Chuyên gia khí tượng giải thích về dự báo 'mưa đặc biệt lớn' nhưng thực tế mưa nhỏ

Tuy nhiên, theo ghi nhận thực tế, từ ngày 22-10 đến nay, trên địa bàn TP Đà Nẵng chỉ có mưa vừa, mưa nhỏ, thậm chí nhiều thời điểm tạnh ráo.

Trước nhiều thắc mắc về thông tin dự báo lượng mưa, ông Bùi Văn Chanh — Trưởng Phòng Dự báo, Đài Khí tượng Thủy văn Trung Bộ — đã có những giải thích cụ thể nhằm làm rõ ý nghĩa của con số này và phương pháp dự báo.

Ông Bùi Văn Chanh, Trưởng Phòng Dự báo, Đài Khí tượng thủy văn Trung Bộ. Đồ họa: Lê Duy

*Phóng viên: Thưa ông, nhiều người hiểu rằng Đà Nẵng có thể mưa tới 900 mm trong một ngày. Thực chất con số này có nghĩa gì?

- Ông Bùi Văn Chanh: Con số 900 mm không phải là lượng mưa xảy ra trong một giờ, một ngày hay tại một thời điểm cụ thể. Đây là tổng lượng mưa cộng dồn của cả đợt mưa, dự báo kéo dài từ ngày 22 đến 31-10. Mưa là yếu tố tích lũy theo thời gian, khác với nhiệt độ hay độ ẩm có thể đo ngay tại một thời điểm. Ví dụ, 900 mm trong 10 ngày là bình thường, nhưng nếu 900 mm trong vài giờ thì đó là hiện tượng cực đoan.

* Vậy thực tế tại Đà Nẵng có thể xuất hiện điểm mưa trên 500 mm hoặc vượt 900 mm không, thưa ông?

- Ông Bùi Văn Chanh: Khả năng đó vẫn có thể xảy ra. Đợt mưa này dự kiến kết thúc vào ngày 31-10, nên hiện còn trong thời gian theo dõi và lượng mưa có thể thay đổi. Dựa trên dữ liệu từ ngày 22 đến 27-10, một số điểm có thể đạt trên 900 mm, nhưng đa số khu vực chỉ phổ biến từ 300–500 mm.

* Người dân cho rằng dự báo "mưa lớn" nhưng ngày 23-10 trời lại khá ít mưa. Có phải dự báo đã sai?

- Ông Bùi Văn Chanh: Dự báo thời tiết luôn có sai số nhất định. Mưa không xuất hiện đồng đều ở mọi nơi. Có thể ở vị trí chúng ta đứng trời tạnh ráo, nhưng chỉ cách vài cây số lại có mưa rất lớn. Chúng tôi dựa trên hệ thống trạm quan trắc rộng khắp và điều chỉnh dự báo liên tục theo diễn biến thực tế.

*Có ý kiến so sánh đợt mưa này với trận mưa lịch sử năm 2022, cụ thể là mưa đợt này không bằng năm 2022 nhưng dự báo lại hơn. Quan điểm của ông về vấn đề này?

- Ông Bùi Văn Chanh: Không nên so sánh một cách máy móc hai đợt mưa khác nhau. Mỗi năm, điều kiện khí quyển, hoàn lưu bão, gió mùa, không khí lạnh… đều thay đổi. Chỉ khi các yếu tố tương đồng thì mới có cơ sở khoa học để so sánh.

* Chính quyền Đà Nẵng dựa trên dự báo để cho học sinh nghỉ học, yêu cầu tích trữ lương thực. Cơ quan khí tượng có bình luận gì về những phản ứng này?

- Ông Bùi Văn Chanh:Cơ quan dự báo có nhiệm vụ cung cấp thông tin khoa học, kịp thời và chính xác nhất có thể. Còn việc đưa ra biện pháp ứng phó – như cho học sinh nghỉ học hay dự trữ lương thực – là quyền và trách nhiệm của chính quyền địa phương.

* Như vậy, người dân cần hiểu thế nào cho đúng về con số "mưa 900 mm"?

- Ông Bùi Văn Chanh:Đây là lượng mưa tích lũy trong cả đợt, không phải mưa dồn dập tại một thời điểm. Mưa kéo dài nhiều ngày, dù mỗi thời điểm không quá lớn, vẫn có thể gây ngập và lũ. Trong khi mưa rất to trong một giờ nhưng ngắn ngủi thì có khi không tạo ra ngập đáng kể.

*Vì sao các con số dự báo mưa thay đổi theo từng ngày?

- Ông Bùi Văn Chanh:Ban đầu, từ ngày 22 đến 27-10 (khoảng 6 ngày), chúng tôi dự báo tổng lượng mưa ở Đà Nẵng phổ biến 400–700 mm, có nơi trên 900 mm. Tuy nhiên, để theo dõi chính xác hơn nguồn gây mưa, chúng tôi tách thành 3 giai đoạn:

Giai đoạn ngày 22 đến 24-10: ảnh hưởng của bão số 12 Fengshen, gió Đông và không khí lạnh; Giai đoạn ngày 25 đến 27-10; Giai đoạn ngày 28 đến 31-10. Vì vậy, lượng mưa công bố ở từng thời điểm sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn ảnh hưởng.

B.Vân. Đồ họa: Lê Duy