Chuyên gia khuyến nghị nên phổ biến phương pháp 'da kề da' sau sinh

Thông tin này được TS-BS Lê Quang Thanh, nguyên Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM, Chủ tịch Hội Y học Bà mẹ và Thai nhi TP.HCM (HSMFM), Phó Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam (VAGO), chia sẻ tại sự kiện “Sức mạnh da kề da từ ngày đầu tiên” do Glico Việt Nam tổ chức ngày 13.3 tại TP.HCM. Mục tiêu của chương trình nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về một phương pháp thực hành đơn giản và mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp bé yêu khởi đầu khỏe mạnh và vững vàng hơn.

TS-BS Lê Quang Thanh cho biết phương pháp "da kề da" (đặt trẻ nằm tiếp xúc da kề da trên ngực người mẹ ngay sau khi chào đời) không mới, được thế giới và cả Việt Nam áp dụng từ lâu (kỹ thuật này đã được Bộ Y tế khuyến cáo từ năm 2014 như một thực hành tiêu chuẩn) nhưng những năm gần đây mới được chú ý nhiều hơn.

TS-BS Lê Quang Thanh chia sẻ tại sự kiện. Ảnh: Thu Thảo

Theo Chủ tịch HSMFM thì trước đây, người ta tin rằng cách tốt nhất để chăm sóc trẻ sơ sinh là tách bé khỏi mẹ ngay sau sinh. Sở dĩ như vậy cũng xuất phát từ mong muốn giữ bé trong môi trường kiểm soát, đảm bảo duy trì thân nhiệt và chăm sóc y tế đầy đủ... Cách làm này không sai nhưng người ta sau đó nhìn nhận là không giống tự nhiên lắm. Trong suốt thai kỳ, em bé được bảo vệ trong môi trường ấm áp và ổn định của tử cung. Khi chào đời, nếu bị tách khỏi mẹ, bé buộc phải thích nghi với điều kiện nhiệt độ bên ngoài, đòi hỏi các biện pháp như ủ ấm để duy trì thân nhiệt. Nhưng ứng dụng các phương cách tách bé ra khỏi mẹ ngay sau khi sinh, cũng không thể mô phỏng hoàn toàn sự bảo vệ tự nhiên mà cơ thể mẹ mang lại.

Trong tự nhiên, động vật sau khi đẻ con thường thì mẹ hoặc bố còn liếm cho con non sạch sẽ, ủ ấm, rồi cho bú. Chẳng hạn con kangaroo sau khi đẻ con ra nó ôm con trong túi. Con con sau đó vẫn sống rất tự nhiên, phát triển khỏe mạnh.

Theo TS-BS Lê Quang Thanh phương pháp "da kề da" (skin to skin) tương tự như phương pháp con kangaroo ôm con trong túi. Cụ thể là để trẻ sơ sinh tiếp xúc trực tiếp với cơ thể người mẹ ngay sau khi chào đời. Thế giới khuyến nghị tối thiểu 90 phút đầu đời là thời điểm quyết định để thiết lập nền tảng sức khỏe vững chắc cho bé bằng phương pháp "da kề da".

Cho rằng nên phổ biến phương pháp này, TS-BS Lê Quang Thanh lý giải điều đó sẽ giúp em bé phát triển về các dẫn truyền thần kinh hệ hô hấp, về thân nhiệt, về hệ tiêu hóa… Từ đó, mối gắn kết giữa em bé và bà mẹ sẽ tốt hơn: “Chúng ta đặt em bé nằm trên ngực mẹ, hơi thở người mẹ cứ từ từ nâng lên hạ xuống đều đặn như là một cái nôi tự nhiên, em bé nó sẽ ngủ sâu hơn và mối gắn kết giữa em bé và bà mẹ sẽ tốt hơn”, vị chuyên gia nhận định.

Youtuber Giang Ơi, một bà mẹ hiện đại từng sinh sống ở nước ngoài, có con năm nay 3 tuổi, cũng đã sớm tìm hiểu về “da kề da” và áp dụng phương pháp này cho con gái đầu lòng. Chia sẻ tại sự kiện, cô cho hay: “Chính những trải nghiệm quý giá trong khoảnh khắc da kề da bên con và cảm nhận những lợi ích vượt xa mong đợi, đã tạo nguồn cảm hứng để tôi tận dụng tiếng nói cá nhân chia sẻ với các bà mẹ khác, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về phương pháp kỳ diệu”. Ảnh: Thu Thảo

Về phía người mẹ, theo TS-BS Lê Quang Thanh thì sau nhiều ngày mong chờ, điều đầu tiên người mẹ quan tâm là con có khỏe mạnh hay không. Tiếp xúc da kề da ngay sau sinh giúp mẹ cảm thấy yên tâm hơn, giảm đau nhờ sự gia tăng hormone endorphin, đồng thời gắn kết tình cảm với con ngay từ những giây phút đầu đời.

