Cơ hội bên 'hiên nhà'

Cảng Chân Mây - điểm cuối cùng EWEC đi qua Huế hướng ra Biển Đông

Cơ hội

EWEC là sáng kiến ra đời tại Hội nghị Bộ trưởng Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng lần thứ 8, tổ chức tại Philippines vào năm 1998. Dịp này, hội nghị đưa ra chương trình hợp tác phát triển kinh tế thuộc Tiểu vùng sông Mê Kông thông qua tuyến đường bộ dài 1.450km, bắt đầu từ Mawlamyine (Myanmar), kết thúc tại Đà Nẵng (Việt Nam), nối liền 4 nước: Myanmar, Thái Lan, Lào và Việt Nam đã thông mạch từ năm 2006.

EWEC là cơ hội tạo điều kiện tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế, thúc đẩy giao lưu thương mại, đầu tư, phát triển giữa các nước trong khu vực, kết nối Đông Dương ra Biển Đông đến các đại lộ kinh tế thương mại châu Á và thế giới… mà Huế cũng có dự phần.

Dự phần ở Huế có nhiều thuận lợi khi phân tích sâu trong nội vùng Việt Nam. Nếu như các tỉnh, thành Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng nằm trên tuyến, thì Huế có đường biên giới dài hơn 80km tiếp giáp hai tỉnh Sê Kông, Salavan (Lào) kết nối qua hai cửa khẩu A Đớt và Hồng Vân. Từ đây, Huế giữ vai trò kết nối gần gũi với vùng Trung, Hạ Lào và Đông Bắc Thái Lan dọc trên hành lang phía Tây ra Biển Đông thông qua điểm cuối là cảng Chân Mây, Thuận An. Đây là “bến đỗ” cuối của EWEC qua Huế để trao đổi hàng hóa hai chiều từ Thái Lan - Lào và ngược lại.

Những chuyến công tác về Phú Lộc cách đây khoảng 15 năm về trước, “tư lệnh” huyện cực Nam của tỉnh (nay là thành phố Huế) thông tin: “Lãnh đạo tỉnh đang chú trọng “dọn đường” thu hút đầu tư về địa phương, đưa Huế trở thành trung tâm kinh tế - xã hội (KT-XH) ở khu vực miền Trung”. Theo lời vị “tư lệnh” này, cũng như của các chuyên gia đầu ngành thì chắc chắn đã có tính toán đến sự tương hỗ giữa EWEC và Huế với bao hoài bão phát triển phía trước. Kỳ vọng của họ hoàn toàn có cơ sở, vì Huế có quá nhiều lợi thế, là thành phố văn hóa có 8 di sản được UNESCO công nhận; hệ sinh thái giàu tiềm năng phát triển công - nông nghiệp, dịch vụ, du lịch. Chỉ riêng lĩnh vực du lịch, Huế luôn tạo cho du khách những cảm xúc khác biệt, với những cảnh đẹp hữu tình, núi đồi, suối thác và dải bờ biển dài đẹp nhất nhì ở Việt Nam, trong đó có Lăng Cô vịnh đẹp Thế giới. Tất cả tiềm năng ấy đã hấp dẫn các nhà đầu tư, doanh nghiệp (DN) lớn qua những cái “bắt tay” đầy thiện chí…

Nhớ lại những ngày theo đoàn lãnh đạo tỉnh công tác tại các tỉnh Trung, Hạ Lào và những chuyến thăm, tìm kiếm cơ hội hợp tác phát triển du lịch ở các tỉnh Đông Bắc Thái Lan cách đây gần 15 năm, thì EWEC là một trong những chủ đề chính được các bên trao đổi, thảo luận sôi nổi. Tiếp đó, những dấu ấn hợp tác các bên thông qua các chương trình, dự án trao đổi đầu tư, hỗ trợ phát triển KT-XH ngày càng dày hơn, việc trao đổi hàng hóa, thương mại cũng nhiều hơn…

Rồi EWEC ngày càng rõ dần, gieo niềm tin cho Huế trong phát triển kinh tế mũi nhọn liên vùng. Gần đây, Huế đã sải cánh trên tinh thần đón nhận nhiều cơ hội từ Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương… hình thành các Khu kinh tế, Công nghiệp (KKT-CN), như Phú Bài, Chân Mây và sau đó, hầu hết các huyện, thị đều hình thành các KCN như: Phú Đa (Phú Vang), Tứ Hạ (TX. Hương Trà), Phong Điền (TX. Phong Điền); Quảng Vinh (Quảng Điền)… Những KCN, KKT này dần dần được các nhà đầu tư, DN trong, ngoài nước đến “chọn mặt gửi vàng”.

