có việc lách luật, lợi dụng quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng sai sự thật

Các đại biểu dự phiên chất vấn chiều 11-11. Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) cho biết, thời gian qua, cử tri ngành y tế rất bức xúc liên quan tới nơi cấp giấy phép hành nghề khám bệnh, chữa bệnh. Người hành nghề có thể nộp hồ sơ xin cấp giấy phép hành nghề tại bất kỳ địa phương nào, dẫn đến một người có nhiều giấy phép hành nghề và có thể phụ trách chuyên môn kỹ thuật nhiều cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn nhiều tỉnh, thành khác nhau. ĐB đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế có giải pháp quản lý để đảm bảo mỗi người hành nghề chỉ được cấp một giấy phép hành nghề và đứng tên một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của luật?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng cho biết, Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) cũng như Nghị định 96 về việc cấp giấy phép hành nghề đã quy định một người hành nghề chỉ có một giấy phép. Hiện nay, chúng ta đang tiến tới quản lý trên toàn quốc việc sử dụng giấy phép người hành nghề.

ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng). Ảnh: QUANG PHÚC

Bộ Y tế đã có phần mềm quản lý người hành nghề khám chữa bệnh trên toàn quốc được xây dựng từ năm 2015. Trên cơ sở nâng cấp phần mềm này và kết nối với hệ thống dịch vụ công trực tuyến của các địa phương, cũng như hệ thống dịch vụ công trực tuyến của quốc gia, Bộ Y tế đang triển khai các giải pháp để có hệ thống thống nhất trên toàn quốc. Khi đó, lãnh đạo các cấp và y tế của các địa phương đều có thể tham khảo và nắm được những thông tin về người hành nghề để quản lý theo đúng quy định.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp). Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) chất vấn, các cơ sở y tế tư nhân có yếu tố nước ngoài treo biển quảng cáo sai sự thật nhiều, treo bảng hiệu điều trị nhiều loại bệnh, trong đó không ít bác sĩ không có bằng cấp cũng như giấy phép hành nghề, một số trường hợp gây hậu quả lớn.

Bộ trưởng cho biết, theo quy định, Bộ Y tế cấp phép hoạt động cho các cơ sở thuộc Bộ Y tế quản lý và cấp phép cho các bệnh viện tư nhân. Từ ngày 1-1-2027, phần cấp phép cho bệnh viện tư nhân sẽ bàn giao cho sở y tế các tỉnh. Bộ Công an, Bộ Quốc phòng sẽ cấp phép đối với các đơn vị trực thuộc; địa phương sẽ quản lý và cấp phép cho các loại hình còn lại.

Chính vì vậy, khi xảy ra các vụ việc trên địa bàn, Bộ trưởng mong muốn các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là ngành y tế phải vào cuộc đối với các vi phạm liên quan tới các lĩnh vực này. Bộ trưởng khẳng định, trong quá trình triển khai, nếu phát hiện sai phạm, sẽ nghiêm khắc xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động của các phòng khám, cơ sở y tế thuộc thẩm quyền quản lý.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Ảnh: QUANG PHÚC

Bộ trưởng cho biết, vừa qua, các địa phương cũng đã quyết liệt chấn chỉnh, rà soát về các cơ sở này. Đơn cử, trước đây ở đường Giải Phóng (Hà Nội) có rất nhiều cơ sở có yếu tố nước ngoài nhưng hiện nay đã rất ít. Bộ trưởng cũng thừa nhận, còn nhiều khó khăn, tồn tại trong công tác quản lý hành nghề y dược trên địa bàn, trong đó có việc lực lượng làm công tác quản lý này quá mỏng.

Về câu hỏi của ĐB Khang Thị Mào (Yên Bái) về việc nhân viên y tế mặc áo blouse trắng quảng cáo thuốc và thực phẩm chức năng có đúng không, Bộ trưởng nhấn mạnh, hiện nay quảng cáo liên quan đến thuốc, thực phẩm chức năng, dược phẩm, mỹ phẩm đã có đầy đủ các quy định của pháp luật liên quan. Bộ trưởng khẳng định, việc sử dụng các hình ảnh này là sai quy định. Bộ Y tế đã có văn bản gửi tới tất cả các sở y tế cũng như các cơ sở y tế trên toàn quốc để nhắc nhở và đề nghị mỗi cán bộ, nhân viên ngành y tế không tham gia quảng cáo sai quy định.

ĐB Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu) và một số ĐB chất vấn đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế làm rõ, trước thực trạng thực phẩm chức năng, mỹ phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc được quảng cáo, bày bán tràn lan trên thị trường, được thổi phồng công dụng, quảng cáo sai sự thật, thậm chí có chứa chất cấm khiến cử tri vô cùng lo lắng, bức xúc. ĐB Đặng Thị Bảo Trinh (Quảng Nam) cũng nêu, với tâm lý thực phẩm chức năng bổ dưỡng, không có tác dụng phụ, được giới thiệu là hàng xách tay, người tiêu dùng không tiếc tiền chi cho các sản phẩm ấy. ĐB đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và giải pháp trong thời gian tới để kiểm soát việc mua bán các sản phẩm này.

Đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu). Ảnh: QUANG PHÚC

Bộ trưởng cho biết, quy định trong Luật Dược là rất chặt chẽ nhưng thực tế có việc lách luật, lợi dụng để quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng sai sự thật để buôn bán thực phẩm chức năng giả, hoặc thổi phồng công dụng. Thời gian qua, vẫn có vi phạm liên quan đến lĩnh vực này. Sản xuất thực phẩm chức năng, sản xuất hàng giả đem lại lợi nhuận cao và họ lợi dụng, thổi phồng các giá trị của mặt hàng được sản xuất ra để thu lợi… Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị các doanh nghiệp vi phạm cần được xử lý nghiêm khắc để làm gương như biện pháp cấm xuất cảnh.

Thừa nhận thực tế nhiều người có nhu cầu mua thực phẩm chức năng, nhất là hàng xách tay, Bộ trưởng cho biết, thực phẩm chức năng xách tay được sử dụng bởi người tiêu dùng, do người đi nước ngoài mang về. Trong các văn bản pháp quy hiện không có khái niệm này. Khi các thực phẩm chức năng mang từ nước ngoài về, sử dụng cho cá nhân thì không trong diện quản lý. Nhưng, nếu các thực phẩm đó được mang ra buôn bán, thì điều kiện để kinh doanh thực phẩm chức năng là phải được cơ quan quản lý an toàn thực phẩm tiếp nhận bản đăng ký công bố sản phẩm, sản phẩm đó phải được dán nhãn phụ theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Bộ Y tế sẽ phối hợp với các bộ liên quan để quản lý tốt hơn về thị trường này, tuyên truyền để người dân nhận thức về các thực phẩm chức năng; quản lý chặt việc bán hàng qua mạng xã hội… Tuy nhiên, một vướng mắc lớn nhất hiện nay là liên quan đến mạng xã hội, khi máy chủ đặt ở nước ngoài, nên việc kiểm soát bán qua mạng nằm ngoài phạm vi của cơ quan chức năng.

PHAN THẢO