Chuyến thăm lịch sử khẳng định sự coi trọng và cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với ASEAN

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân lên đường thăm Indonesia, Ban Thư ký ASEAN

Mảnh ghép giúp ASEAN vững mạnh, tự cường và năng động hơn

Nhận lời mời của Tổng thống Cộng hòa Indonesia, Chủ tịch đảng Phong trào Indonesia vĩ đại (Gerindra) Prabowo Subianto, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm và Phu nhân Ngô Phương Ly cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã lên đường thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Indonesia, thăm chính thức Ban Thư ký ASEAN.

Chuyến thăm diễn ra trong thời điểm đặc biệt có ý nghĩa khi Việt Nam kỷ niệm 30 năm gia nhập ASEAN. Ngày 28-7-1995, lá cờ đỏ sao vàng đã tung bay trên bầu trời Brunei trong buổi lễ trang trọng kết nạp Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN nhân dịp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 28. Đánh giá về vai trò của Việt Nam trong ASEAN, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn khẳng định: “Việt Nam là mảnh ghép quan trọng về chính trị, ngoại giao, an ninh, kinh tế, văn hóa, xã hội, từ đó giúp cho ASEAN trở nên vững mạnh, tự cường và năng động hơn”.

Trong hành trình 30 năm tham gia ASEAN, Việt Nam đã tạo dựng nhiều dấu mốc đáng ghi nhớ, trong đó nổi lên là 3 nhiệm kỳ Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN là vào các năm 1998, 2010 và gần đây nhất vào năm 2020. Trong vai trò quan trọng này, Việt Nam đã cùng ASEAN đề ra những định hướng phát triển rất quan trọng cho Cộng đồng ASEAN qua các giai đoạn bước chuyển, đồng thời vượt qua những khó khăn thách thức mà ASEAN phải đối mặt. Hàng loạt các quyết định quan trọng nhằm cụ thể hóa định hướng phát triển của ASEAN đã được soạn thảo và thông qua với sự tham gia của Việt Nam. Đó là Chương trình hành động Hà Nội năm 1998, tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2020, quyết định hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2003, quyết định xây dựng và thông qua Hiến chương ASEAN vào năm 2007, mốc hoàn thành cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và việc thúc đẩy quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Việt Nam cũng đã tăng cường vai trò của ASEAN, không chỉ ở cấp độ khu vực mà còn trên toàn cầu, khi ASEAN tìm cách mở rộng vai trò của mình trong khu vực thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. Bên cạnh đó, trong vai trò là điều phối quan hệ của ASEAN với nhiều đối tác quan trọng, Việt Nam đã tham gia đóng góp nhiều ý tưởng sáng kiến để làm sâu sắc và mở rộng thêm quan hệ hợp tác nhiều mặt thực chất hiệu quả giữa ASEAN với các đối tác này. Hiện nay, Việt Nam đang đảm nhiệm vai trò là điều phối cùng lúc hai đối tác của ASEAN là New Zealand và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland.

Trong khuôn khổ Ủy ban các Đại diện thường trực của ASEAN, Việt Nam đã phối hợp cùng phái đoàn đại diện thường trực của các nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN thúc đẩy nâng cao hiệu quả thực chất của công tác điều phối, giám sát, thực thi các thỏa thuận, các chương trình, dự án hợp tác của ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác. Bên cạnh đó, đảm bảo việc vận hành nhịp nhàng hiệu quả của bộ máy ASEAN, đóng góp cho việc thúc đẩy Cộng đồng ASEAN phát triển thực sự hiệu quả thực chất và năng động.

