Chuyển đổi số ngân hàng: Hành trình kiến tạo hệ sinh thái tài chính thông minh

Thanh toán không dùng tiền mặt chiếm ưu thế

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) nhấn mạnh chuyển đổi số của ngành ngân hàng không bắt đầu từ công nghệ mà từ con người, với định danh số là nền tảng tiên quyết để xây dựng một hệ sinh thái tài chính thông minh. Hệ sinh thái này được kiến tạo thông qua việc tích hợp định danh số, các nền tảng thanh toán hiện đại và kết nối dữ liệu liên ngành, tạo điều kiện để doanh nghiệp và ngân hàng đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu một cách chính xác và hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và lãnh đạo NHNN thăm gian hàng chuyển đổi số của các ngân hàng thương mại

Hơn 70% tổ chức tín dụng đã triển khai đào tạo chuyên sâu về chuyển đổi số và 40% đã áp dụng công nghệ để thu thập, làm sạch, đối chiếu và xác minh thông tin sinh trắc học, đạt con số 113.000 hồ sơ khách hàng cá nhân và 710.000 hồ sơ khách hàng tổ chức. Hệ thống cảnh báo tài khoản nghi ngờ gian lận đã hỗ trợ hơn 40.000 lượt khách hàng, ngăn chặn các giao dịch với tổng trị giá hơn 160 tỉ đồng, góp phần bảo vệ tài sản người dân.

Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng vận hành thông suốt, xử lý trung bình hơn 820.000 tỉ đồng mỗi ngày, trong khi hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử hoạt động 24/7, xử lý hơn 26.000 giao dịch mỗi ngày, đáp ứng trọn vẹn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Đại diện ngân hàng Vietcombank cho biết đã có hơn 13 triệu khách hàng cá nhân được xác thực bằng công nghệ sinh trắc học, xử lý 26.000 giao dịch mỗi ngày. Ngân hàng đảm bảo 100% giao dịch số được định danh và ký số xác thực, phối hợp chặt chẽ với C06 (Bộ Công an) để tích hợp với Cổng dịch vụ công quốc gia và nền tảng VNeID.

Mới đây, ngân hàng Vietcombank cũng đã thí điểm triển khai ký số từ xa trên VNeID, cho phép khách hàng đăng ký chữ ký số và chứng thực số chỉ với một thao tác đơn giản. Các dịch vụ như giải ngân trực tuyến đã được triển khai, với kế hoạch mở rộng sang bảo lãnh trực tuyến, mua bán ngoại tệ trực tuyến và đầu tư trực tuyến, tất cả đều được tự động hóa toàn trình, đảm bảo tuân thủ pháp lý và bảo mật cao.

Định danh số đã mở ra một hệ sinh thái tài chính an toàn, minh bạch, giúp ngân hàng tối ưu hóa hoạt động và kiểm soát rủi ro. Với 100.000 giao dịch ký số mỗi tháng, ngân hàng ước tính tiết kiệm hàng chục tỉ đồng, thúc đẩy lối sống xanh thông qua các giao dịch không giấy tờ.

Đại diện ngân hàng VPBank cho biết đã đáp ứng xu thế này thông qua giải pháp thanh toán không chạm, cho phép tích hợp toàn bộ tài khoản và thẻ trên thiết bị thông minh, sử dụng công nghệ mã hóa tiên tiến và xác thực qua khuôn mặt hoặc dấu vân tay. Từ quý 4/2024, giao dịch không chạm chiếm 60% tổng giao dịch, với doanh số tăng trưởng 70%.

Giải pháp thanh toán không chạm không chỉ mang lại lợi ích cho khách hàng cá nhân mà còn hỗ trợ đáng kể cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh và tiểu thương. Thay vì đầu tư máy POS với chi phí từ 300 đến 400 USD, các doanh nghiệp có thể sử dụng điện thoại thông minh làm thiết bị chấp nhận thanh toán bảo mật thông qua Tap to Phone. Đây không chỉ là một công cụ thanh toán mà còn là một nền tảng tài chính di động, giúp quản lý dòng tiền và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.

