Chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa

Nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương, ngành Nông nghiệp đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, góp phần đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nông dân xã Đạo Trù, huyện Tam Đảo chủ động chuyển đổi diện tích cấy khó nước sang trồng ớt cho thu nhập cao.

Nắm bắt nhu cầu về giống cây dược liệu trên thị trường, anh Nguyễn Văn Tám, thôn Trại Giềng, xã Thanh Vân (Tam Dương) đã chuyển đổi diện tích trồng lúa sang trồng 1 ha giống cây dược liệu, góp phần bổ sung nguồn dược liệu cho y học, mở ra hướng sản xuất hàng hóa cho địa phương.

Hiện nay, gia đình anh Tám trồng nhiều loại giống cây dược liệu như đinh lăng, ba kích, cà gai leo, xạ đen, khôi nhung, bách bộ... cung ứng ra thị trường hơn 2 vạn cây giống/tháng.

Nhằm phục vụ tốt giống cây dược liệu cho người dân, những năm vừa qua, anh Tám đã mạnh dạn thay đổi cơ cấu giống, thay vì tập trung vào các giống như đinh lăng, ba kích, anh mở rộng ươm trồng cây dược liệu quý như xạ đen, khôi nhung, trà hoa vàng; đầu tư hệ thống lưới, vòm che, hạn chế ảnh hưởng của thời tiết tới cây trồng; tuân thủ quy trình sản xuất từ trộn đất, đóng bầu, ươm hạt và chăm sóc; quảng bá, phát triển thị trường qua Zalo, Facebook... Nhờ vậy, mạng lưới khách hàng của gia đình anh Tám rộng khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước; tạo việc làm cho 4 lao động địa phương.

Thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, năm 2024, ngành Nông nghiệp đã hướng dẫn các địa phương chuyển đổi 587,4 ha diện tích trồng lúa bấp bênh, không chủ động nước, năng suất thấp sang trồng các loại cây có hiệu quả kinh tế cao hoặc trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản, trong đó chuyển 372 ha sang trồng cây hàng năm khác; 6,6 ha trồng cây lâu năm; 208,8 ha trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản.

Đồng thời cung ứng hơn 800 tấn giống lúa chất lượng với diện tích hơn 16 nghìn ha; nhân rộng mô hình sản xuất lúa chất lượng theo hướng hữu cơ với quy mô 420 ha; hỗ trợ gần 1.600 ha rau quả các loại; hỗ trợ 1,52 triệu con cá giống các loại, 37 nghìn con cá giống nuôi lồng, bể...

Từ các diện tích chuyển đổi đã từng bước hình thành các vùng trồng trọt hàng hóa tập trung, có liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ như trồng thanh long ruột đỏ ở Lập Thạch; sản xuất bí đỏ tập trung tại các xã Vũ Di (Vĩnh Tường), Tề Lỗ (Yên Lạc); chuyên canh rau tại Đại Đồng, Thổ Tang, Chấn Hưng (Vĩnh Tường), Hội Thịnh (Tam Dương); na dai xã Bồ Lý (Tam Đảo)... đưa giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích đất canh tác cao hơn so với trồng lúa từ 50-180 triệu đồng/ha; hiệu quả kinh tế trung bình tăng từ 6-8 triệu đồng/ha; những diện tích chuyển sang trồng rau, quả tăng từ 25-30 triệu đồng/ha.

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh đã hình thành nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đạt hiệu quả kinh tế vượt trội, với lợi nhuận cao gấp 2,5 - 3 lần so với sản xuất nông nghiệp thông thường.

Riêng lĩnh vực thủy sản, giá trị sản phẩm thủy sản/ha đất nuôi trồng thủy sản đạt gần 230 triệu đồng, tăng 35,2% so với năm 2020. Nhiều mô hình nuôi thủy sản thâm canh cho năng suất đạt hơn 20 tấn/ha, lợi nhuận tăng gấp 2 - 3 lần so với nuôi theo phương pháp truyền thống.

Để chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với phát triển nông nghiệp công nghệ cao, ngành Nông nghiệp và các địa phương đang tích cực chuyển dịch các đối tượng cây trồng theo hướng quy mô lớn, nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, sản xuất liên kết theo chuỗi gắn với thương hiệu sản phẩm; rà soát, điều chỉnh kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với lợi thế, nhu cầu thị trường và thích ứng với biến đổi khí hậu ở từng địa phương; xây dựng các mô hình sản xuất an toàn theo các tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP, HACCP.

Hình thành liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản gắn với doanh nghiệp, hợp tác xã; đẩy mạnh áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản, ưu tiên đối với những vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị để phát triển kinh tế nông nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của nông sản, tăng thu nhập cho nông dân.

Bài, ảnh: Mai Liên