Có dấu hiệu xung đột Israel-Iran sẽ sớm hạ nhiệt

Xung đột Israel-Iran đã kéo dài sang ngày thứ 5 và leo thang nguy hiểm từng giờ. Việc tìm lối ra cho xung đột Israel-Iran ngày càng cấp thiết. Hy vọng về một giải pháp kết thúc cuộc chiến đã xuất hiện với các nỗ lực trung gian từ nhiều bên.

Cuộc chiến sẽ còn kéo dài nhiều ngày

Đài CNN ngày 14-6 dẫn lời các quan chức Mỹ và Israel rằng chiến dịch của Israel ở Iran dự kiến sẽ mất “nhiều tuần” và đang tiến triển với sự chấp thuận ngầm của Mỹ.

Ngày 15-6, Đại sứ Israel tại Mỹ - ông Yechiel Leiter lặp lại quan điểm này, cho biết Israel không vội kết thúc cuộc chiến với Iran. “Mục tiêu không phải là kiềm chế chiến tranh. Mục tiêu là giành chiến thắng trong cuộc chiến” - ông Leiter nói với đài ABC News khi được hỏi về giải pháp để tránh cuộc chiến leo thang.

Diễn biến trên thực địa đang chứng minh những thông tin trên là đúng.

Một cột khói bốc lên từ một nhà máy lọc dầu ở phía nam thủ đô Tehran (Iran) ngày 15-6. Ảnh: AFP

Trong đêm 15, rạng sáng 16-6, Israel đã tiến hành một loạt cuộc tấn công nhằm vào các tên lửa đất đối đất ở miền tây và miền trung Iran. Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố đã tiến hành một làn sóng tấn công “trên diện rộng” nhằm vào một số địa điểm sản xuất vũ khí ở Iran.

Thứ trưởng Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh cho biết tòa nhà Bộ Ngoại giao Iran tại thủ đô Tehran cũng bị tấn công. Giám đốc tình báo của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) - ông Mohammad Kazemi và cấp phó của ông đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công ngày 15-6.

Cũng theo Lực lượng Phòng vệ Israel, các máy bay chiến đấu của Không quân Israel đã tấn công các trung tâm chỉ huy thuộc Lực lượng Quds, một đơn vị bí mật của IRGC. “Tại các trung tâm chỉ huy này, Lực lượng Quds đã lên kế hoạch cho các cuộc tấn công khủng bố nhằm vào Nhà nước Israel thông qua các lực lượng ủy nhiệm của chế độ Iran ở Trung Đông” - theo người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel.

Ở chiều ngược lại, hãng thông tấn Mehr của Iran ngày 16-6 đưa tin lực lượng vũ trang Iran đã “dội mưa” tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào lãnh thổ Israel khiến Tel Aviv không thể đánh chặn.

Chính phủ Israel cho biết 5 người thiệt mạng trong các cuộc tấn công xuyên đêm của Iran, đưa tổng số người thiệt mạng ở Israel lên 17 kể từ khi giao tranh bắt đầu hôm 13-6. Bên cạnh đó, khoảng 100 người bị thương ở Israel sau làn sóng tấn công trả đũa của Tehran.

Iran ngày 16-6 tuyên bố đã sử dụng phương pháp mới trong các đòn tấn công qua đêm vào Israel, khiến các hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Israel lầm lẫn và nhắm mục tiêu vào nhau.

“Bất chấp sự hỗ trợ toàn diện từ Mỹ và các cường quốc phương Tây, năng lực và sáng kiến tác chiến của Iran đã giúp các tên lửa đánh trúng tối đa mục tiêu trong các vùng lãnh thổ Israel” - theo tuyên bố của IRGC.

Ngoài ra, nhóm vũ trang Houthis (Yemen) sáng 16-6 cũng phóng một tên lửa đạn đạo vào Israel theo sự phối hợp với Iran, truyền thông Israel đưa tin.

Một con phố ở Tel Aviv sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran ngày 16-6. Ảnh: CNN

Vẫn có lối thoát cho xung đột

Dù vậy, song song việc Israel và Iran giao tranh, vẫn có các nỗ lực ngoại giao tìm giải pháp kết thúc cuộc chiến. Các nỗ lực này diễn ra đồng bộ nhưng có giới hạn, mục tiêu nhằm ngăn chặn tình hình vượt khỏi tầm kiểm soát và cuối cùng hướng tới một giải pháp chấm dứt xung đột, theo tờ Euro News.

Ngày 15-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng “sẽ sớm có hòa bình giữa Israel và Iran” và rằng hai quốc gia “nên thống nhất một thỏa thuận và sẽ đạt được một thỏa thuận”.

“Nhiều cuộc gọi và cuộc họp đang diễn ra. Tôi làm rất nhiều việc và không bao giờ được ghi nhận gì cả, nhưng không sao, người dân hiểu mà. Hãy làm cho Trung Đông vĩ đại trở lại” - ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Sau đó cùng ngày, ông Trump nói với phóng viên rằng ông muốn thấy một thỏa thuận thống nhất giữa Israel và Iran, tin rằng “có khả năng cao” điều đó sẽ xảy ra.

“Tôi hy vọng sẽ có một thỏa thuận. Tôi nghĩ đã đến lúc có một thỏa thuận và chúng ta sẽ xem điều gì xảy ra, nhưng đôi khi họ phải đánh nhau cho xong” - Tổng thống Trump nói khi được hỏi có kế hoạch gì để giảm leo thang cuộc xung đột ngày càng dữ dội giữa Israel và Iran.

“Tôi nghĩ có khả năng cao sẽ có một thỏa thuận” - tổng thống Mỹ nói bên ngoài Nhà Trắng trước khi lên đường tham dự hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada. Ông Trump cũng cho biết “chúng tôi có mối quan hệ rất tốt” với Iran và rằng Israel và Iran “rất tôn trọng lẫn nhau”.

Tuy nhiên, Trump từ chối trả lời câu hỏi liệu ông có yêu cầu Israel tạm dừng không kích vào Iran hay không, rằng “tôi không muốn nói về điều đó”.

Euronews ngày 15-6 dẫn các nguồn tin Israel rằng Iran đang đề nghị Qatar và Oman làm trung gian để truyền đạt cho Mỹ rằng Tehran sẵn sàng đàm phán một lệnh ngừng bắn, hoặc đề nghị Washington gây sức ép để Israel chấm dứt các cuộc tấn công. Đồng thời, Saudi Arabia cũng có thể đang tiến hành các nỗ lực ngoại giao kín nhằm hạ nhiệt căng thẳng giữa Iran và Israel.

Những bước đi ngoại giao này được phản ánh trong tuyên bố của Ngoại trưởng Iran - ông Abbas Aragchi ngày 15-6 khi ông cho biết Iran vẫn để ngỏ khả năng đàm phán một thỏa thuận hạt nhân, như một cách đáp lại lời kêu gọi của ông Trump về việc Iran nên quay lại bàn đàm phán và đạt được một thỏa thuận liên quan đến chương trình hạt nhân.

“Chúng tôi sẵn sàng cho bất kỳ thỏa thuận nào chủ trương Iran không theo đuổi vũ khí hạt nhân” - ông Aragchi nói. Tuy nhiên, nhà ngoại giao này vẫn giữ giọng điệu cứng rắn khi nói rằng Iran sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào “tước đi quyền hạt nhân của Iran” và rằng việc tiếp tục đàm phán với Mỹ trong hoàn cảnh hiện tại là “không thể chấp nhận được” khi các đòn không kích từ Israel vẫn tiếp diễn.

THẢO VY