Cổ phiếu ngân hàng sẽ dẫn dắt VN-Index vượt đỉnh thành công?

Sự phục hồi của thị trường bất động sản sẽ là yếu tố hỗ trợ tích cực cho các ngân hàng. Ảnh: N.K

Nhìn lại năm 2024, dù lặng sóng trong ba quí cuối năm nhưng ngay trong quí đầu năm, nhóm cổ phiếu ngân hàng đã tăng giá khá mạnh, qua đó ghi nhận mức tăng 22% cho cả năm 2024, vượt trội so với VN-Index (+12,1%). Những cổ phiếu có hiệu suất đầu tư cao bao gồm LPB (+132%), TCB (+60%), HDB (+57%), CTG (+39%) và MBB (+38%).

Bước sang năm 2025, mặc dù kinh tế vĩ mô được dự báo vẫn gặp nhiều thách thức song hoạt động đầu tư công và sự phục hồi của thị trường bất động sản nhiều khả năng sẽ hỗ trợ lớn cho nền kinh tế. Tuy nhiên, việc cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng, đặc biệt là giữa các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP), sẽ tiếp tục diễn ra trong năm 2025. Với việc lãi suất huy động đang tăng dần trở lại sau khi giảm xuống mức thấp kỷ lục trong nửa đầu năm 2024, chi phí vốn của các ngân hàng được dự báo sẽ tăng nhưng biên lãi ròng (NIM) tại các NHTMCP sẽ chịu áp lực nhiều hơn trong khi NIM ở các ngân hàng thương mại nhà nước (NHTMNN) có thể vẫn tăng nhẹ. Bên cạnh đó, chất lượng tài sản theo chiều hướng tốt dần lên cũng sẽ là một điểm sáng cho ngành ngân hàng trong năm 2025.

Cụ thể hơn, về hoạt động cho vay, trong bốn năm qua, thị trường Việt Nam đã đối mặt với nhiều trở ngại, bao gồm những biến động liên quan đến đại dịch Covid-19 gây khó khăn cho hoạt động sản xuất và dịch vụ cùng với các vấn đề liên quan tới trái phiếu doanh nghiệp và thị trường bất động sản. Điều này làm cho nhu cầu tín dụng thấp hơn kỳ vọng và tiêu dùng suy giảm.

Trong bối cảnh đó, các khoản vay vốn lưu động đến từ các ngành nghề thương mại, sản xuất và các công ty FDI là động lực chính cho tăng trưởng tín dụng trong ba quí đầu năm 2024. Tuy vậy, số liệu cho thấy nhu cầu tín dụng đã dần hồi phục trở lại từ nửa cuối năm 2024, tập trung nhiều hơn vào ngành xây dựng và bất động sản, đặc biệt là ở thị trường phía Bắc.

Trong năm 2025, với nguồn cung bất động sản lớn hơn và lãi suất cho vay mua nhà được kỳ vọng sẽ giữ ở mức thấp, phân khúc cho vay khách hàng cá nhân nhiều khả năng sẽ phục hồi, đặc biệt là các khoản nợ cho vay mua nhà vào thời điểm mà Chính phủ đang thể hiện quyết tâm giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến các dự án bất động sản. Đây có thể sẽ là yếu tố đóng góp vào tín dụng chung của toàn hệ thống, giúp đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 16% của Ngân hàng Nhà nước.

Về NIM của các ngân hàng, chỉ số này phục hồi khá tốt trong sáu tháng đầu năm 2024 nhờ lãi suất huy động giảm và các ngân hàng tối ưu hóa cơ cấu tài sản (tại cuối quí 2-2024, dư nợ tín dụng/vốn huy động (LDR) lập kỷ lục ở mức 97,2% trước khi giảm xuống 96,4% vào quí 3-2024), tuy nhiên NIM đã giảm trở lại kể từ quí 3-2024 do lãi suất huy động tăng dần và cạnh tranh giữa các ngân hàng trở nên gay gắt hơn. Bước sang năm 2025, dự báo lãi suất huy động 12 tháng sẽ tăng nhẹ, làm gia tăng chi phí vốn cho các ngân hàng. Trên cơ sở đó, sự phân hóa về NIM sẽ diễn ra khi các NHTMNN sẽ ít gặp áp lực hơn so với các NHTMCP.

