Chuyện Tuyên Từ Thái hậu Nguyễn Thị Anh buông rèm nhiếp chính

Diễn viên Vân Trang trong vai Tuyên Từ Hoàng thái hậu Nguyễn Thị Anh trong phim Thiên mệnh anh hùng.

Sang đến thời Lê, Tuyên Từ Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh, mẹ vua Lê Nhân Tông mới thật sự một người phụ nữ quyền thế bao trùm cả triều đình. Bà là Hoàng Thái hậu đầu tiên và duy nhất của nhà Hậu Lê thực hiện buông rèm nhiếp chính, vì con trai bà, thái tử Bang Cơ, được đưa lên làm vua (Lê Nhân Tông) khi chỉ mới 2 tuổi sau sự kiện Lệ Chi Viên (1442), vua Lê Thái Tông đột ngột qua đời.

Tuyên Từ Thái hậu Nguyễn Thị Anh quê ở làng Bố Vệ (nay thuộc thành phố Thanh Hóa), được vua Lê Thái Tông đưa vào cung phong làm Thần phi. Bà may mắn có được vị trí quyền uy bậc nhất khi mẹ của thái tử Lê Nghi Dân là Dương Thị Bí sinh kiêu căng, khiến nhà vua phế bỏ vị trí thái tử, phế Dương phi xuống làm dân thường rồi chuyển ngôi thái tử cho hoàng tử Bang Cơ, con trai bà.

Trong thời gian 11 năm nắm quyền nhiếp chính, bà thể hiện quyền lực ghê gớm như giết hại các công thần, gồm cha con Thái úy Trịnh Khả, cha con Tư khấu Trịnh Khắc Phục. Tuy nhiên, bà cũng đã làm được một số điều có lợi cho dân như cho đào sông Bình Lỗ ở Thái Nguyên, giúp thuận lợi giao thông.

Sử thần Phan Phu Tiên đánh giá, thời kỳ bà coi chính sự cũng như thời vua Nhân Tông đích thân nắm quyền sau đó, thiên hạ thái bình, an cư lạc nghiệp.

Mặc dù vậy, thời gian êm ấm của bà và vua Nhân Tông cũng chỉ kéo dài 17 năm, và kết thúc bi thảm bởi sự biến năm 1459, Lê Nghi Dân dẫn quân lẻn vào cung cấm, giết chết vua Nhân Tông, hôm sau, Hoàng Thái hậu cũng bị giết.

Lê Tiên Long/NXB Tổng hợp