Cổ phiếu mía đường đua nhau bùng nổ

Trước đó, ngay từ đầu phiên, hàng loạt cổ phiếu mía đường đã đồng loạt khoe sắc “xanh tím”. Đáng chú ý, cổ phiếu SBT của CTCP Thành Thành Công - Biên Hòa - cổ phiếu ngành mía đường có vốn hóa lớn nhất trên thị trường chứng khoán bất ngờ tăng hết biên độ với dư mua trần lên tới 1,2 triệu đơn vị, thanh khoản cũng tăng vọt hơn 3 triệu đơn vị khớp lệnh chỉ sau hơn một tiếng giao dịch. Dừng phiên sáng, thanh khoản của cổ phiếu này tăng lên hơn 3,1 triệu cổ phiếu.

Cổ phiếu mía đường đua nhau bùng nổ sau tin Ấn Độ lần đầu cấm xuất khẩu đường sau 7 năm. (Ảnh: Int)

Đà tăng “nóng” của cổ phiếu ngành đường diễn ra sau thông tin Ấn Độ dự kiến sẽ cấm các nhà máy xuất khẩu đường trong niên vụ tới, bắt đầu từ tháng 10/2023. Động thái tạm dừng xuất khẩu này của Ấn Độ diễn ra lần đầu tiên sau 7 năm, trong bối cảnh tình trạng thiếu mưa làm giảm năng suất mía.

Trọng tâm chính của New Delhi là đáp ứng nhu cầu đường trong nước và sản xuất ethanol từ mía dư thừa. Trong niên vụ sắp tới, nhiều khả năng Ấn Độ sẽ không có đủ đường để phân bổ cho hạn ngạch xuất khẩu.

Ấn Độ chỉ cho phép các nhà máy xuất khẩu 6,1 triệu tấn đường trong niên vụ hiện tại tính đến ngày 30/9, sau khi cho phép các doanh nghiệp bán kỷ lục 11,1 triệu tấn trong niên vụ trước. Năm 2016, Ấn Độ đã áp thuế 20% đối với xuất khẩu đường để hạn chế doanh số bán ra nước ngoài.

Lo ngại về nguồn cung khan hiếm đè nặng lên an ninh lương thực toàn cầu khiến giá đường tiếp tục neo ở mức cao nhất 11 năm. Theo dữ liệu từ Trading Economics, giá đường thô thế giới đạt 23,85 US cent/pound, tăng 27,5% so với thời điểm đầu năm nay.

Giá bán đường thế giới duy trì mức cao là một trong những luồng thông tin tích cực góp phần giúp cổ phiếu nhóm mía đường bùng nổ.

Theo Hiệp hội mía đường Việt Nam (VSSA), sản lượng đường trong nước dự kiến đạt 87.000 tấn tăng 16,6% cho niên độ 2022/2023. Giá đường trong nước được dự báo nhiều khả năng sẽ duy trì ở mức cao và đi cùng pha với giá đường thế giới trong năm 2023 do đường nhập khẩu chiếm 2/3 nguồn cung đường của Việt Nam.

Chứng khoán KBSV dự báo giá đường mía sẽ tiếp tục neo ở mức cao, hỗ trợ đà tăng trưởng của các doanh nghiệp sản xuất đường trong nước và trên thế giới trước khi bước giai đoạn điều chỉnh rõ ràng hơn.

Trong một báo cáo gần nhất, SSI Research cho rằng giá đường tinh luyện sẽ duy trì quanh mức 20.000 đồng/kg (tăng 12% so với cùng kỳ) từ quý II/2023. Ngoài ra, đơn vị này kỳ vọng Bộ Công Thương sẽ nâng lượng đường nhập khẩu tối đa theo hạn ngạch thuế quan năm 2023 để bổ sung nguồn cung đường trong nước, mang lại lợi ích cho các nhà máy đường tinh luyện trong nước nhập khẩu đường thô.

Bên cạnh đó, các chính sách chống trợ cấp chống bán phá giá áp dụng đối với đường Thái Lan nhằm bảo vệ các doanh nghiệp sản xuất trong nước là yếu tố góp phần cải thiện dài hạn sản lượng đường trong nước và giá đường.

Ngoài ra, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường. Dự thảo Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt sửa đổi sẽ được trình Quốc hội trong tháng 5/2024. Tuy nhiên, SSI Research cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ ít có tác động đến tiêu thụ đường trong nước. Vì vậy, đơn vị này cho rằng kết quả kinh doanh của ngành sẽ diễn biến khả quan trong thời gian tới.

SSI ước tính, doanh thu thuần và lãi ròng năm 2023 của Đường Quảng Ngãi (QNS) lần lượt là 9.700 tỷ đồng và 1.500 tỷ đồng, lần lượt tăng trưởng 17% và 18% so với cùng kỳ. Sang năm 2024, doanh thu thuần và lãi ròng doanh nghiệp lần lượt đạt 10.400 tỷ đồng và 1.700 tỷ đồng, tăng 7% và 14% so với cùng kỳ.

Đối với Mía đường Sơn La (SLS), công ty ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan trong 3 quý đầu năm tài chính 2023 (niên độ bắt đầu từ 1/7 đến 30/6) với lãi ròng đạt 298 tỷ đồng, tăng 138% nhờ tỷ suất lợi nhuận cao hơn mức bình quân của các doanh nghiệp sản xuất đường trong nước.

Tuy quy mô nhỏ, nhưng doanh nghiệp có điều kiện trồng mía thuận lợi nên năng suất cây trồng cao hơn (64 tấn/ha, so với bình quân là 62 tấn/ha) và tỷ lệ chuyển đổi đường từ mía cao hơn. Kỳ vọng diện tích trồng mía của doanh nghiệp sẽ tăng trưởng 20% so với hiện tại. Đặc biệt, công ty có chính sách trả cổ tức bằng tiền mặt ổn định, tương đương khoảng 50% lợi nhuận.

SSI kỳ vọng với lợi nhuận ròng kỳ vọng cao cho năm 2023, SLS có thể tăng cổ tức tiền mặt lên 160 - 200% trên mệnh giá, tương đương với tỷ suất cổ tức tiền mặt trong khoảng 11 - 12%.

Châu Anh