Về chất lượng tài sản, tỷ lệ hình thành nợ xấu đã giảm đáng kể ở khá nhiều ngân hàng. Trong ba quí đầu năm 2024, các ngân hàng đã xử lý được 73.300 tỉ đồng nợ xấu, chiếm 0,84% tổng dư nợ khách hàng. Mặc dù đã tích cực xử lý nhưng tỷ lệ nợ xấu vẫn còn cao, dao động ở mức 2% tại quí 3-2024, chủ yếu ở các ngành như vật liệu xây dựng, các công ty xây dựng, bất động sản (chủ đầu tư và cho vay mua nhà), thương mại và sản xuất. Điều đáng chú ý là chi phí tín dụng nhỏ hơn nhiều so với tỷ lệ hình thành nợ xấu, hàm ý mức trích lập dự phòng có thể sẽ tăng trong thời gian tới.

Ngoài ra, các khoản thu nhập ngoài lãi như thu hồi nợ xấu đã xử lý hay lãi từ kinh doanh ngoại hối của các ngân hàng cũng cho thấy những nét tích cực. Trong ba quí đầu năm 2024, các ngân hàng đã nỗ lực thu hồi nợ xấu trong bối cảnh thị trường bất động sản dần phục hồi. Đặc biệt, các ngân hàng hoạt động chủ yếu ở miền Bắc ghi nhận mức thu nhập này cao hơn, bao gồm các NHTMNN nói chung, MBB, TCB, VPB, MSB và TPB. Kỳ vọng thu nhập từ nợ xấu đã xử lý sẽ tiếp tục phục hồi trong năm 2025. Thêm vào đó, việc tỷ giá đô la Mỹ/tiền đồng liên tục tăng trong nửa đầu năm 2024 cũng giúp các ngân hàng tăng thu nhập từ giao dịch ngoại hối (+50,6%). Mặc dù thu nhập này giảm trở lại (-39,5%) trong quí 3-2024 do đô la Mỹ suy yếu nhưng dự báo thu nhập này sẽ tăng trở lại trong năm 2025 khi tỷ giá hối đoái tiếp tục xu hướng tăng.

Về mặt định giá, trên sàn chứng khoán, các ngân hàng đang giao dịch với chỉ số giá thị trường/giá ghi sổ của cổ phiếu (P/B) năm 2025 chỉ ở mức 1,1-1,2 lần; thấp hơn đáng kể so với mức trung bình các năm gần đây (khoảng 1,5 lần). Mức định giá này cho thấy các rủi ro tiềm ẩn của thị trường nói chung và ngành ngân hàng nói riêng đã được phản ánh khá nhiều. Do vậy, cơ hội với nhóm cổ phiếu ngân hàng trong năm 2025 là tương đối hấp dẫn nếu xét ở khía cạnh định giá nêu trên.

Về các cơ hội cụ thể, theo Công ty Chứng khoán SSI, trong giai đoạn đầu của sự phục hồi kinh tế, các ngân hàng có lợi thế cạnh tranh về chi phí vốn thường được các nhà đầu tư ưu tiên hơn do nhóm này vẫn bảo toàn được NIM và có thể giành thêm thị phần khi nhu cầu tín dụng tiếp đà hồi phục. Các ngân hàng có chất lượng tài sản tốt như VCB, CTG và ACB sẽ tránh được áp lực dự phòng tăng. Ngoài ra, sự phục hồi của thị trường bất động sản, tập trung vào các dự án có tình trạng pháp lý lành mạnh, sẽ là yếu tố hỗ trợ tích cực cho các ngân hàng như TCB. BID cũng là một ý tưởng đầu tư đáng chú ý nếu xét đến kế hoạch phát hành cổ phiếu riêng lẻ có thể sẽ sớm được thực hiện trong năm 2025.

Bình An