Các nghiên cứu của Trường Y Harvard (Mỹ) cũng chỉ ra lượng oxytocin của người mẹ sẽ tăng 37% sau khi thực hiện da kề da với con, giúp mẹ dễ chịu hơn sau quá trình vượt cạn. Bên cạnh đó, nguy cơ mắc trầm cảm sau sinh cũng thấp hơn 25% so với nhóm không thực hiện.

Bên cạnh các lợi ích trước mắt này, phương pháp còn góp phần hình thành hệ miễn dịch vững vàng và xây dựng hệ tiêu hóa khỏe mạnh về lâu dài cho trẻ. Cụ thể, “da kề da” tạo điều kiện cho trẻ nhận được nguồn lợi khuẩn từ da, tạo nên hàng rào bảo vệ tự nhiên và tăng cường sức đề kháng. Đặc biệt, các lợi khuẩn Bifidobacterium spp. và Lactobacillus spp. còn hỗ trợ phát triển hệ vi sinh đường ruột đa dạng và cân bằng, tối ưu khả năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng.

Kể từ khi được phát hiện năm 1979, “da kề da” đã được nhiều quốc gia có nền y học tiên tiến ứng dụng phổ biến suốt gần 5 thập kỷ qua. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đánh giá 46 nghiên cứu quốc tế, cho thấy “da kề da” giúp bé ổn định thân nhiệt - nhịp tim - nhịp thở - đường huyết - cảm xúc và hỗ trợ bú mẹ sớm, ở cả trẻ sinh non và sinh đủ tháng, sinh thường và sinh mổ. Mỗi năm, phương pháp này giúp cứu sống đến 150.000 trẻ sơ sinh mỗi năm, giảm đến 65% tỷ lệ tử vong ở trẻ nhẹ cân nếu “da kề da” ngay sau khi sinh.

Năm 2003, WHO cũng chính thức xây dựng hướng dẫn về “da kề da”, đưa phương pháp này trở thành tiêu chuẩn chăm sóc trẻ sơ sinh trên toàn cầu.

Ở các nước phát triển, tỷ lệ thực hành “da kề da” lên đến 90%, song con số này chỉ từ 39% tại Việt Nam. Một khảo sát trên 187 bệnh viện công trong nước cho thấy, chỉ 49% cơ sở có thực hiện “da kề da” thường quy hoặc có tài liệu hướng dẫn. Lý giải nguyên nhân của con số khiêm tốn trên, TS-BS Lê Quang Thanh cho rằng việc thay đổi thói quen (tách em bé ra ngay sau khi sinh) là không đơn giản, vì vậy cần thay đổi nhận thức cộng đồng, đào tạo nhân viên y tế và tăng cường năng lực của chính cơ sở ý tế. Đây là lý do thúc đẩy ông không ngừng lan tỏa phương pháp này suốt hơn 30 năm công tác trong lĩnh vực sản nhi.

Ông Bùi Hoàng Phú, Giám đốc Truyền thông và Tiếp thị Glico Việt Nam, cam kết tận dụng nguồn lực để hiện thực hóa sứ mệnh nâng cao nhận thức và hỗ trợ nhiều bà mẹ thực hành phương pháp khoa học "Da kề da". Ảnh: Thu Thảo

Tiếp lời TS-BS Lê Quang Thanh, ông Bùi Hoàng Phú, Giám đốc truyền thông và tiếp thị Glico Việt Nam, chia sẻ là thương hiệu hàng đầu trong lĩnh vực dinh dưỡng trẻ em, Glico Việt Nam cũng đã và đang tiên phong nỗ lực nhằm lan tỏa phương pháp “da kề da” đến với nhiều bậc cha mẹ. Không dừng ở đó, Glico Việt Nam còn cải tiến các sản phẩm dinh dưỡng thân thiện với bé, nhằm nối dài 2 lợi ích quan trọng - hệ tiêu hóa khỏe mạnh và hệ miễn dịch vững vàng - của phương pháp trong quá trình lớn lên của trẻ.

Ông Phú cho biết hiện nay phương pháp “da kề da” chưa được thông dụng tại Việt Nam. Đơn vị của ông tìm hiểu và nghiên cứu, nhận thấy tại Việt Nam khoảng 20-30% bà mẹ thực hành phương pháp “da kề da” đúng cách. “Glico Việt Nam luôn theo đuổi triết lý nuôi dưỡng bé một cách tự nhiên, gần gũi nhất với mẹ. Với mong muốn đóng góp cho xã hội thông qua hoạt động kinh doanh, chúng tôi sẽ không ngừng tận dụng nguồn lực của mình để hiện thực hóa sứ mệnh ý nghĩa là nâng cao nhận thức và hỗ trợ nhiều bà mẹ thực hành phương pháp khoa học "da kề da", cũng như tiếp cận giải pháp dinh dưỡng cân bằng đặc biệt để bé được bảo vệ vững vàng hơn ngay từ giai đoạn đầu đời”, ông Phú chia sẻ, đồng thời cho biết thêm Việt Nam hiện là quốc gia đầu tiên được thương hiệu lựa chọn để ra mắt dòng sản phẩm mới Glico Icreo Learning Milk dành cho trẻ trên 3 tuổi với công thức cải tiến đột phá.

Trà My