'Có bao nhiêu con kiến trên Trái đất?': Câu hỏi đã được trả lời!

Hai nhà sinh vật học Sabine Nooten và Patrick Schultheiss đã tập trung nghiên cứu vào một trong những loài côn trùng dẻo dai nhất: loài kiến.

Khoảng 20 nghìn tỷ con kiến

Trên thế giới có khoảng 22.000 loài kiến. Dù không có cá thể chỉ huy, kiến vẫn phối hợp hiệu quả nhờ trí tuệ tập thể. Tương tự như các tế bào thần kinh trong não người - hoạt động đơn lẻ hạn chế, nhưng hợp lực lại có thể tạo ra điều phi thường.

Ảnh minh họa: IL

Dưới sự dẫn dắt của hai nhà khoa học Nooten và Schultheiss, nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ 489 nghiên cứu nhỏ về kiến sống trên mặt đất và trên cây, tạo nên cơ sở dữ liệu quy mô toàn cầu đầu tiên về quần thể kiến.

Phương pháp này giúp xác định nơi kiến phân bố và ước tính số lượng chúng. Kết quả thật đáng kinh ngạc: khoảng 20 nghìn tỷ con kiến. Tổng sinh khối của chúng còn vượt cả sinh khối của các loài chim và động vật có vú hoang dã, tương đương 20% sinh khối của loài người, cho thấy vai trò to lớn của kiến trong hệ sinh thái toàn cầu.

Kiến có thể tạo đường mòn phức tạp, dùng thân mình làm cầu, trồng nấm hay nuôi kiến chúa. Một số đàn thậm chí vượt trội con người trong một số nhiệm vụ mang tính hợp tác cao.

Vai trò và tầm quan trọng của kiến trên Trái đất

Nghiên cứu còn cho thấy kiến ưa khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Nhóm nghiên cứu kỳ vọng sẽ có thêm nhiều khám phá các yếu tố định hình nơi cư trú của kiến, nhất là trong bối cảnh khí hậu toàn cầu đang thay đổi.

Với số lượng khổng lồ, kiến tạo ra cả tác động tích cực lẫn tiêu cực. Chúng giúp duy trì hệ sinh thái bằng cách tái chế dinh dưỡng, lan truyền hạt giống và hình thành mối quan hệ cộng sinh với thực vật hoặc côn trùng, từ đó thúc đẩy đa dạng sinh học. Ngược lại, một số loài xâm lấn như kiến lửa có thể đe dọa sinh vật bản địa.

Kiến còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải tạo đất: mỗi hecta, chúng có thể di chuyển tới 13 tấn đất mỗi năm, góp phần vào chu trình dinh dưỡng và sự tái sinh của rừng. Việc phát tán hạt giống giúp lan rộng một số loài cây vượt xa phạm vi của cây mẹ.

Hiểu được số lượng và phân bố loài kiến toàn cầu sẽ giúp định hướng chiến lược bảo tồn, nhằm bảo vệ những khu vực sinh thái có giá trị. Dù nhỏ bé, nhưng kiến mang lại ảnh hưởng sinh thái lớn không ngờ.

Hà Trang (theo PNAS, Earth.com)