Có chính sách để khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên họp sáng 4/11

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Tờ trình Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Theo Cơ quan soạn thảo, Luật Quản lý thuế sau hơn 5 năm thực hiện đã bộc lộ một số bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, chuyển đổi số và chưa đồng bộ với nhiều luật chuyên ngành đã sửa đổi.

Chính vì thế, việc xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi) nhằm: Đẩy mạnh hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện công tác Quản lý thuế với 3 trụ cột: tạo thuận lợi cho người nộp thuế, nâng cao hiệu lực quản lý và số hóa quy trình nghiệp vụ; Khắc phục bất cập của Luật hiện hành, đồng bộ với pháp luật liên quan; Cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tăng cường chia sẻ dữ liệu, phối hợp liên ngành; Thúc đẩy phân cấp, phân quyền; triển khai thủ tục thuế trực tuyến toàn trình không phụ thuộc địa giới hành chính, hướng đến mô hình "một cửa số" duy nhất; Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi trốn thuế; nâng cao mức độ tuân thủ; Hoàn thiện khung pháp lý cho quản lý thuế với các mô hình kinh tế số, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán, khuyến khích chuyển đổi sang doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Ảnh: mediabaoquochoi

Cơ chế bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế không nên gắn với yêu cầu "vượt thu ngân sách"

Báo cáo thẩm tra Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) của Ủy ban Kinh tế và Tài chính (KTTC) do Chủ nhiệm Ủy ban KTTC Phan Văn Mãi trình bày cho biết, dự thảo Luật bổ sung quy định "Cơ quan thuế khi tổ chức thực hiện thu ngân sách vượt dự toán Quốc hội giao thì được bố trí kinh phí để bổ sung thu nhập cho cán bộ không quá 01 lần quỹ lương".

Về điều này, Ủy ban KTTC cho rằng, cần có chế độ bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế, tương tự như cán bộ Thanh tra, cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật, cán bộ tại các địa phương có cơ chế đặc thù, đặc biệt trong bối cảnh cán bộ, công chức thuế đang chịu những áp lực lớn về công việc do yêu cầu mới trong cách thức quản lý thu và việc thực hiện sắp xếp lại bộ máy hiện nay.

Tuy nhiên, việc đưa nội dung này vào Luật hiện chưa có cơ sở chính trị cần thiết do các Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội đã quy định rõ việc bãi bỏ các khoản chi ngoài lương của cán bộ, công chức, viên chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước,… Hồ sơ Dự án Luật Chính phủ trình Quốc hội chưa có ý kiến của cấp có thẩm quyền về nội dung này. Do đó, Ủy ban KTTC đề nghị Chính phủ nghiêm túc thực hiện ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc "xin ý kiến cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội".

Ngoài ra, cơ chế này không nên gắn với yêu cầu có "vượt thu ngân sách" để tránh việc chạy theo chỉ tiêu thu khi xây dựng dự toán và không bảo đảm tính bền vững, ổn định và minh bạch.

Chủ nhiệm Ủy ban KTTC Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra Dự án Luật Quản lý thuế (sừa đổi). Ảnh: mediabaoquochoi

Cân nhắc phương án điều chỉnh các mức thuế suất với hộ/cá nhân kinh doanh

Liên quan đến việc khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, theo dự thảo Luật, các hộ/cá nhân kinh doanh sẽ nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ % và kê khai doanh thu theo hóa đơn, thay cho cơ chế khoán.

Ủy ban KTTC chỉ ra, trên thực tế, việc kê khai doanh thu theo hóa đơn sẽ cao hơn so với các mức khoán mà các hộ/cá nhân kinh doanh đang áp dụng hiện nay. Theo đó, gánh nặng về thuế (giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân) của các hộ kinh doanh sẽ thay đổi đáng kể khi các tỷ lệ thu được giữ nguyên không thay đổi.

Vì vậy, Ủy ban KTTC đề nghị Cơ quan soạn thảo bổ sung các số liệu đánh giá tác động cụ thể về sự thay đổi trong nghĩa vụ thuế cho các hộ/cá nhân kinh doanh. Trong trường hợp cần thiết (nếu sự thay đổi về doanh thu theo kê khai so với các mức khoán đang thực hiện là quá lớn), đề nghị cân nhắc phương án điều chỉnh lại các mức thuế suất (trong các luật chính sách) để gánh nặng về thuế đối với các đối tượng liên quan không bị ảnh hưởng quá lớn, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW và mục tiêu cải thiện đời sống cho người dân của Đảng và Nhà nước.

Cân nhắc việc áp dụng hoàn thuế, miễn giảm thuế tự động

Trong dự thảo Luật có bổ sung nội dung quy định về hoàn thuế, miễn giảm thuế, không thu thuế tự động do hệ thống tự xác định.

Ủy ban KTTC cho rằng, nội dung dự thảo còn hết sức sơ lược, khái quát, chưa bảo đảm sự rõ ràng về: Cơ sở, điều kiện để xác định trường hợp nào được thực hiện tự động, trường hợp nào không thực hiện tự động; Chủ thể chịu trách nhiệm trong các trường hợp hệ thống thực hiện tự động bị sai sót; Thời gian thực hiện, phạm vi thực hiện, tác động dự kiến; Cơ quan chịu trách nhiệm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện.

Vì vậy, Ủy ban KTTC đề nghị Cơ quan soạn thảo làm rõ các vấn đề này và bổ sung thông tin đánh giá về tính khả thi, mức độ rủi ro của hệ thống; từ đó quyết định phạm vi áp dụng đại trà hay thí điểm từng bước để tránh phát sinh rủi ro hệ thống không được dự kiến trước.

Có chính sách khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn

Dự thảo Luật quy định cho trích 0,1% trên tổng số thuế giá trị gia tăng mỗi năm để khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn và khen thưởng người tiêu dùng tố giác cơ sở kinh doanh không lập và giao hóa đơn.

Ủy ban KTTC cho rằng, có chính sách khuyến khích sử dụng hóa đơn là cần thiết. Ảnh minh họa

Chính sách khuyến khích sử dụng hóa đơn là cần thiết, tuy nhiên, nội dung dự thảo theo hướng này chưa phù hợp với quy định của Hiến pháp rằng mọi khoản thu chi của ngân sách nhà nước đều phải được dự toán; chưa phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước, nội dung này thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước nên quy định trong Luật Quản lý thuế là không phù hợp.

Trong bối cảnh áp lực với ngân sách ngày càng tăng, Ủy ban KTTC đề nghị tiếp tục thực hiện chính sách khuyến khích sử dụng hóa đơn từ nguồn kinh phí tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế như đã được thực hiện trong thời gian vừa qua và đề nghị Bộ Tài chính lưu ý bố trí đủ nguồn kinh phí này, bảo đảm sử dụng minh bạch, hiệu quả.

HKD