Chặng đường tham gia ASEAN đã mang lại cho Việt Nam một hình ảnh mới, vị thế mới không chỉ trong khu vực mà cả trên trường quốc tế. Ở chiều ngược lại, từ hoàn thành tốt trách nhiệm thành viên trong những ngày đầu, Việt Nam đã tự tin tham gia, đóng góp định hình các chiến lược, từng bước vươn lên đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt nhiều lĩnh vực hợp tác của ASEAN. Nhìn nhận về đóng góp của Việt Nam, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn đánh giá: “Trong 30 năm qua, Việt Nam đã đóng góp rất nhiều về mặt thúc đẩy và duy trì hòa bình, ổn định, an ninh trong ASEAN, thúc đẩy mở rộng, phát triển sự thịnh vượng của ASEAN, tăng cường quan hệ đối ngoại của khối, đặc biệt là hợp tác với các đối tác bên ngoài”. Theo ông Kao Kim Hourn, Việt Nam hiện là một quốc gia thành viên vô cùng quan trọng, bởi sự phát triển, chuyển đổi và tăng trưởng của Việt Nam đã đóng góp đáng kể cho ASEAN trên mọi phương diện.

Nỗ lực cụ thể hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045

Với ASEAN, năm nay là một cột mốc lịch sử, khi khu vực đang đi đến giai đoạn cuối của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và sẽ khởi động vào tháng 5 tới một tầm nhìn cho 20 năm tới - Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Tầm nhìn sẽ bao gồm các kế hoạch chiến lược cụ thể để triển khai hợp tác trên ba trụ cột của Cộng đồng ASEAN, gồm Cộng đồng Chính trị - An ninh, Cộng đồng Kinh tế, Cộng đồng Văn hóa - Xã hội, và được bổ trợ bởi kế hoạch chiến lược về kết nối và kế hoạch công tác về thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN.

Là nền kinh tế từ vị trí thứ 9 vươn lên thứ 5 như hiện nay, ASEAN kỳ vọng sẽ tiến lên vị trí thứ 4 vào năm 2030. Điều đó có nghĩa là tất cả các quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam, sẽ phải đóng vai trò quan trọng. Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn đánh giá: “Việt Nam đứng thứ 3 về dân số trong ASEAN, sau Indonesia và Philippines. Với khoảng 100 triệu người vào có nguồn nhân lực dồi dào, Việt Nam là một thành viên rất có ảnh hưởng của ASEAN”.

Trong khuôn khổ chuyến thăm Trụ sở ASEAN và Ban Thư ký ASEAN, Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ có bài phát biểu chính sách đầu tiên với quan chức thuộc Ban Thư ký ASEAN, các đại sứ, trưởng phái đoàn thường trực của các quốc gia thành viên tại ASEAN, Đại sứ của các đối tác đối thoại, các đối tác đối thoại theo lĩnh vực, các đối tác phát triển và các đối tác bên ngoài khác có đại diện tại ASEAN, cũng như các lãnh đạo doanh nghiệp. Sự kiện này có ý nghĩa quan trọng vì Việt Nam luôn đóng vai trò rất tích cực và chủ động, đồng thời cho thấy Việt Nam đặt ASEAN là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của mình.

Trong tương lai, trên nền tảng đã tạo dựng được trong 30 năm tham gia ASEAN, Việt Nam sẽ cùng các nước ASEAN tích cực triển khai cụ thể hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 với mục tiêu xây dựng một ASEAN bền vững, sáng tạo, năng động và lấy người dân làm trung tâm. Trong vai trò hiện nay là Chủ tịch nhóm đặc trách ASEAN về thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN, Việt Nam sẽ chủ trì xây dựng và thông qua kế hoạch công tác về thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN.

Khối lượng công việc để hiện thực hóa tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 là rất lớn, đòi hỏi cam kết cả về ý chí chính trị, nguồn lực từ các nước thành viên ASEAN. Việt Nam sẽ cần lồng ghép tất cả những hoạt động hợp tác ở cấp độ ASEAN với các chương trình kế hoạch phát triển quốc gia của Việt Nam để đảm bảo những nghĩa vụ thành viên của Việt Nam trong ASEAN và những mục tiêu đã được ASEAN thống nhất, hướng tới thực hiện tầm nhìn cho năm 2045.

Hoàng Sơn