Vững niềm tin

Một lợi thế lớn nhất của các nhà đầu tư khi đặt chân đến Huế là sản phẩm hàng hóa sản xuất ra từ đây không chỉ theo QL1A, tuyến đường sắt Bắc - Nam, Cảng Hàng không quốc tế Phú Bài mà còn có hệ thống cảng biển rộng lớn, bằng phẳng. Điển hình như cảng Chân Mây, “trái tim” của KKT Chân Mây - Lăng Cô, cửa ngõ hướng ra Biển Đông thường xuyên đón tàu thủy mang thương hiệu quốc tế với trọng tải hơn 70.000 tấn.

Khi Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương lại càng có thêm những lực đẩy mới, nhất là hạ tầng giao thông đã kết nối “mở đường”. Điều mà ai đến Huế hôm nay cũng đều ngỡ ngàng với hệ thống giao thông đối nội, đối ngoại phát triển vượt bậc. Trong đó, kết nối “hiên nhà” EWEC là những công trình giao thông trọng điểm, như tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn; La Sơn - Túy Loan, Cảng Hàng hàng không quốc tế Phú Bài, Hầm đường bộ Hải Vân… Bên cạnh cao tốc, nhiều tuyến đường đã mở rộng, như QL49A từ TP. Huế lên A Lưới; tuyến TL14 từ Phú Lộc lên và nhiều đại lộ ngang, dọc qua QL1A đã kết nối liên vùng.

Cơ hội đi cùng với tiềm năng, lợi thế tạo cho Huế tư duy, hành động, vững niềm tin cùng EWEC. Đây cũng là điều mà các chuyên gia, nhà kinh tế, doanh nghiệp nhận định khi nói về EWEC.

Trong một hội nghị xúc tiến đầu tư tại cảng Chân Mây vào cuối năm 2022, chia sẻ của một DN làm nhiều người tâm đắc: “Tôi chọn Huế, chọn KKT Chân Mây - Lăng Cô đầu tư, bởi đã có suy tính kỹ đến nhiều lợi thế, trong đó có lợi thế thông thương hàng hóa hai chiều trên EWEC”.

Ông Huỳnh Thặng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Chế biến lâm sản xuất khẩu Pisico Huế - đơn vị đứng chân tại KKT Chân Mây - Lăng Cô gần 20 năm cũng dành những lời thiện chí khi nhắc đến EWEC. Ông Thặng chia sẻ, bản thân ông và những công nhân lao động trong đơn vị sống nhờ một phần từ lợi thế của EWEC. Thế nhưng, điều ông đang trăn trở là làm sao EWEC thông thương với Huế bằng “con đường ngắn nhất”. Vì hiện hai cửa khẩu A Đớt và Hồng Vân “chưa thông tuyến hàng hóa” nên hàng hóa chính ngạch phải mượn cửa khẩu từ các tỉnh bạn để xuất, nhập hàng. Phân tích của ông Thặng cũng là mối trăn trở chung cho cộng đồng DN Huế và lãnh đạo Ban Quản lý KKT, KCN tỉnh. Đó là phí vận chuyển trao đổi hàng hóa từ EWEC về Huế (qua cảng Chân Mây) và ngược lại còn cao nếu so sánh với các tỉnh bạn. Hơn nữa, các tỉnh như Quảng Trị, Quảng Bình hay TP. Đà Nẵng lại có những cửa khẩu lớn, kết nối thông thoáng với EWEC.

Như vậy, “điểm nghẽn” của EWEC đến Huế đã được nhận diện. Nhiều người đang kỳ vọng “điểm nghẽn” này sẽ sớm được tháo gỡ khi Huế là thành phố trực thuộc Trung ương và đây cũng là thành phố trực thuộc Trung ương đầu tiên của Việt Nam có chung đường biên giới với nước bạn. Kỳ vọng hơn nữa là mới đây, trong Quyết định phê duyệt Quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, EWEC được tính đến là một hướng tạo đột phá trong phát triển KT-XH của Huế…

Tin vui nhất hiện nay, ở phía nước bạn Lào và Thái Lan chuẩn bị nối thêm nhịp cầu Hữu nghị số 6 qua sông Mê Kông trong năm 2025 và Huế đang đề nghị bộ, ngành Trung ương xem xét, nâng cấp xây dựng hệ thống cửa khẩu A Đớt - Hồng Vân tiếp giáp nước bạn Lào, cùng mở rộng giao thông kết nối theo quy hoạch… EWEC đi qua Huế để ra Biển Đông đang dần thông suốt, đón dòng chảy hàng hóa, dịch vụ giao thương ngày càng nhiều hơn, rộng mở hơn.

Minh Văn