CLB Hà Lâm lan tỏa bản sắc ra cộng đồng
Sau bữa cơm tối mang hương vị vùng cao của đoàn du khách đến từ tỉnh Quảng Bình, Homestay Tài Ngào, thôn Nà Tông, xã Thượng Lâm (Lâm Bình) như vui hơn khi có các em nhỏ của Câu lạc bộ (CLB) Hà Lâm tới biểu diễn. Tất cả tiết mục đặc sắc mang văn hóa Tày, Dao, Mông, Pà Thẻn được CLB phô diễn với sự nhiệt huyết. Những tiếng vỗ tay tán thưởng của đại biểu không ngớt, khách bắt đầu thích giao lưu và chụp ảnh cùng với các bạn 'chim sơn ca của vùng cao'.
Đốm lửa từ cô Tuyết
Cô giáo Vũ Thị Ngọc Tuyết, giáo viên Mỹ thuật trường Tiểu học Thượng Lâm hiện là Chủ nhiệm của CLB Hà Lâm với 60 em nhỏ mê múa hát đến từ hai xã Khuôn Hà và Thượng Lâm. Hiện CLB Hà Lâm được huyện Lâm Bình đánh giá là CLB mạnh trên địa bàn, hoạt động sôi nổi, hiệu quả, góp phần thúc đẩy du lịch, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Chính vì những thành tích nổi bật đó mà mới đây bản thân cô giáo Vũ Thị Ngọc Tuyết là một trong hai cá nhân tiêu biểu của huyện Lâm Bình được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện Nghị quyết số 33 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Với dáng nhỏ nhắn trong bộ trang phục dân tộc Tày ai cũng nhầm tưởng cô Tuyết chính gốc người bản địa. Qua trao đổi mới biết cô Tuyết là người dân tộc Kinh có quê gốc ở tỉnh Nam Định, sinh ra và lớn lên ở phường An Tường (TP Tuyên Quang). Sau khi tốt nghiệp THPT Yên Sơn nay THPT Nguyễn Văn Huyên, cô Tuyết theo học hệ Trung cấp Mỹ thuật. Bố mẹ cứ thích cô con gái bé bỏng công tác gần nhà, nhưng cô Tuyết đã xung phong lên nhận công tác tại trường Tiểu học Năng Khả, lúc đó huyện Na Hang chưa tách huyện mới Lâm Bình. Đến năm 2006 cô Tuyết chuyển về trường Tiểu học Khuôn Hà dạy và từ năm 2023 đến nay là giáo viên Mỹ thuật của trường Tiểu học Thượng Lâm.
Tuy dạy Mỹ thuật nhưng cô Tuyết đam mê ca hát, dân vũ, thích bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc ra công chúng. Nhận thấy du lịch đang là hướng phát triển mạnh của huyện, năm 2016 cô Tuyết mạnh dạn thành lập CLB Hà Lâm tuyển chọn các học sinh có năng khiếu, nhiệt huyết múa, hát, dân vũ tại hai xã Khuôn Hà và Lâm Bình. Lúc đầu CLB hoạt động mới chỉ có 12 thành viên, đến nay lên tới 60 thành viên. Ngoài công tác giảng dạy Mỹ thuật, quản lý CLB Hà Lâm, cô Tuyết còn tranh thủ thời gian đi học thêm chuyên môn Mỹ thuật lên Đại học, rồi tiếp tục học lên Cao học Khoa Quản lý giáo dục tại trường Đại Sư phạm 1 Hà Nội. Lên vùng cao dạy học, cô Tuyết coi Lâm Bình là nhà của mình. Chồng cô cũng là giáo viên Mỹ thuật của trường Tiểu học Khuôn Hà nên rất ủng hộ, giúp đỡ, tạo điều kiện cho vợ phát triển CLB. Con gái của cô Tuyết cũng là một thành viên tích cực, tiêu biểu của CLB Hà Lâm. Có hậu phương vững chắc cô Tuyết yên tâm phát triển sự nghiệp ca hát của mình.
Bản sắc được lan tỏa
Thượng Lâm nơi cô Tuyết công tác được coi là vùng trọng điểm du lịch của huyện mới Lâm Bình. Nơi đây có quần thể núi đá vôi, cánh đồng đẹp được công nhận danh thắng quốc gia, có các làng văn hóa du lịch homestay. Từ trung tâm xã đi qua thôn Nà Tông cũng là cửa ngõ để du khách ra bến thủy, tham quan vùng lòng hồ sinh thái Na Hang - Lâm Bình rộng 8.000 ha với các địa danh tiêu biểu của huyện Lâm Bình như Cọc Vài, thác Khuổi Nhi, thác Nặm Me, làng chài Phúc Yên. Như vậy tiềm năng phát triển du lịch rất lớn, trong đó có du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Bởi vậy cô Tuyết quyết tâm xây dựng CLB Hà Lâm để phục vụ phát triển du lịch, đưa văn hóa bản địa cũng trở thành một dịch vụ du lịch đặc trưng.
