CIECI 2025: Nhận diện 3 trụ cột để Việt Nam tăng trưởng bền vững

5 thách thức trong bối cảnh mới

Phát biểu tại Hội thảo về Hợp tác và hội nhập kinh tế quốc tế lần thứ 13 (CIECI 2025) với chủ đề: “Kiến tạo tương lai: Thương mại, đổi mới sáng tạo và phát triển bao trùm” do Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội - ĐHQGHN) phối hợp cùng một số trường đại học trong nước và quốc tế tổ chức vào ngày 22/10, các chuyên gia cho rằng, bối cảnh kinh tế thế giới đang có nhiều thay đổi, tác động đến sự tăng trưởng kinh tế và dòng chảy thương mại toàn cầu, và Việt Nam không nằm ngoài tác động đó.

PGS.TS. Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TH

Theo TS Nguyễn Thị Thìn - Phó Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam, chúng ta đang bước vào thập niên thứ tư của thế kỷ XXI - một giai đoạn có thể gọi là “kỷ nguyên mới của thương mại”, nơi mà các yếu tố chính trị, an ninh, công nghệ, môi trường và phát triển bền vững ngày càng có tác động sâu sắc đến các quyết định kinh tế toàn cầu.

Sau đại dịch covid-19, nền kinh tế thế giới đã dần phục hồi, nhưng sự phục hồi không đồng đều giữa các khu vực. Trong khi đó, căng thẳng thương mại và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc lớn tiếp tục gia tăng. Các công cụ như biện pháp trừng phạt kinh tế, hàng rào thuế quan, hạn chế đầu tư và kiểm soát công nghệ ngày càng được sử dụng như đòn bẩy chính trị, dẫn đến phân mảnh dần trong thương mại toàn cầu và sự trở lại của chủ nghĩa bảo hộ.

Cùng với đó, những thách thức toàn cầu như môi trường, biến đổi khí hậu, đại dịch, bất bình đẳng và nghèo đói đang ngày càng nghiêm trọng. Vì vậy, phát triển bền vững và bao trùm đã trở thành nguyên tắc cốt lõi trong chính sách thương mại và đầu tư toàn cầu.

Cũng theo TS. Nguyễn Thị Thìn, nền kinh tế Việt Nam đang đối diện với 5 thách thức lớn, bao gồm: Thứ nhất, kinh tế vẫn phụ thuộc nhiều vào một số thị trường xuất khẩu và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), làm giảm khả năng chống chịu trước các cú sốc toàn cầu.

Thứ hai, năng lực đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp trong nước còn hạn chế, đặc biệt là khả năng tiếp cận công nghệ mới.

Thứ ba, chuyển đổi số diễn ra không đồng đều, đặc biệt ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa; trong khi nguồn nhân lực, quản trị dữ liệu và ứng dụng công nghệ tiên tiến còn yếu.

Thứ tư, chuyển đổi xanh còn nhiều khó khăn, khi Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu, nhưng nguồn lực tài chính và công nghệ cho năng lượng tái tạo, giảm phát thải còn hạn chế.

Thứ năm, khung thể chế về sở hữu trí tuệ, quản trị dữ liệu, khuyến khích đổi mới và tài chính xanh vẫn chưa hoàn thiện, gây cản trở cho doanh nghiệp.

CIECI 2025 với chủ đề: “Kiến tạo tương lai: Thương mại, đổi mới sáng tạo và phát triển bao trùm” được tổ chức vào ngày 22/10. Ảnh: NH

Phát triển bền vững dựa trên 3 trụ cột

Trước những thay đổi của kinh tế toàn cầu và những thách thức nền kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt, các chuyên gia kinh tế cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng nhanh, tăng trưởng bền vững là không hề dễ dàng. Trong khi đó, Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% trong năm 2025 và tăng trưởng 2 con số giai đoạn 2026-2030, hướng đến mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.

Đứng trước mục tiêu đó, PGS.TS. Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng: Trong bối cảnh toàn cầu thay đổi nhanh chóng hiện nay, hội nhập kinh tế quốc tế, đổi mới sáng tạo và tăng trưởng bao trùm chính là những động lực then chốt để xây dựng một tương lai bền vững và kiên cường.

Đây cũng là những định hướng lớn được nhấn mạnh trong các văn kiện quan trọng của Việt Nam, đặc biệt là: Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về thúc đẩy hội nhập quốc tế, phát triển khoa học, công nghệ và khu vực kinh tế tư nhân như những động lực tăng trưởng chủ yếu; Nghị quyết số 59-NQ/TW về tăng cường và nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế trong bối cảnh mới.

“Những định hướng này hoàn toàn phù hợp với tầm nhìn phát triển đến năm 2045, hướng tới mục tiêu xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao, tự cường và hội nhập sâu rộng với thế giới” - PGS. TS Nguyễn Hồng Sơn nhấn mạnh và cho rằng, trong bối cảnh đó, Hội thảo CIECI 2025 mang ý nghĩa thiết thực và kịp thời, là diễn đàn để các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp trao đổi, hợp tác và đề xuất sáng kiến, đóng góp vào việc thực hiện các mục tiêu chiến lược của Việt Nam, đồng thời hướng đến các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc về đổi mới sáng tạo, việc làm bền vững và bình đẳng.

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Lê Trung Thành - Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế, (ĐHQGHN) đánh giá, CIECI 2025 diễn ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang có những chuyển biến sâu sắc, căng thẳng địa chính trị, chuyển đổi xanh, đột phá công nghệ và thương mại số đang định hình lại cách các quốc gia trong khu vực và thế giới hợp tác và cạnh tranh.

"Trong bối cảnh đó, phát triển bền vững chỉ có thể đạt được khi kết hợp hài hòa ba trụ cột chiến lược, bao gồm: Thương mại năng động - Đổi mới sáng tạo - Tăng trưởng bao trùm" - PGS. TS Lê Trung Thành khẳng định.

Tại hội thảo, các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp cùng chia sẻ quan điểm, đề xuất giải pháp trong các lĩnh vực trọng tâm như: Thương mại xanh và thương mại số; Đổi mới công nghệ và khởi nghiệp bền vững; Trao quyền cho phụ nữ và nhóm yếu thế trong phát triển kinh tế; Tăng cường hợp tác quốc tế hướng tới tăng trưởng sáng tạo, bao trùm và bền vững.

Nguyễn Hòa