Chuyên gia đưa giải pháp nhằm 'vực dậy' ngành đồ uống

Chia sẻ tại Tọa đàm: “Kích cầu tiêu dùng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế – Góc nhìn từ ngành đồ uống”, được tổ chức ngày 25/9 tại Hà Nội, bà Chu Thị Vân Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký của Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho biết, ngành đồ uống đóng góp ngân sách nhà nước khoảng trên 60.000 tỷ đồng/năm và có nhiều doanh nghiệp đóng góp ngân sách nhất nhì địa phương, tạo hàng triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp trong các cơ sở nhà máy sản xuất và trong chuỗi cung ứng, dịch vụ từ các đơn vị cung cấp nguyên liệu, đóng gói, kho vận, phân phối, các ngành dịch vụ, du lịch, nhà hàng, logictics...

Theo các chuyên gia, phát triển ngành công nghiệp đồ uống từ nông sản, trái cây chính là động lực để giải bài toán chế biến nông sản tươi.

Tuy nhiên, tăng trưởng toàn ngành đã có dấu hiệu suy giảm, thậm chí là tăng trưởng âm. Cụ thể, tăng trưởng toàn ngành giai đoạn 2019 - 2022 tỉ lệ đạt 3,2% nhưng đến giai đoạn 2022 - 2024, tăng trưởng chậm lại còn 1%, phản ánh sự suy yếu rõ rệt của sức mua và nhu cầu tiêu dùng. Đáng nói, tới tháng 7/2025, ngành này đã tăng trưởng âm, ở mức -7,8% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu sự chuyển dịch từ tăng trưởng chậm sang suy giảm thực sự.

Theo bà Chu Thị Vân Anh, những năm gần đây, ngành đồ uống đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do những quy định liên quan đến Luật Phòng chống tác hại rượu bia, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Quảng cáo... đặc biệt là Nghị định 100, Nghị định 168 liên quan đến xử phạt trong lĩnh vực giao thông…

Để hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy kích cầu tiêu dùng nội địa, Bà Chu Thị Vân Anh kiến nghị giảm thuế GTGT 2% cho các mặt hàng đồ uống đến hết năm 2027; Giảm, hoãn, miễn một số phí và lệ phí; Giãn lùi thực hiện thuế TTĐB; Phối hợp, giải quyết vấn nạn rượu thủ công, bia giả, nhái, kém chất lượng; Cắt giảm điều kiện kinh doanh; Truyền thông, cung cấp thông tin đúng đắn, khách quan về ngành đồ uống dựa trên cơ sở khoa học thực tiễn ở Việt Nam và cuối cùng là xem xét, tiếp thu các đề xuất, góp ý của ngành hàng trong quá trình xây dựng các văn bản pháp luật.

Còn theo Chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Kiên, nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, dù các số liệu về kết quả 8 tháng đầu năm 2025 cho thấy có nhiều điểm sáng nhưng sự phục hồi của sản xuất còn thiếu ổn định.

"Mặc dù tiêu dùng và sản xuất trong nước được kỳ vọng duy trì nhờ chính sách tiền tệ nới lỏng, nhưng động lực tăng trưởng chính của sản xuất Việt Nam vẫn dựa vào xuất khẩu. Trong khi đó, xuất khẩu những tháng cuối năm đối diện đồng thời nhiều thách thức"- ông Nguyễn Đức Kiên nói và nhấn mạnh cần thúc đẩy tiêu dùng nội địa để góp phần vào mục tiêu tăng trưởng năm nay.

Theo góp ý của ông Kiên, Việt Nam có tiềm năng rất lớn từ nguồn nông sản, trái cây tươi, tại sao chúng ta không phát triển ngành công nghiệp nước ép từ các loại nông sản, trái cây tươi?

Chúng ta làm nông nghiệp nhưng không đơn thuần chỉ là trồng trọt. Khái niệm nông nghiệp công nghệ cao không phải chỉ là việc ứng dụng máy móc hiện đại trong sản xuất, mà chúng ta cần ứng dụng công nghệ cao để nâng cao giá trị nông sản.

“Tôi mong muốn chúng ta có thể công nghiệp hóa ngành đồ uống. Đây chính là động lực để giải bài toán chế biến nông sản tươi, tránh tình trạng được mùa mất giá”... Chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, thời gian gần đây, ghi nhận một số vướng mắc có thể ảnh hưởng tới việc kích cầu tiêu dùng là chính sách liên quan tới các hộ kinh doanh và vướng mắc về chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% đối với mặt hàng nước giải khát có đường trên 5g/100ml trong năm 2026. Chính sách này cho thấy sự không đồng bộ nhất quán với chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt trong bối cảnh các mặt hàng này bắt đầu phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027.

Ông Đậu Anh Tuấn cho rằng, kích cầu từ các chính sách tài khóa là giải pháp quan trọng, do đó, giải pháp nào có thể thực hiện được ngay thì quan tâm giải quyết như cho phép mặt hàng “nước giải khát theo tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml” tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% từ ngày 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2026, tạo đà tăng trưởng và phục hồi cho ngành nước giải khát trước giai đoạn trước khi bắt đầu chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027.

Hồng Hương