Trong khi đó, Phó tổng giám đốc ngân hàng Agribank Hoàng Minh Ngọc đánh giá tài khoản ngân hàng và thẻ không chỉ là công cụ tài chính, mà còn là tấm "hộ chiếu số", mở cánh cửa đưa người yếu thế hòa nhập vào nền kinh tế hiện đại. Ngân hàng đã phát hành hơn 9 triệu tài khoản và 12 triệu thẻ tại khu vực nông thôn, hỗ trợ 500.000 người yếu thế nhận trợ cấp hằng tháng, với tổng chi trả vượt 210.000 tỉ đồng thông qua hệ thống song phương tài chính - ngân hàng. Ngân hàng cũng đã làm sạch dữ liệu của gần 9 triệu khách hàng, hỗ trợ trực tiếp hơn 3 triệu người dân vùng sâu vùng xa và mở hơn 3 triệu tài khoản trực tuyến.

Tích hợp với nền tảng VNeID, nơi có gần 63 triệu người dùng, ngân hàng Agribank cho phép mở tài khoản mà không cần giấy tờ, tự động xác định đối tượng thuộc diện chính sách, cung cấp ưu đãi tài chính thiết yếu và hỗ trợ vốn vay với lãi suất thấp. Mô hình chi trả an sinh không giấy tờ đang được xây dựng, với các quy trình xác thực, chuyển tiền và kiểm tra hoàn toàn tự động, minh bạch và tiện lợi.

Xây dựng hệ sinh thái tài chính thông minh cho tương lai

Đại diện ngân hàng Techcombank cũng cho biết Techcombank đã đầu tư hơn 500 triệu USD vào công nghệ và dữ liệu, xây dựng hệ thống Data Lake với khả năng xử lý 8 tỉ điểm dữ liệu mỗi ngày, tạo hồ sơ cá nhân hóa với 8.000 đặc điểm riêng biệt cho 7,8 triệu khách hàng. Hơn 400 hành trình số đã được triển khai, với ứng dụng Techcombank Mobile phục vụ hơn 10 triệu khách hàng. Sản phẩm sinh lời tự động giúp tối ưu hóa hơn 90.000 tỉ đồng cho 3,3 triệu khách hàng, trong khi một hệ thống khác kết nối 300 nhãn hiệu và được chấp nhận tại 19.000 điểm giao dịch.

Đại diện ngân hàng VietinBank cũng cho biết đã triển khai trợ lý AI Thần Đèn được huấn luyện trên hơn 2.000 văn bản nội bộ, xử lý hơn 350.000 câu hỏi và tiết kiệm 600.000 giờ làm việc mỗi tháng. Trợ lý này không chỉ hỗ trợ nhân viên mà còn tư vấn khách hàng, phân tích dữ liệu và đề xuất sản phẩm phù hợp, nâng cao trải nghiệm khách hàng và năng suất lao động.

Như thẻ xanh Techcombank Visa Eco, làm từ nhựa tái chế, đã thu hút hơn 350.000 khách hàng, cho phép theo dõi dấu chân carbon và tài trợ các dự án bảo vệ môi trường. Hay nền tảng Sacombank Bexit hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ quản lý tài chính, tích hợp với các đối tác lớn như VinMart, Masan, Vinschool và Vita Dairy, hiện thực hóa sứ mệnh chuyển đổi ngành tài chính...

Đại diện ngân hàng MB cho biết hệ thống AI của ngân hàng đã phát hiện hơn 300.000 giao dịch bất thường, nâng tỷ lệ phòng ngừa rủi ro lên 47% so với mô hình truyền thống.

"Chuyển đổi số không chỉ là chuyển đổi về công nghệ, mà là sự chuyển mình về cách phục vụ, đưa sự tôn trọng và nhân văn vào từng giao dịch nhỏ, đặc biệt với người yếu thế. Việc đưa các dịch vụ an sinh xã hội đến từng người dân qua tài khoản số là bước tiến lớn trong hành trình nhân văn. Thêm vào đó, chuyển đổi số còn mở ra cuộc sống tiện lợi vượt trội, đơn giản hóa giao dịch hàng ngày với những giải pháp thanh toán hiện đại, sống xanh bền vững cho cộng đồng", lãnh đạo NHNN nhấn mạnh.

Tuyết Nhung