Cô Tuyết cho biết: CLB Hà Lâm thường một tuần tập trung hai buổi vào thứ bảy, chủ nhật để luyện tập, dàn dựng tiết mục mới. Đến nay CLB dàn dựng được 30 tiết mục hát Then đặc sắc, 40 tiết mục múa các dân tộc Tày, Dao, Mông, Pà Thẻn và khoảng 50 tiết mục nhảy dân vũ sôi động, cuốn hút. Ngoài nhận biểu diễn tại các homestay trong vùng, CLB Hà Lâm còn biểu diễn trên thuyền du lịch, tham gia các sự kiện của xã, huyện, tỉnh. Thường thì một tuần CLB Hà Lâm biểu diễn 1 - 2 buổi, nhưng có tuần lại tăng lên gấp đôi, tùy vào nhu cầu của du khách.
Em Hoàng Thị Kim Ngân, học sinh lớp 7 trường THCS Khuôn Hà tâm sự, em rất thích theo CLB Hà Lâm của cô Tuyết. Hàng ngày em đi học, buổi tối rảnh hay thứ bảy, chủ nhật em thường đi biểu diễn cùng đoàn ở các homestay gần. Qua hoạt động “ngoại khóa” này em thấy mình trưởng thành hơn trong giao tiếp, biết tiếp thu, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc mình, dân tộc bạn.
Anh Hoàng Văn Minh, chủ Homestay Tài Ngào thôn Nà Tông, xã Thượng Lâm khẳng định, CLB Hà Lâm đã góp phần rất đắc lực cho phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương. Khi có các đoàn khách đến với homestay nếu có yêu cầu thì chúng tôi liên hệ ngay với CLB Hà Lâm để đặt lịch biểu diễn. Thường thì mỗi một buổi biểu diễn, tùy quy mô, mức độ, mà đoàn chi trả kinh phí. Trung bình khoảng 800 nghìn đồng cho một buổi, phụ huynh học sinh theo CLB Hà Lâm sẽ trực tiếp thu, chi phí cho hoạt động, số tiền còn thừa sẽ chia đều cho các thành viên, kể cả cô chủ nhiệm. Từ nguồn tiền biểu diễn, CLB Hà Lâm đã mua sắm trang phục, đạo cụ, thiết bị.
Hiện tại trường Tiểu học Thượng Lâm, UBND xã Thượng Lâm, Khuôn Hà rất tạo điều kiện cho CLB Hà Lâm hoạt động. Có những lớp tập huấn về hát Then, múa, dân vũ trên huyện đều đề xuất cho nhiều thành viên tham dự. Hay những hội thi, hội diễn, liên hoan được mời tham gia, giao lưu, học hỏi, nâng cao trình độ. CLB Hà Lâm còn phối hợp với địa phương giúp TTV, VTV quay phim, lan tỏa bản sắc địa phương cho công chúng. Chị Nguyễn Thúy, du khách từ Hà Nội nhận xét, đoàn của chị rất ấn tượng với các bạn nhỏ thuộc CLB Hà Lâm và cô Tuyết Chủ nhiệm. Đoàn được thưởng thức chương trình văn nghệ có hát Then, múa bát của dân tộc Tày, múa lửa của dân tộc Pà Thẻn, múa Sênh tiền của dân tộc Mông, múa màng của dân tộc Dao. Cuối chương trình văn nghệ là giao lưu giữa du khách và CLB Hà Lâm như múa sạp, vòng tay lớn, đốt lửa trại, các trò chơi dân gian vui nhộn. Quả thật CLB Hà Lâm đã mở ra cho du khách thấy một cộng đồng các dân tộc thiểu số của huyện vùng cao Lâm Bình.
Theo cô Tuyết, trong thời gian tới CLB Hà Lâm tiếp tục nâng cao chất lượng phục vụ, dàn dựng, tuyển chọn các tiết mục đặc sắc để phục vụ tốt du khách. Mỗi bạn nhỏ của CLB Hà Lâm thực sự trở thành một “đại sứ” du lịch của địa phương, giúp du lịch Lâm Bình ngày càng phát triển, xứng tầm với tiềm năng, thế mạnh của địa phương.