Chuyên gia châu Âu nói về 'thời điểm vàng' của tỉ phú Elon Musk và cách đối phó

Hãng tin AFP hôm 8-1 đã tổng hợp một số nhận định của các chuyên gia chính sách và pháp lý châu Âu liên quan việc tỉ phú Mỹ Elon Musk liên tục có những phát ngôn bị cho là can thiệp vào chính trị nội bộ ở Anh và Đức.

Vấn đề nổi lên từ những bài đăng của ông Musk trên mạng xã hội công kích Thủ tướng Anh Keir Starmer, công khai ủng hộ đảng đối lập cựu hữu Giải pháp thay thế cho Đức (AfD).

Tỉ phú Elon Musk đang trong giai đoạn vàng về tầm ảnh hưởng

Các chuyên gia châu Âu cho rằng điều này có liên quan tới việc Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đề xuất lập ra Bộ Hiệu suất chính phủ (DOGE) và chỉ định tỉ phú Elon Musk giữ vai trò đồng lãnh đạo cơ quan này.

Một poster giới thiệu cuộc đối thoại trực tuyến ngày 9-1 giữa tỉ phú Elon Musk và lãnh đạo AfD Alice Weidel. Ảnh: LES ECHOS/X

Một số chuyên gia khác vẫn hoài nghi liệu Bộ Hiệu suất chính phủ (DOGE) mà ông Trump muốn giao quyền cho ông Musk có được công nhận là một cơ quan cấp bộ của chính quyền Mỹ trong tương lai hay không. Nếu câu trả lời là không, ảnh hưởng của ông Musk được cho là sẽ bị giảm bớt.

Cựu lãnh đạo nhóm cố vấn về an ninh mạng tại Diễn đàn Hòa bình Paris - ông Jerome Barbier cho rằng “có khả năng ông Elon Musk đang tận hưởng thời điểm vàng của mình” khi vẫn chưa nhậm chức lãnh đạo DOGE.

Cựu thành viên Nghị viện Âu - bà Marietje Schaake hiện công tác tại Trung tâm An ninh mạng của Đại học Stanford (Mỹ) lưu ý rằng vì vẫn chưa nhậm chức tại DOGE nên tỉ phú Elon Musk hiện có thể duy trì tư cách cá nhân, không đại diện cho bất kỳ cơ quan chính quyền nào của Mỹ trong các hoạt động và phát ngôn của mình dù cho tầm ảnh hưởng thực tế có thể được gia tăng nhờ lời đề cử từ ông Trump.

Ông Barbier còn lưu ý việc nếu trở thành một quan chức trong chính phủ Mỹ, tỉ phú Elon Musk không thể tiếp tục trực tiếp điều hành hoạt động kinh doanh của mình. Chuyên gia này tin rằng nếu ông Musk từ chối nhậm chức lãnh đạo DOGE, “ảnh hưởng của ông ấy sẽ biến mất một phần”.

Đạo luật Dịch vụ số (DSA) - chìa khóa để châu Âu kiềm chế ông Musk

Bà Schaake cho rằng điều quan trọng đối với các chính khách châu Âu là phải xác định liệu tỉ phú Elon Musk có vi phạm bất kỳ quy định pháp lý nào và liệu có nên có những tác động nào đối với các loại hành vi như vậy hay không.

Các chuyên gia cho rằng Đạo luật Dịch vụ số (DSA) được thông qua năm 2022 có thể là công cụ kiềm chế các phát ngôn gây tranh cãi của tỉ phú Elon Musk.

Cựu thành viên Nghị viện châu Âu, ông Thierry Breton lưu ý rằng trong DSA có các quy định nhằm “bảo vệ các quy tắc dân chủ của chúng ta [tức của châu Âu] khỏi hành vi bất hợp pháp hoặc sai trái trong thời gian bầu cử”.

Bà Schaake cho rằng việc thực thi DSA là cần thiết, song các lãnh đạo cao nhất của Liên minh châu Âu (EU) “cũng phải vào cuộc và xem xét liệu những gì ông Elon Musk đang làm có nằm trong hay ngoài ranh giới của luật pháp hay không”.

Mạng xã hội X do công ty của tỉ phú Elon Musk quản lý đang bị châu Âu điều tra theo DSA liên quan cách giải quyết nạn phát tán các nội dung bất hợp pháp và thao túng thông tin trên X.

Tuy nhiên, ông Felix Kartte, thành viên cấp cao của Quỹ Mercator – một tổ chức xã hội phi chính phủ ở Đức – cho rằng EU nên “thận trọng” ngay cả trong trường hợp phát hiện ông Musk vi phạm DSA tại châu Âu.

Theo DSA, tổ chức vi phạm có thể phải đối mặt khoản phạt lên tới 6% doanh thu toàn cầu của nó, nhưng ông Kartte cho rằng mức phạt 6% này chỉ là một con số nhỏ đối với ông Musk.

Ông Kartte lo ngại khoản phạt không đủ lớn không chỉ không thể ngăn cản mạng xã hội X và ông Musk “can thiệp vào các nền dân chủ tại châu Âu” mà còn có thể dẫn tới leo thang hay đối đầu, thậm chí khiến “lựa chọn duy nhất mà EU còn lại là chặn hoặc đóng cửa hoàn toàn X”.

Ông Kartte cho rằng việc đóng cửa mạng xã hội X sẽ dẫn tới những lo ngại “chính đáng” về quyền tự do ngôn luận và các quyền cơ bản khác ở châu Âu.

Ngoài ra, ông Barbier lưu ý rằng các quốc gia châu Âu, nhất là các nước lớn, phải thể hiện rõ ý chí chính trị của mình trong việc kiềm chế và đối phó với những phát ngôn gây tranh cãi của tỉ phú Elon Musk.

HOÀN ĐỨC