Chuyển đổi xanh trong sản xuất điện

Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I đang trong quá trình chuyển đổi từ đốt dầu DO sang khí Lô B.

Việc chuyển đổi từ “nhiên liệu nâu” như: than đá, dầu DO sang các nguồn “nhiên liệu xanh” như: khí thiên nhiên, hydrogen, nhiên liệu sinh khối… được coi là hướng đi tất yếu của ngành điện hiện nay. Hoạt động sản xuất điện được đánh giá là nguồn phát thải các-bon lớn nhất của Việt Nam do còn nhiều nhà máy nhiệt điện đang hoạt động. Trong khi đó, các nguồn nhiên liệu xanh như khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) hay khí từ mỏ Lô B góp phần giảm lượng phát thải CO2, đồng thời cho hiệu suất nhiệt cao hơn.

Ngoài ra, chuyển đổi sang khí còn giúp giảm đáng kể bụi, SO2, Nox - những yếu tố gây ô nhiễm không khí. Bởi vậy, “xanh hóa” nguồn nhiên liệu không chỉ là yêu cầu của xu thế, mà còn là giải pháp kinh tế giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành, đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường ngày càng nghiêm ngặt.

Dự án chuyển đổi nhiên liệu từ dầu sang khí đốt của Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I (Công ty Nhiệt điện Cần Thơ) thuộc Tổng công ty Phát điện 2 (EVNGENCO 2) là minh chứng cụ thể cho hành động chuyển đổi xanh của các nhà máy nhiệt điện. Dự kiến khi hoàn thành, nhà máy sẽ sử dụng khoảng 1,2 tỷ m³ khí/năm từ nguồn mỏ khí Lô B. Theo tính toán của Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công thương), khi hoàn thành chuyển đổi, Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I sẽ giảm được khoảng 1,1 triệu tấn CO2 mỗi năm so với giai đoạn vận hành bằng dầu DO; lượng khí phát thải giảm tương đương với việc trồng mới hơn 40 triệu cây xanh.

Giám đốc Công ty Nhiệt điện Cần Thơ Huỳnh Thanh Phong cho biết, Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I có tổng công suất 660 MW (tổ máy 1: 330 MW và tổ máy 2: 300 MW), dự án chuyển đổi nhiên liệu nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I từ dầu sang khí thuộc chuỗi Dự án khí-điện Lô B-Ô Môn, gồm ba hợp phần: Phát triển mỏ khí Lô B (thượng nguồn), Đường ống Lô B-Ô Môn (trung nguồn) và 4 nhà máy nhiệt điện khí Ô Môn I, II, III, IV (hạ nguồn), với tổng công suất lắp đặt dự kiến 3.800MW. Phó Tổng

Giám đốc Tổng công ty Phát điện 2 Ngô Việt Hưng nhấn mạnh, dự án không chỉ giúp giảm chi phí nhiên liệu đầu vào, chi phí bảo dưỡng thiết bị, mà còn giảm đáng kể phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.

Song song với các dự án chuyển đổi nhiên liệu, các nhà máy điện đẩy mạnh khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo dựa trên lợi thế sẵn có về hạ tầng và mặt bằng. Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện Thác Mơ, Nguyễn Lê Hoàng cho biết, hồ thủy điện Thác Mơ có diện tích hơn 11km2 với điều kiện bức xạ rất tốt ở miền nam, có tiềm năng lớn phát triển điện mặt trời. Sau 5 năm hoạt động, dự án đã gần thu hồi vốn đầu tư. Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Phát điện 2 Ngô Việt Hưng khẳng định: Đầu tư năng lượng sạch, năng lượng tái tạo là xu hướng tất yếu để đáp ứng yêu cầu giảm phát thải trong tương lai gần.

Tương tự, Tổng công ty Phát điện 1 (EVNGENCO 1) cũng đang tích cực nghiên cứu và đầu tư vào năng lượng sạch. Đơn vị đã đề xuất 4 dự án năng lượng tái tạo tại tỉnh Lâm Đồng, gồm ba dự án điện mặt trời nổi và một dự án thủy điện tích năng, với tổng công suất gần 1.500MW.

Nỗ lực chuyển đổi xanh không chỉ thể hiện ở quy mô dự án xanh được đầu tư mà còn lan tỏa trong từng khâu vận hành và quản lý điện. Các doanh nghiệp chú trọng đầu tư thiết bị hiện đại, tối ưu hóa công nghệ điều khiển, nâng cao hiệu suất tổ máy, đồng thời giảm tiêu hao nhiên liệu và phát thải ra môi trường. Một số nhà máy đã áp dụng hệ thống điều khiển xa (OCC), cho phép giám sát, điều độ và vận hành linh hoạt hơn, giúp tiết kiệm nhân lực và năng lượng. Bên cạnh đó, nhiều đơn vị đẩy mạnh trồng cây xanh, cải tạo cảnh quan, xử lý nước thải và tro xỉ, góp phần xây dựng hình ảnh nhà máy điện thân thiện môi trường.

Đồng chí Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội khẳng định: Chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và công nghệ hiện đại không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để bảo đảm an ninh năng lượng, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường. Thực tế cho thấy, chuyển đổi xanh trong ngành điện không chỉ là chiến lược phát triển năng lượng, mà còn là cam kết quốc gia trên hành trình hướng tới nền kinh tế phát thải thấp. Việc phát triển năng lượng sạch, tăng cường xã hội hóa đầu tư và đổi mới công nghệ đang mở ra giai đoạn mới cho ngành điện theo hướng hiện đại, bền vững và thân thiện với môi trường.

LÊ CHI