Có gì trong kế hoạch hòa bình 20 điểm của ông Trump với Gaza, Israel-Hamas phản ứng sao?

Ngày 29-9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm đối với Dải Gaza. Mục tiêu của kế hoạch là sẽ chấm dứt cuộc chiến giữa Israel và lực lượng vũ trang Hồi giáo Hamas đồng thời yêu cầu trả tự do cho tất cả các con tin trong vòng 72 giờ sau khi ngừng bắn, theo hãng tin Reuters.

Những điểm chính trong kế hoạch hòa bình

Theo tài liệu này, nếu cả hai bên đồng ý với kế hoạch hòa bình của ông Trump, chiến tranh sẽ kết thúc ngay lập tức. Lực lượng Israel sẽ rút lui một phần để chuẩn bị cho việc giải cứu con tin. Mọi hoạt động quân sự sẽ tạm dừng và các chiến tuyến sẽ bị đóng băng cho đến khi các điều kiện cho việc "rút lui toàn bộ theo từng giai đoạn" của lực lượng Israel được đáp ứng.

Trong vòng 72 giờ kể từ khi Israel công khai chấp thuận đề xuất, tất cả các con tin, dù còn sống hay đã chết, sẽ được trả tự do. Sau khi tất cả các con tin được thả, Israel sẽ trả tự do cho 250 tù nhân Palestine đang thụ án chung thân cùng 1.700 người Gaza bị bắt sau khi xung đột nổ ra vào ngày 7-10-2023. Cứ mỗi con tin Israel được Hamas trả tự do, Israel sẽ trao trả 15 thi thể người Gaza chết sau khi bị Israel bắt.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Sau khi tất cả các con tin được trả tự do, các thành viên Hamas "cam kết chung sống hòa bình" và từ bỏ vũ khí sẽ được ân xá. Còn các thành viên Hamas muốn rời khỏi Gaza sẽ được tạo điều kiện an toàn để đến các quốc gia tiếp nhận họ.

Theo đề xuất, Hamas và các phe phái khác sẽ phải đồng ý không tham gia bất kỳ vai trò nào trong việc quản lý Gaza, dù trực tiếp hay gián tiếp. Toàn bộ cơ sở hạ tầng quân sự, bao gồm cả đường hầm và các cơ sở sản xuất vũ khí, sẽ bị phá hủy. Các giám sát viên độc lập sẽ giám sát quá trình phi quân sự hóa Gaza.

Nếu hai bên chấp thuận thỏa thuận, toàn bộ hàng viện trợ sẽ được gửi ngay đến dải Gaza. Việc chuyển hàng viện trợ sẽ được tiến hành mà không có sự can thiệp từ Israel hoặc Hamas mà thông qua Liên Hợp Quốc và các cơ quan liên quan.

Tài liệu cũng nêu rõ Gaza sẽ được "phát triển vì lợi ích của người dân Gaza", đồng thời nêu rõ Israel "sẽ không chiếm đóng hoặc sáp nhập Gaza".

Kế hoạch của ông Trump hình dung việc xây dựng một "Hội đồng Hòa bình" gồm các giám sát viên quốc tế do ông Trump lãnh đạo và sẽ có sự tham gia của cựu Thủ tướng Anh Tony Blair.

Dưới sự giám sát của Hội đồng này, Gaza sẽ được quản lý dưới sự điều hành của một chính quyền chuyển tiếp do một ủy ban "kỹ trị, phi chính trị" gồm người Palestine và các chuyên gia quốc tế điều hành. Ủy ban này sẽ thiết lập khuôn khổ và xử lý nguồn tài trợ cho việc tái phát triển Gaza cho đến khi Chính quyền Palestine trải qua những cải cách lớn.

Israel, Hamas, các bên nói gì?

Cũng trong ngày 29-9, Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu nói rằng Israel ủng hộ đề xuất hòa bình của ông Trump.

"Tôi ủng hộ kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Gaza của ông Trump và điều này sẽ đạt được các mục tiêu chiến tranh của chúng tôi. Nó sẽ giúp tất cả các con tin của chúng tôi trở về Israel, phá hủy năng lực quân sự của Hamas, chấm dứt sự cai trị chính trị của tổ chức này và đảm bảo rằng Gaza sẽ không bao giờ còn là mối đe dọa đối với Israel nữa”- ông Netanyahu nói.

Ông Netanyahu nói rằng ông Trump đang thay đổi thế giới theo hướng tốt đẹp hơn, đồng thời cảm ơn ông Trump vì đã sẵn lòng lãnh đạo "Hội đồng Hòa bình".

"Tôi tin rằng hôm nay chúng ta đang có một bước tiến quan trọng hướng tới mục tiêu chấm dứt chiến tranh ở Gaza và tạo tiền đề cho việc thúc đẩy mạnh mẽ hòa bình ở Trung Đông" - ông Netanyahu nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo cùng Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Cạnh đó, thủ tướng Israel cũng cảnh báo Hamas gánh hậu quả nếu không đồng ý với đề xuất của ông Trump.

"Thưa Tổng thống Trump, nếu Hamas bác bỏ kế hoạch của ngài, hoặc nếu họ giả vờ chấp nhận kế hoạch đó và sau đó tìm mọi cách để chống lại, thì Israel sẽ tự mình hoàn thành nhiệm vụ. Việc này có thể được thực hiện theo cách dễ dàng hoặc khó khăn, nhưng chắc chắn sẽ được thực hiện” - ông Netanyahu nhấn mạnh.

Ông Netanyahu cũng nói rằng Gaza sẽ có một chính quyền dân sự hòa bình không do Hamas hay Chính quyền Palestine điều hành.

Cũng trong ngày 29-9, một nguồn tin Hamas cho biết Hamas đã nhận được kế hoạch hòa bình của ông Trump đưa ra do các bên trung gian hòa giải Qatar và Ai Cập gửi tới. Theo nguồn tin, phái đoàn Hamas đã nói với Qatar và Ai Cập rằng họ sẽ nghiên cứu đề xuất này một cách chân thành trước khi đưa ra phản hồi chính thức.

Trong một tuyên bố chung, các bộ trưởng ngoại giao của Qatar, Jordan, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Indonesia, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia và Ai Cập cho biết họ hoan nghênh "những nỗ lực chân thành" của Tổng thống Trump nhằm chấm dứt chiến tranh ở Gaza.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng ông hoan nghênh đề xuất ngừng bắn tại Gaza của ông Trump.

"Tôi hy vọng Israel sẽ kiên quyết hành động trên cơ sở này. Hamas không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ngay lập tức thả tất cả con tin và thực hiện kế hoạch này” - ông Macron viết trên X.

ĐỨC HIỀN