Chuyện ít biết của người chuyên sửa cáp ngầm dưới đáy biển

Ảnh: BTN.

Tiểu thuyết đột phá năm 2009 của Colum McCann, Let the Great World Spin, lấy bối cảnh năm 1974 khi nghệ sĩ nhào lộn Philippe Petit đi trên một sợi dây cao giăng giữa hai tòa tháp đôi của Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York.

Câu chuyện về chuyến đi trên dây là nội dung chính của cuốn tiểu thuyết đó, kể về cuộc sống đan xen của những người New York khác nhau đã bị xúc động trước hành trình ly kỳ của Petit trên đường chân trời Manhattan.

Trong tiểu thuyết Twist (sẽ phát hành ngày 11/3), McCann cảm thấy thu hút với một loại dây khác và một người anh hùng vượt qua những ranh giới khác. Lần này là những sợi cáp ngầm truyền dữ liệu quanh hành tinh và người anh hùng là John Conway, một kỹ sư kiêm thợ lặn tự do đi khắp thế giới, giúp sửa chữa những đường cáp khi chúng bị hỏng.

Bức tranh ít người biết

Chủ đề tác phẩm của McCann rất kịp thời. Các chuyên gia đã cảnh báo lâu nay rằng đời sống toàn cầu hóa của con người phụ thuộc vào những sợi dây cáp ngầm ở một mức độ đáng kể mà ít người nghĩ tới.

Trong hành trình truyền thông điệp của con người đi khắp thế giới, giọng nói và dữ liệu số của chúng ta chỉ truyền đi trong không khí trong thời gian rất ngắn trước khi 1,5 triệu km dây cáp quang vận chuyển chúng qua đáy biển, nơi chúng trở thành con mồi của các tác nhân thù địch và thảm họa thiên nhiên.

Cuốn tiểu thuyết được kể lại từ góc nhìn của nhà báo kiêm tiểu thuyết gia người Ireland ngoài năm mươi tuổi, Anthony Fennell, người được giao nhiệm vụ viết một bài báo dài về con tàu sửa chữa cáp của Conway, có tên Georges Lecointe. Fennell đi đến Cape Town để lên tàu rồi cùng thủy thủ đoàn đi thuyền đến bờ biển phía tây của châu Phi đến địa điểm cáp bị đứt.

Nhân vật Fennell cho độc giả biết ngay từ đầu rằng Conway sẽ là câu đố trung tâm của cuốn sách và đó sẽ không phải là một câu đố dễ dàng. Fennel viết: "Những người khác đã cố gắng kể câu chuyện của Conway và theo như tôi biết, phần lớn họ đã sai".

Cuốn sách ra mắt ngày 11/3. Ảnh: Thalia.

Có năng khiếu về thể chất, có thể nín thở trong tám phút, Conway có sức lôi cuốn và bí ẩn, với một vài khoảng trống bí ẩn trong hồ sơ cá nhân của mình. Ông cũng có mối quan hệ căng thẳng với bạn đời người Nam Phi của mình, diễn viên kiêm đạo diễn tên là Zanele, người đang chuẩn bị dàn dựng một tác phẩm chưa được cấp phép.

Trong khi Fennell và Conway đi thuyền về phía bắc để sửa cáp, Zanele đang ở Anh, trên con đường trở thành một người nổi tiếng.

Một điểm nhấn cho cuốn sách, cũng giống cuốn Let the Great World Spin của McCann, là những hành động điêu luyện thể hiện một sức bền và khả năng chịu đựng đáng kinh ngạc, điều giúp liên kết các mạch truyện với nhau.

Cộng hưởng với kiệt tác "Giữa lòng tăm tối"

Fennell đã nói ngay khi nhận nhiệm vụ ở phần mở đầu của cuốn tiểu thuyết: "Điều tôi cần là một câu chuyện về sự kết nối, về sự duyên dáng và phần nào giúp chữa lành". Tuy nhiên, trong khi câu chuyện của Philippe Petit phù hợp với dự luật đó, thì câu chuyện Fennell kể lần này lại xù xì và có phần u ám hơn.

Cuốn sách là một tuyệt phẩm của văn học Anh. Ảnh: The Comics Journal.

Điều này phần nào thể hiện sức ảnh hưởng từ một tuyệt phẩm văn chương trong văn học Anh Heart of Darkness (Giữa lòng tăm tối). McCann đã tỏ lòng tôn trọng công khai đối với truyện ngắn của Conrad và cốt truyện lần này của ông rõ ràng chịu ảnh hưởng từ tác phẩm của Conrad. Đó là câu chuyện về một chiếc thuyền ra khơi trong một chuyến đi vô định hướng tới Congo. Trên tàu, một người kể chuyện suy đoán về động cơ và tính cách của một cá nhân mơ hồ, đầy cảm hứng nhưng cũng có thể là một kẻ nham hiểm.

Trong khi hành trình của nhân vật chính trong Giữa lòng tăm tối dựa trên trải nghiệm của chính tác giả thì câu chuyện về chuyến đi và những quan sát về công việc trên tàu của Fennell dường như cũng bắt nguồn từ chính phóng sự của McCann. Họ ở trên tàu trong nhiều ngày, giữa những thủy thủ đoàn nam đa ngôn ngữ, đa sắc tộc.

Cuốn sách tràn đầy sự ngạc nhiên về độ khó khăn trong công việc, về sự hùng vĩ và vẻ đẹp của thế giới tự nhiên, và cả sự tức giận trước tình trạng con người phá hủy thiên nhiên. Khi đoàn thủy thủ kéo lưới dưới đáy biển để tìm khu vực cáp bị đứt, họ không chỉ kéo lên nhiều sinh vật biển có thể chưa được khám phá, mà còn mang lên rất nhiều rác thải do con người tạo ra. Có thể nói không nơi nào thoát khỏi rác.

Và phần lớn nội dung số truyền qua cáp là vô nghĩa, độc ác và thậm chí sai trái, điều McCann buộc độc giả phải suy ngẫm.

Là người có khả năng miêu tả sống động, những đoạn văn của McCann gợi lên hoạt động thể chất mãnh liệt và đẹp như một bộ phim điện ảnh. Có nhiều đoạn hành động sống động phi thường, về cảnh quan ở sâu dưới đại dương; thợ lặn tự do lao xuống đáy biển chỉ bằng một hơi thở, các trạm chuyển tiếp cáp xa xôi ở bờ biển phía tây châu Phi, cảnh say sóng, thời tiết khắc nghiệt hay sự cố mất mạng làm tê liệt một phần Cape Town. Các khung cảnh chân thật đến mức độc giả dường như cảm thấy mình là người tham gia hoặc là người chứng kiến.

Giống Giữa lòng tăm tối, Twist vẫn còn đọng lại sau khi đặt cuốn sách xuống. Tiểu thuyết của Conrad đã kết hợp những điểm bất ngờ gây sốc giữa các chiến lợi phẩm của nền văn hóa châu Âu hiện đại, như lốp xe ôtô, phím đàn piano và nỗi kinh hoàng về sự xa lạ ở Congo.

Còn Twist tận dụng tối đa sự đối lập đầy mỉa mai giữa thông tin rác tràn vào điện thoại ngày nay, rác thải vĩnh cửu tràn vào đại dương và công việc khó nhọc, kiên nhẫn, đòi hỏi kỹ thuật cao của những kỹ sư thợ lặn để duy trì dòng chảy của tất cả.

Minh Hoa