Cô giáo H'Hằng với nhiệt huyết giữ lửa văn hóa truyền thống cho học sinh DTTS

Giữ lửa dân ca giữa nhịp học đường

Sinh năm 1980, cô H’Hằng - giáo viên môn Kinh tế pháp luật và Giáo dục công dân Trường PTDTNT THCS - THPT Đắk Glong - là người con dân tộc Mạ, lớn lên bên những tiếng ru êm đềm giữa nương rẫy. Từ nhỏ, cô đã thuộc nhiều bài hát ru và học thêm các làn điệu từ già làng, người cao tuổi trong bon. Dân ca thấm vào cô nhẹ nhàng như hơi thở, để đến hôm nay, dù đứng trên bục giảng, cô vẫn luôn dành một góc đặc biệt trong trái tim cho những giai điệu quê mình.

Cô giáo H’Hằng dạy học sinh hát dân ca trong các dịp sinh hoạt ngoại khóa

Ở ngôi trường nơi cô công tác suốt 14 năm qua, học sinh chủ yếu là người Mạ và M’nông. Chính điều đó giúp cô có thêm động lực để đưa dân ca vào các tiết sinh hoạt, ngoại khóa, giúp các em vừa học chữ, vừa tìm về cội nguồn. Cô thường chọn những bài mộc mạc, gần gũi như bài hát về “cháu yêu bà”, rồi dịch sang tiếng M’nông để học sinh dễ hiểu, dễ tiếp nhận. Hay như bài “Lời gọi của thiên nhiên” là một sáng tác của người Mạ được cô khéo léo lồng ghép vào những buổi trải nghiệm, giúp học sinh cảm nhận sâu hơn vẻ đẹp văn hóa và thiên nhiên quê hương.

Trong lớp học, giọng cô trầm ấm, chậm mà chắc. Cô dạy học trò cách nhấn nhá câu hát, cách ngân dài ở cuối câu - một nét đặc trưng của dân ca M’nông, Mạ. Học sinh thích thú, nhiều em mạnh dạn xin cô dạy thêm. Không chỉ hát dân ca Mạ, M’nông, cô H’Hằng còn có khả năng giao tiếp bằng hầu hết các ngôn ngữ dân tộc Tây Nguyên như K’ho, Ê đê… Điều này giúp cô thuận lợi hơn khi hỗ trợ học sinh, nắm bắt tâm tư của từng em, đặc biệt là những em còn rụt rè trong giao tiếp tiếng Việt.

Người gieo chữ bằng tình thương và sự thấu hiểu

Là giáo viên trường nội trú, cô H’Hằng hiểu hơn ai hết nỗi nhớ nhà của học trò khi ở nội trú. Vì thế, với các em, trường học và thầy cô gần như là gia đình thứ 2. “Học sinh dân tộc thiểu số cần sự quan tâm, yêu thương nhiều hơn. Khi giáo viên hiểu được tâm lý, khó khăn của các em, mình mới có thể hỗ trợ đúng và trúng”, cô trải lòng.

14 năm đứng lớp cũng là 14 năm cô kiên trì đi cùng học sinh từ những điều đơn giản nhất. Với môn Giáo dục công dân và Kinh tế pháp luật là những môn thường bị xem là “khô” nhưng cô luôn tìm cách truyền tải bằng câu chuyện đời thường, sự kiện thời sự, những tình huống pháp luật gần gũi mà học sinh có thể bắt gặp trong cuộc sống hằng ngày. Nhờ cách dạy đó, học sinh ghi nhớ lâu hơn, dễ hình dung hơn và dần hình thành ý thức, trách nhiệm với bản thân và cộng đồng. Nhiều em còn hạn chế vốn từ, nên giáo viên không chỉ giảng bài mà còn đóng vai trò người dẫn dắt, bắt nhịp cầu ngôn ngữ để các em tiếp nhận kiến thức hiệu quả hơn.

Em H’Phuối, học sinh lớp 12, chia sẻ: “Cô H’Hằng không chỉ dạy chữ, dạy luật mà còn dạy các con cách sống, cách yêu văn hóa của mình”. Đó cũng là điều mà thầy cô trong trường luôn nhìn thấy ở cô H’Hằng, một giáo viên tận tụy, kiên nhẫn, lắng nghe học trò bằng cả tấm lòng.

Hiệu trưởng nhà trường Nguyễn Kiến Huyên nhận xét: “Cô H’Hằng là giáo viên giàu tâm huyết, rất gần gũi và hiểu học sinh dân tộc thiểu số. Cô luôn linh hoạt đổi mới cách dạy, lồng ghép giáo dục văn hóa truyền thống vào hoạt động học tập, rèn luyện, giúp học sinh tự tin và phát triển toàn diện hơn”. Cũng theo thầy Huyên, sự am hiểu văn hóa bản địa cùng khả năng giao tiếp nhiều ngôn ngữ dân tộc Tây Nguyên như Mạ, M’nông, K’ho, Ê đê… giúp cô H’Hằng trở thành cầu nối quan trọng giữa nhà trường và học sinh, giữa giáo dục hiện đại và giá trị truyền thống.

Hằng năm, trường tổ chức nhiều hoạt động bảo tồn văn hóa như trình diễn trang phục truyền thống, thi hát dân ca, tìm hiểu phong tục tập quán. Trong các chương trình ấy, cô H’Hằng không chỉ là người hướng dẫn mà còn là người truyền lửa. Cô giới thiệu trò chơi dân gian, dạy các em hát những giai điệu cổ và lồng ghép tuyên truyền về việc giữ gìn phong tục đẹp, nâng cao ý thức của thế hệ trẻ trong bảo tồn văn hóa. Những giờ ngoại khóa rộn ràng tiếng hát nhưng vẫn đọng lại những bài học nhẹ nhàng, sâu sắc.

Nguyễn Hiền .